خاطرات علی اصغر حکمت از روزگار منصب داریش

رویداد۲۴-خواندن خاطرات علی اصغر حکمت ، علی الخصوص برای آنها که به خاطره‌خوانی علاقه دارند جذابیتی خواهد داشت که جز با همراه شدن با کلمات، به دست نمی‌آید.  رضا یکرنگیان، مدیر نشر خجسته / به‌تعطیلات نوروز که می‌رسیم، فرصتی فراهم می‌شود برای مطالعه و در این سبد مطالعاتی خواندن خاطرات چهره‌های سرشناس و مهم می‌تواند به جذابیت این روزها اضافه کند. باید به این نکته اذعان کرد که خاطره یکی از گونه‌‌های پرطرفدار نوشتاری در میان اصحاب قلم و سیاست است و عموماً اطلاعات مهمی در آن وجود دارد که می‌تواند مورد استفاده پژوهشگران قرار بگیرد. به‌عنوان مثال و مصداقی کامل می‌توان ازمیان خاطرات چاپ شده و با ارزش به «روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه» و «خاطرات علی اصغر حکمت» و خاطرات «اسدالله علم» اشاره کرد. با توجه به اینکه ممکن است خاطره نویسان از ترس محتسب در بعضی از جاها «درپرده» سخن رانده باشند اما با این حال در این مجال بد نیست به یکی از نمونه‌های خوب در این زمینه بپردازیم یعنی خاطرات علی اصغر حکمت (1271 -1359) وزیر، سفیر در دوران رضاشاه و محمدرضا پهلوی. علی اصغر حکمت از شانزده سالگی به طور مرتب خاطرات خود را نوشته حتی در زمانی که به بستر بیماری افتاده بود. افسوس تعدادی از دفاتر خاطرات او توسط خبیثی به یغما رفت و خاطرات حکمت ناقص ماند.

دکتر سید محمد دبیرسیاقی که چهار دهه است  در محضر پرسعادتش افتخار حضور دارم، آنچه از دفاتر خاطرات حکمت مانده بود را حاشیه نوشتند و این خاطرات را به چهار دسته تقسیم کردند. یک؛ «ره‌آورد حکمت» شامل سفرنامه‌های خارج و داخل او است. دو: «ره آغاز حکمت» که شامل ایام تحصیل حکمت در دوران نوجوانی و اوان جوانی در شیراز است. سه: «ره آموز حکمت» شامل خاطرات دوران تحصیلش هست. چهار: «ره انجام حکمت» شامل دوران وزارت و سفارت او در زمان رضاشاه و محمد رضاشاه است. حکمت نثری شیوا دارد و بیانی دقیق و در جای جای خاطراتش تمام اسامی (چه اسامی خاص و چه اسامی خاص) را دقیقاً آورده است. چنانچه اگر کسی «ره آغاز حکمت» را مطالعه کند و از سن نویسنده خبر نداشته باشد فکر می‌کند که این خاطرات را شخصی حدود چهل ساله نوشته است.

کتاب «ره آغاز حکمت» مربوط به سنین شانزده تا 21 سالگی حکمت است که در شیراز مشغول تحصیل بوده، او ضمن تحصیل در انجمن‌های شیراز شرکت می‌کرد و در روزنامه‌های شیراز ازجمله روزنامه‌های «آفاق» و «دارالعلم» مقاله می‌نوشت. این امر گواه براین است که حکمت شانزده ساله آنچنان از توشه فرهنگی برخوردار بود که برای نشریات شیراز مقاله می‌نوشته و با بزرگان علم و ادب و شیراز نشست و برخاست داشته است.علی اصغر حکمت در دوران دانش‌آموزی به‌زبان‌های عربی و انگلیسی نیز آشنا بوده و می‌توانسته به آن زبان‌ها مقاله بنویسد. خواندن خاطرات علی اصغر حکمت ، علی الخصوص برای آنها که به خاطره‌خوانی علاقه دارند جذابیتی خواهد داشت که جز با همراه شدن با کلمات، به دست نمی‌آید.