عقلانیتی فراتر از سازمان ملل

خداوند متعال در آیه 159 سوره آل عمران، یکی از اصلی ترین دلایل موفقیت پیامبر اسلام(ص) در انجام دعوت به دین اسلام و گسترش آن را تسلط بر خویشتن و برخورد کریمانه و متکی بر استدلال در مواجهه با مخالفان بیان می کند و می فرماید: «ولو کنت فظاغلیظ القلب لانفضوا من حولک»(و اگر تند خو و سخت دل بودی مردم از پیرامون تو متفرق می شدند). در تفاسیر،«فظ»به معنای جفا کار و بی رحم و «غلیظ القلب» به معنای بدون رقت و رأفت بودن و سنگدلی بیان شده است و لذا اگر نبی مکرم(ص)در برخورد با مردم و در هنگام تشریح اصول و فروع دین، چنین رفتاری تندی داشت مردم و مخاطبین، از پیرامون ایشان پراکنده می شدند.

این آیه از قرآن کریم و بسیاری دیگر از آیات و روایات دینی، تاکید بسیاری دارند که نحوه برخورد با طرف مقابل و بیان منطقی و متکی به استدلال، تاثیر گسترده ای بر جذب مخاطب و تاثیرگذاری بر افکار عمومی دارد. برخورد منطقی و عالمانه در عین حالی که متکی بر اقتدار باشد و شانیت جایگاه نیز در آن لحاظ شود بیشترین تاثیر را بر مخاطبین و افکار عمومی خواهد گذاشت. 

سالهاست که مسئولان جمهوری اسلامی ایران به ظرفیت عظیم اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد پی برده اند و کوشیده اند از این امکان جهانی و فرصت مغتنم، استفاده بهینه نمایند. اجلاسی که سران و مقامات بلندپایه کشورهای جهان در آن حضور می یابند و به ارائه مواضع و دیدگاههای دولت و مردم خود می پردازند. حضور گسترده مقامات سیاسی در این برهه زمانی کوتاه و دیدارهای متعدد و رایزنی های گسترده سیاسی و اقتصادی پیرامون برگزاری اجلاس، فرصتی را برای جمهوری اسلامی ایران فراهم می کند تا از حقیقت خود و ملت ایران برای جهانیان بگوید، از جایگاه واقعی ایران و ظرفیت های عظیم آن، سخن به میان آورد و از فرهنگ غنی و تمدن کهن آن، راز گشایی کند.

اجلاسی که جهانیان با دقت و ریزبینی فراوان، متوجه آن هستند و رفتارهای نمایندگان ملت ها و سخنان آنان را رصد می کنند،  با دقت در سخنان مقامات بلند پایه که نمایندگی ملت خود را یدک می کشند به درونیات جامعه آنان پی می برند و آنان را قضاوت می کنند. اگر سخنران بر طبل جنگ کوبید مردم کشور او را نیز جنگ طلب، و اگر بر استقرار صلح پای فشاری کرد مردم کشورش را صلح طلب می پندارند. تریبونی که فرصت بزرگی است برای تبیین مفروضاتی که بر پایه منطق و استدلال، پذیرفته شده است و اینک باید بدون هیچگونه پرخاشگری و تندی، ارائه شود.

اجلاس اخیر مجمع عمومی سازمان ملل و حضور با شکوه حجت الاسلام روحانی ریاست محترم جمهوری و سخنرانی در آن مجمع، بار دیگر به جهانیان اثبات کرد که ملت ایران، ملتی حق جو و صلح طلب است. ملتی که بر اصول متقنی پای فشاری می کند و جهانیان را به صلح و مذاکره دعوت می نماید. ملتی که خواهان احیای امپراطوی خویش نیست و امنیت و پیشرفت را برای تمام جهانیان می خواهد و برای مقابله با غاصب و ظالم، استوار است.

این جملات، برآیند سخنان رئیس جمهور است. سخنانی برآمده از عقلانیت که معرف واقعی ایران و ایرانیان است. معرف ایرانی است که خیرخواه جهان است و از جنگ و خونریزی، نفرت دارد؛ در عین حالی که برای مقابله با زور و سلطه، مهیاتر از هر زمان دیگری است. معرف ایرانی که عقلانیت حاکم بر آن، فراتر از عقلانیت حاکم بر جهان است و مردم آن، بار دیگر خواسته اند تا به مسئولانی اعتماد کنند که با تکیه بر عقلانیت و منطق، خواهان گفتگو و مقابله با افراطی گری هستند.

اگر ترامپ از جنگ و خونریزی گفت؛ روحانی از صلح و مذاکره گفت، اگر ترامپ از لشکر کشی نظامی سخن به میان آورد؛ روحانی از تسخیر قلوب با شعر و ادب و حکمت و عرفان گفت، و اگر ترامپ از تهدید و تجاوز سخن گفت؛ روحانی از تکریم و مقاومت سخن گفت، و این است تفاوت صاحبان تجربه در سیاست در قیاس با ناپختگان و تازه واردان عرصه سیاست.

جهان بر سخنان روسای جمهور ایران و آمریکا، متوقف ماند و به ارزیابی پرداخت و تفاوت کاربلدان عرصه سیاست و اقدامات عقلانی آنان را با افراد نابلد و عجول و اقدامات شتاب زده آنان در این عرصه درک نمود. چقدر جهان امروز به مدبران و رفتارهای عقلانی آنان، بیش از گذشته احتیاج دارد اما افسوس که امثال نتانیاهو و ترامپ هایی وجود دارند که درصدد جنگ افروزی و خون ریزی هستند.