دیپلماسی عمومی ظریف
رویداد۲۴-کلمات، اعلام مواضع و پاسخ گفتن به ابهام‌ها می‌توانند همچون تأثیر خود بر افکار عمومی بر فضای گفتمانی حاکم تأثیر بگذارند و به طور غیر مستقیم تصمیمات نخبگان سیاسی را هدف قرار دهند.گفت‌وگوهای ظریف با رسانه‌های پر مخاطب امریکایی در سفر اخیرش به نیویورک که اتفاقاً بازتاب گسترده‌ای در دیگر رسانه‌های جهان داشت، به مفهومی گفت‌وگوی بی واسطه با دولت و مردم امریکا و مردم جهان بود.دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای ایران در فراسوی مرزها طی چهار روز گذشته یکی از فعال‌ترین ادوار خود را تجربه کرد. گفت‌وگوهای ظریف با رسانه‌هایی چون «سی‌بی‌اس نیوز»، «المانیتور»، «نیویورکر» و رادیو «ان‌پی‌ار» در کنار حضور او در جمع «شورای روابط خارجی امریکا» و حتی قرار گرفتن حسین موسویان، دیپلمات سابق کشورمان در مناظره با «ترکی الفیصل» سفیر پیشین عربستان در امریکا مجموعه‌ای از برنامه‌هایی است که می‌تواند بر درستی گزاره نخست مهر تأیید بگذارد. اما گزاره درست دیگر این است که آنچه طی روزهای اخیر و در فاصله کمتر از سه هفته به تصمیم‌گیری ترامپ درباره برجام در حال رخ دادن است، صرفاً رفتاری واکنشی، خلق‌الساعه و بی پشتوانه فکری تنها با هدف تأثیرگذاری بر آن تصمیم احتمالی نیست.
فعال شدن دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای ایران که تاکنون اگر نگوییم ظریف یک‌تنه آن را به پیش برده است، باید بگوییم با توجه به توانایی‌های زبانی و مهارتش در فن مباحثه بیشترین بار آن را به دوش گرفته است؛ حاصل چیزی فراتر از این توانایی‌ها است. این تحول حاصل اعتقاد داشتن به گفت‌وگو و تأثیرگذاری آن است؛ حتی در مواجهه با سیاستمداری چون ترامپ که برخی او را با ویژگی‌هایی چون خودرأیی و پیش‌بینی ناپذیری توصیف می‌کنند. کلمات، اعلام مواضع و پاسخ گفتن به ابهام‌ها می‌توانند همچون تأثیر خود بر افکار عمومی بر فضای گفتمانی حاکم تأثیر بگذارند و به طور غیر مستقیم تصمیمات نخبگان سیاسی را هدف قرار دهند.
محمدجواد ظریف در 5 سال گذشته بارها بر اعتقاد خود به گفت‌وگو برای حل بحرانی‌ترین مسائل تأکید کرده است. این اعتقادی است که دستگاه دیپلماسی ایران آن را در مقاطع مختلف از مذاکرات هسته‌ای، تا بنیانگذاری نشست‌های آستانه میان دولت سوریه و معارضان آن و تا پیشنهاد تشکیل مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای در خلیج فارس و ابرام بر آن نشان داده است.
با چنین پیشینه‌ای و با توجه به واقعیت‌های حاکم بر روابط جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا فعال سازی دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای در مقطع کنونی یکی از بهترین گزینه‌های پیش روی سیاست خارجی ایران است.
گفت‌وگوهای ظریف با رسانه‌های پر مخاطب امریکایی در سفر اخیرش به نیویورک که اتفاقاً بازتاب گسترده‌ای در دیگر رسانه‌های جهان داشت، به مفهومی گفت‌وگوی بی واسطه با دولت و مردم امریکا و مردم جهان بود. گفت‌وگوهایی که در آنها صریح‌ترین مواضع ایران از جمله واکنش احتمالی‌اش به خروج امریکا از برجام مطرح شد و اتفاقاً تأثیر ممکن خود را یافت. نگاهی به موضعگیری‌های سران سه کشور اروپایی از جمله امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه که در روزهای پیش از سفر ظریف به نیویورک گمان آن می‌رفت به همراهی با امریکا برای برآورده کردن شرط و شروط‌های برجامی‌اش متمایل شده و پس ازشنیدن مواضع صریح ایران تصریح کرد «من هیچ طرح جایگزینی برای توافق هسته‌ای ایران ندارم» و حتی در موضوع منطقه از ضرورت همکاری با روسیه، ایران و ترکیه برای حل مسأله سوریه سخن گفت، مصداق همین تأثیرها است.
با این وجود فعال شدن دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای کشورمان با یک انتقاد جدی رو‌به‌روست. این فعالیت نه باید در ظریف خلاصه شود و نه تنها در دستگاه دیپلماسی. زیرا ناگفته پیدا است که تحقق اهداف غایی از این مسیر تدریجی و بطئی است و تنها در خدمت گرفتن تمام ظرفیت‌های ممکن آن را عملی می‌سازد.
