«بحران آب» در مرز هشدار امنیتی

رویداد۲۴- محمد رضا رحیمی و سیدحسین نقوی حسینی اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه «بحران آب به مرز هشدار امنیتی رسیده است» بر ضرورت هماهنگی بیشتر میان دستگاه ها برای مدیریت این بحران تاکید کردند.

کم آبی در ایران دیگر فقط یک بحران محدود به کاهش منابع آبی در برخی مناطق نیست. این بحران اکنون کاملا فراگیر شده است و از مرزهای حوزه های پیرامونی گذر کرده است و دیگر به گفته مقامات و نمایندگان مجلس به یک بحران امنیتی تبدیل شده است؛ بحرانی که می تواند کشور را حتی درگیر جنگ کند.

در همین رابطه چندی پیش علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، در جریان بازدید از حاشیه شهر مشهد گفته بود: «بحران آب عملا وارد مقوله امنیتی شده است و ما ناگزیر شدیم در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی کمیته امنیت آب را تشکیل دهیم.»

پس از این جلسه بود که غلامرضا حیدری، نماینده مردم تهران در تو‌ئیتی نوشت: «جنگ بعدی، جنگ بر سر آب است.» این اظهارنظر‌ها در کنار دیگر صحبت‌های کار‌شناسان حکایت از بحرانی دارد که اگر درست مدیریت نشود گریبان همه مردم را خواهد گرفت.

کار‌شناسان محیط زیست ایران از مدت‌ها قبل هشدارهایی را راجع به خطر بی‌آبی و خشکسالی اعلام کرده‌ بودند و در همین راستا تلاش خود را به کار بستند تا با ایجاد کمپین‌های مختلف، مردم و مخصوصا مسئولین را از این چالش احتمالی که شاید در سال‌های آینده بیشتر خود را نشان دهند آگاه کنند.

بر همین اساس بحث بی‌آبی و مشکلات پیشروی این مایه حیاتی کار را به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم کشانده تا شاید تصمیمات این نمایندگان فرصتی را ایجاد کند تا مسئولین مربوطه کمی بیشتر از گذشته به خود بیایند و مانع از بروز خطرات آتی شوند. از این‌رو به سراغ دو تن از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس رفتیم تا از آخرین تصمیمات و نظرات آن‌ها باخبر شویم. 

علیرضا رحیمی، نماینده تهران و از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در گفت‌وگو با رویداد۲۴ درباره بحران آب و خطرات ناشی از آن گفت: موضوع تنش‌های آبی و جنگ‌های حاصل از آن موضوع جدیدی نیست و بیش از یک دهه باعث ناهنجاری در خاورمیانه و دیگر مناطق جهان شده است. بعضی از کشور‌ها، پیش بینی جنگ آبی را در سال‌های آتی هم کرده‌اند؛ مثل جنگ بین ترکیه و عراق و یا اردن با کشورهای همسایه خود.

رحیمی در ادامه تاکید کرد: ایران هم به لحاظ شرایط اقلیمی و هم به لحاظ مدیریتی متاسفانه به سویی رفته که با این تنش‌های آبی روبرو شده است. این تنش‌ها در ایران باعث شد که برخوردهای حتی فیزیکی بین ساکنین دو استان ما رقم بخورد. 

وی در خصوص نحوه بررخورد با این بحران گفت: غیر از آنکه باید اقدامات فوری و جبرانی در این حوزه اتفاق بیافتد، باید به لحاظ امنیتی در این بخش هم، از کشور محافظت کرد و از این‌رو ما در کمیسیون امنیت ملی، کمیته آب را تشکیل دادیم تا هم از آب‌های مرزی کشور بهره‌مند شویم و بتوانیم حق خود را بگیریم و هم در تامین و حفاظت منابع آبی در داخل و مخصوصا پایتخت نظارت‌های کافی را برقرار کنیم. 

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی افزود: برای مدیریت منابع آب، تکالیف روشنی برای دستگاه‌ها وجود دارد که متاسفانه بسیاری از دستگاه‌ها با تاخیر به تکالیف خود روی آورده‌اند و همین موضوع خود دلیلی بر این بحران شده است. دو سال پیش شورای امنیت ملی به موضوع آب ورود پیدا کرد و مصوبه‌ای داشت که در آن، دستگاه‌ها به طور مشخص وظایفی را در این رابطه داشتند که امیدوارم با انجام این تکالیف توسط دستگاه‌های مختلف اقدامات جبرانی صورت بگیرد. 

رحیمی در رابطه با اینکه آیا مجلس برای هماهنگی دستگاه‌ها برای عبور از بحران آب پیشقدم خواهد شد گفت: تا امروز گزارش منسجمی از این عدم هماهنگی در مدیریت آب و ناهماهنگی بین دستگاه‌ها به مجلس ارائه نشده بود. وزارت نیرو گزارش خود را جدا ارئه می‌داد و وزارت جهاد کشاورزی و سازمان محیط زیست و دیگر دستگاه‌های مرتبط هم همین روال را طی می‌کردند و مجلس با فقدان یک گزارش واحد روبرو بود. 

وی در ادامه افزود: گزارش اخیر سازمان بازرسی کل کشور به رییس جمهور که رونوشت آن به رییس مجلس زده شد مجلس را مجاب به ورود به موضوع کرد. وقتی ما وارد موضوع شدیم تازه متوجه عدم هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف شدیم. امروز دستگاه واحدی که متولی آب باشد نداریم. وزارت نیرو در حوزه حاکمیتی و تامین منابع و حفاظت از منابع حرکت می‌کند و وزارت کشاورزی در حوزه بهره برداری از منابع کار را دنبال می‌کند. به هر حال مجلس به طور جدی موضوع بحران آب در کشور را پیگیری می‌کند و امیدوارم با تصمیمات خود بتوانیم هماهنگی لازم را بین دستگاه به وجود آوریم.

از سوی دیگر سیدحسین نقوی حسینی، نماینده ورامین و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در گفت‌و‌گو با رویداد۲۴ درباره هشدارهای امنیتی بحران آب در ایران گفت: امروز موضوع بحران آب در کشور ما که کشوری خشک و نیمه خشک است از اهمیت بالایی برخوردار است و پرداختن به موضوع آب اهمیت استراتژیک هم دارد. 

نقوی حسینی تاکید کرد: منهای نزولات آسمانی که تحت تاثیر شرایط جوی است، آب‌های مرزی ما اهمیت خیلی زیادی دارد. از طرفی انتقال آب به مرکز هم موضوعی مهم است و اگر امروز اقدام نکنیم انجام این کار در روزهای آتی سخت‌تر از امروز می‌شود. با این توضیحات باید گفت که بحران آب به مرز هشدار امنیتی رسیده است و به همین جهت ما در کمیسیون امنیت ملی مجلس یک کمیته به نام آب ایجاد کردیم و هر هفته جلسه داریم و به مرور تمام آب‌های منطقه‌ای را استان به استان بررسی می‌کنیم تا در ‌‌نهایت بتوانیم پیشنهادات خود را به دولت ارائه کنیم تا با کمک دولت این نظرات عملیاتی شود. 

وی در ادامه افزود: به هرحال وظیفه تخصصی کمیسیون امنیت ملی کار با آب و خاک نیست ولی در حد خود تلاش کردیم تا در ساخت سد‌ها، تنظیم مناسبات آبی کشور، دنبال کردن حقابه جمهوری اسلامی ایران از رودخانه‌هایی که حق ما است ولی خواسته‌های ما را تامین نمی‌کند و انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به حوزه مرکزی ایران ورود پیدا کنیم و راجع به آن، نظرات نمایندگان و کارشناسان را داشته باشیم.

نقوی حسینی در رابطه با عدم هماهنگی بین دستگاه‌ها در رابطه با تصمیم گیری در حوزه آب افزود: قطعا هماهنگی در مدیریت ضرورت دارد مخصوصا وقتی موضوعی به صورت بحران خود را نشان می‌دهد. مطمئنا مجلس برای هرچه هماهنگ‌تر شدن دستگاه‌ها برای حل این معضل ورود جدی پیدا خواهد کرد.