حقوق زنان و فرهنگ تحقیری آن در اوگاندا/ زنان اوگاندایی موظف به زانو زدن در برابر مردان هستند
رویداد۲۴-اگر یک زن اوگاندایی با مردی آشنا برخورد کند، از او انتظار می رود به عنوان احوال پرسی در مقابل آن مرد زانو بزند. زانو زدن به نشانه ادای احترام به مردان و بزرگترها سنتی رایج برای بسیاری از گروه های قومی آفریقاست و اگر زنی این کار را به درستی انجام ندهد به او انگ بی ادبی، بی احترامی و تربیت غلط زده می شود. به همین علت بود که به زیر سوال بردن چنین سنتی در توئیتر توسط خانم وینی بیانییاما که در اوگاندا متولد شده و اکنون مدیر اجرایی گروه آموزشی آکسفورد اینترنشنال است، باعث شد بحث های جدی و داغی درباره ارتباط میان حقوق زنان و فرهنگ سنتی شکل بگیرد.
این دیپلمات سابق اکنون در لندن زندگی می کند. اما وقتی یکی از همسایگانش با دیدن وی اصرار کرد، جلویش زانو بزند به یاد خاطراتش در اوگاندا و این فرهنگ رایج افتاد. بیانییاما با انتشار عکس زنی در حال لبخند زندن نوشت: « لئوناردا همسایه من است که برای احوالپرسی با من زانو می زند. به او گفتم که زانو نزند اما او اصرار کرد که زنان جوان باید برای نشان دادن احترام خود در حالی که زانو زده اند از بزرگترها و مردان احوال پرسی کنند. من این را قبول ندارم. پسرها زانو نمی زنند. چطور می توانیم این سنت تحقیر کننده را متوقف کنیم؟»
بعد از این توئیت بود که او با سیلی از پاسخ ها مواجه شد که از این حرکت به این سبب که دارای ریشه ای عمیق در فرهنگ و مذهب است، دفاع می کردند. بسیاری از اوگاندایی ها خود را افرادی پیشرفته می دانند و به حقوق زنان باور دارند اما از اینکه بخواهند برابری زن و مرد را در کامل ترین شکل خود اجرا کنند، احساس شرم می کنند.
پدی گارلی توئیت کرده است که «من از تمام کسانی که با خشونت جنسیتی مقابله می کنند و تمام کسانی که می خواهند زنان را توانمند سازند حمایت می کنم اما به هیچ عنوان از کسانی که به زنان این باور را می دهند که با مردان برابرند، دفاع نمی کنم. خدا چنین چیزی را قرار داده است.»
همگان پذیرفته اند که حقوق بشر مسئله ای همگانی است و مبارزه برای حق یک فرد به معنی مبارزه برای حقوق دیگران نیز هست. اما در آفریقا و آسیا، سازمان های مردم نهاد باید درباره اینکه برای کدام حقوق مبارزه کنند و چطور این مبارزات را انجام دهند، اجازه کسب کنند.
تینا موسویا، مدیر اجرایی مرکز پیشگیری از خشونت هایی خانگی در اوگاندا، تعهدات سازمان های مردم نهاد و دولت ها را به حقوق زنان در آفریقا به یک «پاندول» تشبیه می کند. در اوگاندا آگاهی نسبت به قانون و سیاست هایی که از حقوق زنان دفاع می کنند وجود دارد، اما در عین حال علاقمندی برای کنترل بر بدن زنان نیز وجود دارد. دولت مجبور شد به دنبال انتقادهای شدید رهبران مذهبی که چنین سیاست هایی را عامل از هم پاشیده شدن خانواده ها می دانند، قرص های ضد بارداری را جمع آوری کند، امکان سقط جنین سالم را برچیند، و قانونی را که ازدواج و طلاق با داشتن حقوق برابر در آن تضمین می شد را کنار بگذارد.
قتل زنان در اوگاندا هیچ مجازاتی ندارد. بین ماه می و سپتامبر سال گذشته، 20 زن در کامپالا به قتل رسیدند اما هیچ کسی دستگیر نشده است.
در حالیکه زانو زدن در مقابل مردان و بزرگترها علت نقض حقوق زنان نیست، اما از نظر موسویا این حرکت می تواند مشکلات بزرگتر را دائمی کند. «زانو زدن نابرابری را همیشگی می کند چرا که این زانو زدن چیزی درباره قدرت است. اگر هیچ معنی دیگری ندارد پس باید هر دو جنس در مقابل هم زانو بزنند.»
هنوز مرز میان فرهنگ آسیب زا و عملکردهای ارزشمند برای هیچ کس مشخص نیست. استاد قانون دانشگاه دانشگاه، سیلویا تامیل، برای حفظ جنبه های مثبت فرهنگ آفریقایی یک کمپین تشکیل داده است.
او می گوید: «به عنوان فعال حقوق زنان، من یاد گرفته ام که مخدوش کردن مرز باریک میان سرکوب و توانمند سازی می تواند عملی مزورانه باشد و مورد قضاوت قرار دادن فعالیت های فرهنگی بی ضرر نیز در همین زمره قرار می گیرد. زانو زدن در آفریقا نشانه احترام گذاشتن است که در سراسر جهان به شکل های مختلفی مثل تعظیم کردن و کلاه از سر برداشتن در مقابل بزرگترها صورت می گیرد.»
اما بیانییما پای مخالفت خود نسبت به حرکتی که از نظر او در طیفی از سنت های فرهنگی جای می گیرد که با هدف تنزل دادن جایگاه زنان در یک جهان به وضوح پدر سالار فقط از زنان می خواهند اجرایشان کنند، ایستاده است. «زانو زدن، بسته نگاه داشتن پاها، جهیزیه دادن زن، ختنه زنان و ...همگی سنت های فرهنگی ای هستند که زنان را تحت سلطه در می آورند. در این میان برخی ضررهای بیشتری دارند اما هیچ کدام در دنیای برابر امروزی جای نخواهند داشت.»
منبع: گاردین
