آیا لاریجانی هم به جلسه بزرگان اصلاحات اضافه خواهد شد؟

رویداد۲۴- جلسه اخیر بزرگان جریان اصلاحات و آقای روحانی اگر چه در ادامه جلسات گذشته بود اما از جنبه‌های مختلف با جلسات قبلی متفاوت است. این در حالی است که در اغلب جلسات گذشته، محوریت جلسه با آیت الله هاشمی بود که با مشی اعتدالی که داشت دیدگاه‌های متعارض را به هم نزدیک می‌کرد. 

با این وجود پس از رحلت ایشان وضعیت شکل دیگری به خود  گرفته و به نظر می‌رسد در جلسات اخیر، ناطق نوری تلاش می‌کند قرابت فکری جلسات را بیشتر کند. نکته مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که در جلسه اخیر برخلاف گذشته اسحاق جهانگیری نیز حضور داشته که این نشان دهنده اهمیت استراتژیک وی برای اصلاح طلبان در کوتاه مدت و بلند مدت است. با این وجود در شرایط کنونی جلسه بزرگان جریان اصلاحات با آقای روحانی از چهار جنبه مختلف دارای اهمیت است که در آینده پیامدهای خود را نشان خواهد داد. نخست اینکه جلسه اخیر پس از ناآرامی‌های دی ماه 96 و آشکار شدن برخی از مطالبات پنهان جامعه بوده است. اصلاح طلبان تا قبل از ناآرامی‌های سال 96 گمان می‌کردند تنها با حمایت از یک دولت اعتدالی و حرکت کشور در مسیر عقلانیت می‌توانند بدنه اجتماعی را با خود همراه کنند. با این وجود ناآرامی‌های دی ماه سال گذشته نشان داد که چالش‌های لایه‌های زیرین جامعه به اندازه‌ای عمیق شده که نیاز به بازنگری در سیاست گذاری‌ها برای آینده دارد. در نتیجه جلسه اخیر اصلاح طلبان با آقای روحانی در راستای چگونگی مدیریت بحران‌های اجتماعی در آینده بوده است.

دوم اینکه فاصله نامحسوس اصلاح طلبان از دولت حسن روحانی در ماه‌های گذشته روز به روز بیشتر می‌شد و در برخی مقاطع به گسست نزدیک می‌شد. به همین دلیل نیز به نظر می‌رسد برگزاری این جلسه در این مقطع زمانی می‌تواند تا حدود زیادی از فاصله بیشتر اصلاح طلبان و دولت جلوگیری کند.

سوم اینکه با به هم خوردن معادلات بین المللی و چالش‌های غیرمنتظره برجام و از جمله روی کار آمدن ترامپ کار برای دولت حسن روحانی که چشم امید زیادی به برجام دوخته بود سخت‌تر از گذشته شده است. این در حالی است که پس از ناآرامی‌های دی ماه 96 که کار دولت را سخت‌تر از گذشته کرده بود، استیضاح سه وزیر کابینه در روزهای پایانی سال گذشته و افزایش لجام گسیخته نرخ ارز در روزهای ابتدایی سال جدید، دولت روحانی را عملأ با مبهم بودن چشم انداز آینده مواجه کرده است. به همین دلیل نیز روحانی که در ماه‌های ابتدایی دولت دوازدهم احساس استغنای بیشتری می‌کرد امروز به این نتیجه رسیده که باید خود را دوباره به جریان اصلاحات نزدیک کند و تلاش کند اصلاح طلبان را برای همکاری بیشتر با دولت ترغیب کند.

و چهارم اینکه عدم تحقق وعده‌های داده شده درباره رفع حصر به همراه احتمال فیلترینگ تلگرام، اصلاح طلبان و اعتدال گرایان را در یک تنگنای امنیتی قرار داده که می‌بایست در مقابل فشارهای برخی نهادهای قدرت و همچنین گروه‌های رادیکال راست، اتحاد استراتژیک خود را حفظ کنند. بدون شک فضای مجازی و به خصوص تلگرام که در ایران از دیگر شبکه‌های اجتماعی کاربرد بیشتری دارد برای اصلاح طلبان که امکان استفاده از تریبون‌های رسمی را ندارند از اهمیت استراتژیک برخوردار است. این مسأله به خصوص در بزنگاه‌های سیاسی و انتخابات آینده اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

در نتیجه جلسه اخیر بزرگان اصلاحات در راستای وحدت استراتژیک برای بزنگاه‌های آینده سیاسی بوده است. با این وجود و با در نظر گرفتن این چهار مورد باید به احتمال حضور برخی دیگر از شخصیت‌های تأثیرگذار سیاسی در این جلسات اشاره کرد. این در حالی است که زمزمه‌هایی مبنی بر حضور علی لاریجانی در این جلسات به گوش می‌رسد که می‌تواند در مناسبات قدرت در آینده حایز اهمیت باشد. اگر لاریجانی به این جلسات اضافه شود از یک سو باید به حفظ اتحاد اصلاح طلبان و اصولگرایان معتدل در آینده و به خصوص در دو انتخابات آینده امیدوار بود و از سوی دیگر باید خط کشی پررنگ‌تری بین علی لاریجانی با بدنه جریان اصولگرایی ترسیم کرد. خط کشی که در گذشته آغاز شده و به نظر می‌رسد روزبه روز در حال پرنگ‌تر شدن است.

امروز نوع کنش و واکنش بازیگران مهم فضای سیاسی مانند علی لاریجانی، اسحاق جهانگیری و یا محمدرضا عارف می‌تواند صحنه بازی سیاسی ایران را دگرگون کند. این در حالی است که به نظر می‌رسد علی لاریجانی با استراتژی مبهمی که در پیش گرفته، فارغ از اینکه به کدام جریان سیاسی گرایش پیدا کند از قدرت بیشتری برای برهم زدن معادلات سیاسی ایران برخوردار است.