ترامپ و تیلرسون باید مسیر ظریف-کری را ادامه می‌دادند

رویداد۲۴- مخالفان توافق هسته‌ای ایران اغلب شکایت می‌کنند که این توافق به روش‌های مختلفی که ایران بر اساس آن‌ها نفوذ خود در خاورمیانه گسترش می‌دهد و باعث بی‌ثباتی آن می‌شود، رسیدگی نکرده است. چنین نگرانی‌هایی دلیل بر هم زدن توافق نیست، به‌خصوص آن‌گونه که ترامپ با بی‌پروایی تأکید می‌کند، بدون آنکه مدرکی دال بر نقض توافق از سوی ایران ارائه کند.

به گزارش رویداد۲۴ به نقل از نیویورک‌تایمز، منتقدان اغلب این واقعیت را نادیده می‌گیرند که این توافق با هدف دور نگه داشتن ایران از تولید سلاح هسته‌ای، یک هدف بحرانی و ضروری نهایی شد. آن‌ها همچنین این واقعیت را نادیده گرفتند که این توافق همان‌طور که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و حتی وزارت خارجه آمریکا تأیید کرده، کارآمد است.

فقط تصور کنید اگر این توافق وجود نداشت و این دولت مجبور بود با دو دشمن مسلح به سلاح هسته‌ای خود به‌طور هم‌زمان دست‌وپنجه نرم کند، ایالات‌متحده با چه چالش‌هایی روبرو می‌شد. اما در حال حاضر چنین نیست؛ کره شمالی که طی روزهای اخیر ترامپ را تهدید کرده و تهدید شنیده، حدود 20 سلاح هسته‌ای دارد. ایران سلاحی ندارد و به لطف برجام طی سال‌های آینده در این زمینه محدود است.

واشنگتن به‌جای زیر سؤال بردن توافق می‌تواند تلاش خود را صرف نگرانی‌های مربوط به فعالیت‌های غیرهسته‌ای ایران کند. پادشاهی‌های سنی عرب نگران‌اند که ایران شیعه یک هلال شیعی از افغانستان تا مدیترانه تشکیل دهد. ایران بی‌تردید در تلاش برای قدرت‌نمایی است اما نباید از یاد برد که این اقدامات به‌طور عمده ناشی از حمله 2003 آمریکا به عراق و سرنگون کردن صدام بوده است.

ایران در سوریه با حمایت نیروی هوایی روسیه به روی کار ماندن نظام بشار اسد، رئیس‌جمهوری این کشور کمک می‌کند. در یمن، ایران از نیروهای حوثی که علیه ائتلاف بین‌المللی به سرکردگی عربستان می‌جنگند، حمایت می‌کند. در لبنان، ایران از حزب‌الله که اسرائیل را تهدید می‌کند، حمایت می‌کند. در افغانستان با کاهش نقش آمریکا، ایران به دنبال شکل دادن به آینده این کشور و اطمینان از این موضوع است که نیروهای خارجی از جمله نیروهای آمریکا خارج می‌شوند. در عراق نیز ایران دارای نفوذ قابل‌توجهی است. پس‌ازآن آزمایش‌های موشکی است که ایران اصرار به ادامه آن دارد.

رفتارهای تهدیدکننده ایران باید واکنش آمریکا و دیگران را به دنبال داشته باشد. اما ایران تنها نیروی بی‌ثبات کننده منطقه نیست و دشمنی بی‌وقفه هم پاسخ آن نیست. حتی در طول جنگ سرد، واشنگتن در صورت امکان در حوزه تسلیحات هسته‌ای، درگیری‌های منطقه‌ای و حقوق بشر با مسکو مشارکت می‌کرد.

ایران و آمریکا پس از انقلاب 57 تقریباً هیچ ارتباطی با هم نداشتند تا اینکه جان کری و محمدجواد ظریف، وزرای خارجه آمریکا و ایران در طول مذاکرات هسته‌ای یک رابطه کاری ایجاد کردند. ترامپ و رکس تیلرسون، وزیر خارجه‌اش بجای آنکه همین مسیر را به‌طور سازنده ادامه دهند، حتی حاضر به ملاقات با مقامات ایرانی نشده‌اند.

یک سیاست ابتکاری می‌تواند کانال وزیر خارجه برای حل‌وفصل درگیری‌ها پیش از آنکه رشد کنند را احیا کند و راه‌حلی برای افغانستان، سوریه، یمن و عراق بیابد. سابقه همکاری میان دو کشور وجود دارد. ایران در سازمان‌دهی دولت جدید افغانستان پس از خروج طالبان در سال 2001 و همچنین در پیشبرد یک دولت متحد در سال 2014 به آمریکا و دیگران کمک کرده است. حال ایران می‌تواند ترغیب به اعمال فشار بر طالبان برای آغاز مذاکرات آشتی با کابل شود. ایران و آمریکا همچنین می‌توانند در راستای مقابله با قاچاق مواد مخدر در افغانستان نیز همکاری کنند. ضمن اینکه ایران می‌تواند در عراق برای مبارزه با داعش کمک‌رسان باشد.

ایران بزرگ‌تر از آن است که نادیده گرفته شود. و اگر واشنگتن به دنبال تغییر رژیم باشد، خطرات آن هنگفت عظیم خواهد بود. این مسئله باعث افزایش اختلاف‌نظر تندروهای ایران و عمل‌گرایانی می‌شود که از توافق هسته‌ای و تعامل بین‌المللی حمایت می‌کنند.

بنابراین، با توجه به اینکه در سال‌های اخیر یک دولت میانه‌رو در ایران روی کار آمده است ، آمریکا می‌تواند با این کشور همچون دیگر رقبایش، روسیه و چین  وارد تعامل شود و از مناقشه بیشتر بپرهیزد .