تاریخ انتشار: ۱۰:۲۱ - ۰۵ فروردين ۱۳۹۷
محسن هاشمی:

گزارش شهردار از تخلفات گذشته افشاگری نبود/ سیاست مچ‎گیری در مدیریت شهری را نمی‎پسندم

روزنامه اطلاعات در ویژه نامه نوروزی خود به گفت وگو با محسن هاشمی رییس شورای اسلامی شهر تهران پرداخت و سیاست های کلی مدیریت شهری پایتخت را بررسی کرد.
رویداد۲۴روزنامه اطلاعات در ویژه نامه نوروزی خود به گفت وگو با محسن هاشمی رییس شورای اسلامی شهر تهران پرداخت و سیاست های کلی مدیریت شهری پایتخت را بررسی کرد.

در این گفت وگو می خوانیم: شورای شهر به عنوان یک نهاد نظارتی، موظف به بررسی عملکرد و تعیین چارچوب سیاست های کلی مدیریت شهری است و بر همین اساس اعضای این شورا در سراسر کشور با رای مردم انتخاب می شوند. اما موضوعی که همواره در این میان مورد بحث کارشناسان این حوزه بوده ، نبود ابزارهای لازم برای اعمال این نظارت است به نحوی که شوراهای شهر را فاقد کارایی لازم در حوزه نظارت بر شهرداری ها کرده است. تهران به عنوان پایتخت کشورمان به دلیل گستردگی اش و مسائل دیگر، حجم زیادی از مشکلات را بر دوش دارد که به نظر می رسد به دلیل نبود ابزارهای لازم برای نظارت کافی ،همواره با حاشیه های فراوانی هم مواجه بوده است. 

حجم زیاد تخلفات و هزینه کرد سرمایه های مادی و انسانی در حوزه های خارج از وظایف شهرداری، تخریب باغات و محیط زیست ، شهرفروشی، ترافیک و آلودگی هوا از جمله پیامدهای نبود نظارت کافی بر مدیریت شهری است. پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران تیرماه امسال در حالی کار خود را آغاز کرده که رئیس آن امیدوار است با تعامل با دولت و مجلس، ابزارهای لازم برای اعمال نظارت و اتخاذ تصمیمات لازم را به دست بیاورد. 

مهندس محسن هاشمی که مدیریت مترو تهران را هم در کارنامه کاری خود دارد در گفتگو با خبرنگار ما، بر اصلاح سیستم نظارت بر مدیریت شهری تاکید می کند و مکانیزیم فعلی نظارت شورا بر شهرداری را کارآمد نمی داند. وی همچنین قضاوت و ارزیابی توام با انصاف و کارشناسانه نسبت به عملکرد مدیریت شهری گذشته را لازم می داند و از طرح تخلفات احتمالی گذشته قبل از ارجاع به محاکم قضایی، انتقاد می کند و آن را پسندیده نمیداند. فرزند ارشد مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی همچنین به بیان دیدگاه های پدر در حوزه شهری می پردازد و ایشان را پایه گذار زیر ساختهای حوزه پایدار از جمله حمل ونقل عمومی انبوه بر و فاضلاب شهری می داند. متن گفتگو با سکاندار شورای اسلامی شهر تهران در پی می آید:

تهران در وضع فعلی دچار چالش های فراوانی است . آیا اولویت بندی برای رفع این مشکلات انجام شده است؟ 
در طراحی برنامه سوم، مسائل شهر تهران به صورت کلی و جزئی فهرست و مسائل اصلی و فرعی شهر مشخص شده اند. اولویت بندی مسائل هم طبیعتا انجام می شود. البته به طور کلی می توان گفت معضل نخست شهر تهران از نظر شهروندان، آلودگی هوا وترافیک است که راه حل آن توسعه حمل ونقل عمومی غیرآلاینده، سریع و انبوه است . بافت فرسوده و آسیب پذیری در برابر خطر زلزله دومین معضل شهر تهران محسوب می شود و آسیب ها ومسائل اجتماعی نیزاز نظر شهروندان یک مساله جدی است. 

شورای شهر در جایگاه نظارت برعملکرد شورای شهر، باید چه برنامه هایی را در دستور کار قرار دهد؟ 
شورای اسلامی شهر، از نظر اختیارات قانونی برای نظارت بر عملکرد شهرداری، اختیاراتی به مراتب کمتر از مجلس شورای اسلامی نسبت به دولت دارد. شورای شهر فقط در قالب گزارش تفریغ بودجه و تذکرات می تواند نسبت به عملکرد شهرداری نظارت کند که در آن بخش نیز با توجه به دراختیار نداشتن ابزار مناسبی مانند دیوان محاسبات، تاکنون به صورت جدی موثر نبوده است. ایده هایی در شورای پنجم برایکارامدکردن مکانیسم نظارت شورا بر شهرداری وجود دارد که در حال پیگیری است ودر صورت به نتیجه رسیدن باید تبدیل به قانون ومصوبه شود که نیاز به تعامل با مجلس و دولت وجود دارد. 

با توجه به اینکه مدت کوتاهی از مدیریت شهردار تهران گذشته است اما گروه ها و افرادی سعی در حذف ایشان دارند. این مساله را چگونه ارزیابی می کنید؟ 
بنده این برداشت را ندارم. هر انتقادی را نباید دشمنی یا تلاش برای حذف تلقی کنیم. مدیریت شهری تهران قطعا موافقان ومخالفانی دارد که نظرات خود را در رسانه ها یا مجاری دیگر بیان می کنند و ما باید از نقاط سازنده این نظرات برای بهبود عملکرد خود استفاده کنیم. قطعا تداوم مدیریت شهری بیش از هر معیار دیگری به عملکرد و موفقیت خود بستگی دارد. 

عملکرد شهرداری در شش ماه گذشته را چطور ارزیابی می کنید؟ 
برای ارزیابی عملکرد شاید این زمان کوتاه باشد، در طول این مدت عمدتا انتصابات صورت گرفته است . البته نقاط مثبتی مانند متوقف کردن شهرفروشی و تراکم شناور و کاهش تخلفات ، در کنار مسائل نگران کنندهای نظیر رکود در فعالیت های عمرانی به ویژه مترو و پروژه های زیر بنایی وجود داشته است که باید در زمان مناسب نسبت به قضاوت نهایی اقدام کرد.

ترافیک و آلودگـی هوا از مهم ترین چالش های شـهر تهران اسـت . آیا طرح جدید ترافیک کمکی به این موضوع و رفع این چالش خواهد کرد؟ 
این طرح مصوب شورای شهر نیست بلکه مصوب شورای ترافیک است و شورای شهر فقط عوارض آن را تعیین کرده است. طراحان معتقدند آلودگی هوا وترافیک با این طرح کاهش می یابد و منتقدان می گویند که موجب نابسامانی در تردد و افزایش آلودگی هوا وترافیک به ویژه در پنجشنبه ها می شود. بنده ترجیح می دهم مراجع قانونی و ذیربط نظیر شورای ترافیک و پلیس راهور در رابطه با این طرح و ابهامات آن نظر بدهند

آینـده شـهر تهـران را چگونـه ارزیابی می کنید و آیا طرح های جامع و تفصیلی را خوب ومفید می دانید؟ 
در صورت به کارگیری خط مشی های صحیح آینده تهران روش است. ایده شهر زندگی، مبتنی بر انسان محوری و توسعه پایدار که سیستم تردد شهر را ازخودرو محوری به حمل ونقل عمومی، ساخت وساز را از تبدیل باغات به برج ها وپاساژها به نوسازی بافت های فرسوده، منابع مالی مدیریت شهری را از درآمدهای ناپایدار وشهر فروشی به درآمدهای پایدار و سیستم اجتماعی مدیریت شهری را از فعالیت های تبلیغی وشعاری را به مشارکت های اجتماعی و استفاده از ظرفیت نیروها وتشکل های مردم نهاد و داوطلب برای کاهش آسیب های اجتماعی و پویایی فرهنگی و اجتماعی شهر تغییر دهد می تواند آینده روشنی برای تهران رقم بزند.

تهران از آسیب های اجتماعی فراوانی رنج می برد، آیا شورای شهر بنا به توصیه رهبر معظم انقلاب مبنی بر ضرورت توجه همه مسـئولان بـه این مهم، در این موضـوع ورود کرده است؟ دراین باره چه برنامه هایی دارد؟ 
امکان کاهش و حل معضل آسیب های اجتماعی در قالب یک طرح کلان در حوزه فرهنگی – اجتماعی مدیریت شهری ممکن است. متاسفانه در سال های گذشته عمده توان مدیریت شهری در حوزه فرهنگی اجتماعی صرف فعالیت های تبلیغی وشعاری و موازی کاری با سایر دستگاه های حاکمیتی در حوزه فرهنگ شده است . خط مشی شورای پنجم در حوزه فرهنگی اجتماعی، کاهش فعالیت های تبلیغاتی وشعاری، پرهیز از تصدی گری شهرداری در حوزه فرهنگ و جامعه وفراهم کردن بستر مشارکت نیروهای داوطلب وتشکل های مردم نهاد در این حوزه است که با توجه به ترکیب جمیعتی تهران و وجود بخش قابل توجهی از نخبگان ونیروهای خیر و داوطلب، می تواند سرمایه بزرگی برای کاهش آسیب های اجتماعی محسوب شود و مدیریت شهری به جای تصدیگری به حمایت و ارائه امکانات وزیرساخت های لازم برای فعالیت های فرهنگی واجتماعی بپردازد . توجه به سـرمایه های محیط زیسـتی تهـران به نظر موضوعی فراموش شده در سال های گذشته بوده و متاسفانه کمتـر بـه آن توجه شـده اسـت. 

لطفا وضع پایتخـت از لحاظ شـاخص های زیسـت محیطی را تشریح کنید . شـورا در دوره جدید چه سیاسـت و راهکارهایی برای حفظ انـدک باغات باقیمانده در شهر دارد؟ 
تهران به دلیل شرایط اقلیمی و گستردگی آن، نقاط جذاب وقابل اتکای زیست محیطی زیادی دارد اما به خاطر تولید آلاینده ها و پسماند وفاضلاب ، آسیب های فراوانی نیز به محیطزیست وارد کرده است. راهبرد شورای پنجم صیانت از وضعیت فعلی محیط زیست و تلاش برای بهبود آن است. افزایش سخت گیری در صدور پروانه های نوسازی درجلوگیری از قطع درختان وتبدیل باغات به برجها ومجتمع های تجاری، تلاش برای کاهش آلودگی هوا از طریق تقویت حمل ونقل عمومی از جمله این اقدامات است. 

یک شهر ایده آل با تمامی فاکتورهای شهرنشینی چگونه تعریف می شود و تهران برای رسیدن به این شرایط چه فاصله ای دارد و همچنین به چه پیش نیازهایی محتاج است؟ 
شهر ایده آل، شهری انسان محور است که در آن مولفه های ایجاد آرامش برای انسان و تامین نیازهای او فراهم باشد. در تهران موانع زیادی برای تبدیل شدن به شهری انسان محور و شهر زندگی وجود دارد که آلودگی هوا و ترافیک، ضعف حمل ونقل عمومی، بافت های فرسوده، حاشیه نشینی، فقدان عدالت در توزیع امکانات وآسیب های اجتماعی مهم ترین آنها محسوب می شود که برنامه های برای کاهش فاصله وضعیت فعلی با وضع مطلوب در هربخش تهیه شده است. 

مرحوم آیت الله هاشـمی رفسـنجانی نگاه ویژه ای به ایجاد ظرفیت های مختلف شهری از جمله مترو داشت و به واقع از ایشـان می توان به عنوان فرد نخسـت و حامی ساخت و راه اندازی مترو در تهران و ایران یاد کرد. لطفا درباره نظرات ایشان در حوزه شهری توضیحاتی را بیان بفرمایید. آیت الله هاشمی رفسنجانی، یکی از استراتژیست های توسعه پایدار در ایران محسوب می شود. ایشان درکلانشهرها زیرساخت های حوزه پایدار از جمله حمل ونقل عمومی انبوه بر و فاضلاب شهری را پایه گذاری وپیگیری کرد که امروز به نتیجه رسیده است و در حوزه نوسازی بافتهای فرسوده نیزگام های خوبی برداشت که متاسفانه در دهه های خیر تداوم نداشته است. 

لطفا دیدگاه کلی آن مرحوم که عنوان سردار سازندگی را داشت در حوزه شهری بیان کنید.
آیت الله هاشمی رفسنجانی از ابتدای انقلاب وحتی قبل از آن به دلیل نگاه توسعه گرا و دنیادید گی به دنبال ایجاد زیرساخت های مدرن و کارامد برای شهرها بود. وی در سال 1363 و اوج جنگ، خطبه مترو را در نماز جمعه تهران خواند که سرآغاز فعال شدن متروی تهران پس از سال ها توقف به دلیل برخی تنگ نظری ها و عدم نگاه به آینده بود که امروز ثمره ونتیجه آن را می بینیم.پروژه فاضلاب تهران نیز نمونه دیگری از همین نگاه توسعه گرا و آینده نگر است از دیدگاه ایشان شهرهای ما بدون ایجاد زیرساخت های مورد نیاز توسعه یافته بود و این رشد بی رویه موجب کاهش سطح زندگی، رفاه و ایمنی وسلامت شهروندان شده و برای جبران این عقب ماندگی نیاز به اقداماتی علمی وهمه جانبه در راستای توسعه کیفی در شهرها وجود دارد 

بـه نظر جنابعالی ، شـهرداری تهـران در دوره جدید با پرداختـن بـه چه موضوعاتـی می تواند موفق شـود و رضایت شهروندان را جلب کند؟ 
طبیعی است که در شرایط فعلی، امکان فعالیت وسیع در حوزه عمرانی وجود ندارد چرا که هم منابع کافی برای این فعالیت ها در اختیار شهرداری نیست و هم اینکه بزرگراه ها و پل ها و تونل ها به همراه زیرساخت های مترو ساخته شده ونیاز مبرمی در این بخش وجود ندارد. عمده انتظار شهروندان از مدیریت شهری حل معضل آلودگی هوا وترافیک است که باید از طریق تجهیز خطوط مترو وافزایش ظرفیت آن از یک ونیم میلیون نفر فعلی به حدود شش میلیون سفر در روز برسد، همچنین در حوزه حفظ محیط زیست، ساماندهی آسیب های اجتماعی و ممانعت از شهر فروشی فعال شود.

جمعیت شـناور تهران در روز و شـب همواره سـبب بروز مشکلاتی می شود. به اعتقاد حضرت عالی جمعیت پذیری تهران اکنون چه میزان است و میزان جمعیت پذیری زیاد تهران با توجه به کمبود امکانات را چگونه تحلیل می فرمایید. 
جمعیت تهران در سال های اخیر به حد اشباع رسیده است، اما اتفاق در حال وقوع افزایش سریع جمعیت حاشیه ای تهران در دهه گذشته است. بالا بودن هزینه زندگی وبه خصوص مسکن در تهران موجب شده است مهاجران زندگی در حاشیه تهران را ترجیح بدهند و تقریبا حدود 14 میلیون نفر در تهران وحاشیه حضور دارند.

اعتقاد برخی کارشناسان و حتی سیاسیون شخص شهردار تهران از زمان آغاز به کار خود در شهرداری با اولویت قرار دادن پرداختن به تخلفات مدیریت سابق شهری، از انجام وظایف خود دور شـده اسـت. نظر جنابعالی چیسـت ؟ آیا بهتر نیست قبل از طرح هرگونه تخلفی از مدیران سابق، ابتدا پرونده در اختیار مراجع قضایی قرار گیرد تا ارتکاب تخلف به اثبات و سپس به آگاهی مردم برسد؟
همانگونه که در جلسه ارائه گزارش تحویل وتحول تاکید کردم، قضاوت وارزیابی ما نسبت به عملکرد گذشته باید توام با انصاف و کارشناسانه باشد. لزوم ارزیابی گذشته برای شناخت وضع فعلی و فهم مشکلات ضروری است. متاسفانه برداشتی که از گزارش آقای شهردار شد به دلیل برخی از حواشی ایجاد شده وصحبت های ابتدایی ایشان، تصویری در افکارعمومی رقم زد که این گزارش یک افشاگری است در حالی که نکات کارشناسی خوبی در آن وجود داشت. در مورد تخلفات گذشته هم سیاست مچ گیری وافشاگری را نمی پسندم و بهتر می دانم که به صورت کارشناسی واز مجاری رسمی وذیصلاح پیگیری شود که به نتیجه برسد چرا که موضوعی که مورد استفاده سیاسی ورسانه ای قرار می گیرد، به اصطلاح سوخته می شود و کمتر در مراجع رسمی به نتیجه می رسد. 

شـهروندان همواره برای رسـاندن صدای خود و بیان مشکلاتشان در حوزه شهری دچار مشکلاتی بوده اند. آیا قصد ندارید بـا اصلاح این رویه و راه اندازی سـامانه ای به دریافت گزارش هـای مـردم بپردازید؟ (اعم از سـامانه های تلفنی یا اینترنتی)
اکنون دو سامانه 137 و 188 در اختیار شهروندان است که از طریق آن، سازمان بازرسی شهرداری تهران شکایات وگزارش ها را مورد بررسی قرار می دهد. 

و سرانجام این که ترجیح می دهید تعطیلات نوروز را چگونه سپری کنید؟ 
معمولا بخشی از آن را به انجام کارهای عقب افتاده بخصوص در حوزه علمی و تصحیح و آماده سازی خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی می گذرانم و مسافرتی چندروزه به همراه خانواده می روم.

نظرات شما
پیشخوان