چرا کتابخانه‌های ایران برای مخاطبان جذاب نیستند
رویداد۲۴-کتابخانه‌ها از زمانی که بشر تصمیم گرفت دانش خود را عیان و مکتوب سازد، با آدمیان همراه بوده‌اند و همواره مکان‌هایی برای ثبت و اشاعه اطلاعات و دانش محسوب می‌شدند.فضاهایی برای انتقال دانش پیشینیان به آیندگان. مکانی آرام و دنج، برای خودآموزی و گفت وگو با کتاب، این یار مهربان و دانا و خوش بیان. سال‌ها کتابخانه‌ها بی‌رقیب پیشتاز بودند و وظیفه گردش منابع اطلاعاتی را در هر جا شامل سازمان‌ها، بین عموم مردم، مدارس، مساجد و دانشگاه‌ها بر عهده داشته‌اند، اما در سال‌های اخیر، رقبایی برای کتابخانه‌ها پیدا شده است. از یک طرف، محیط وب و فضای مجازی که بسیاری افراد را از افکار موجود در لابه لای قفسه‌های کتابخانه‌ها دور کرده و باعث شده بسیاری از ما خود را در توهم دانایی بدانیم و از سوی دیگر کتابفروشی‌های پر زرق و برق و با ظاهری دلفریب،که باعث می‌شود افراد کمتر به کتابخانه‌ها مراجعه کنند. در مورد بخش اول که به‌خاطر وجود فضای مجازی احساس دانایی می‌کنیم و دیگر نیازی به کتابخانه، این مکان تمدن ساز، احساس نمی‌کنیم فعلاً جای بحث نیست که شاید باید در مجالی دیگر به آن پرداخته شود ولی در زمینه معماری و تزئینات داخلی کتابخانه‌ها بحث زیاد است.
تصور اکثر ما از یک کتابخانه، فضایی است خشک و عبوس، با چند میز و صندلی، یک نفر کتابدار اخمو که هر از گاهی با هشداری به ما تذکر می‌دهد سکوت را رعایت کنیم و قفسه‌هایی که کتاب‌ها همانند مسافران مترو در آن در حال له شدن هستند. نداشتن نور کافی، تجهیزات قدیمی، جذاب نبودن و دل انگیز نبودن فضای داخلی و در کل راحت نبودن مراجعه‌کننده در کتابخانه، عواملی هستند که باعث می‌شود بسیاری از افراد یا قید رفتن به کتابخانه عمومی یا دانشگاهی را بزنند یا سیل مراجعات به کتابخانه ملی باشد که از نظر امکانات و تجهیزات، سرآمد کتابخانه‌های کشور است.
واقعیت امر این است که بسیاری از کتابخانه‌های موجود چه دانشگاهی، چه تخصصی و چه عمومی، چندان توجهی به وضعیت ظاهری فضاهای مطالعاتی و قفسه‌های خود برای جذب مخاطبان ندارند و همین امر باعث دلزدگی افراد در مراجعه به کتابخانه‌ها می‌شود. این در حالی است که بسیاری از کتابخانه‌های دنیا، نظیر کتابخانه عمومی شانگهای، کتابخانه دانشگاه موهالی در هندوستان یا حتی کتابخانه عمومی مرکزی در شهر دوبی، که نگارنده از آنها بازدید کرده است، افزون بر توجه به بهره‌مندی از تخصص کتابداران مجرب، به زیباسازی فضای کتابخانه و دل انگیزکردن آن توجه دارند.
استفاده از رنگ‌های جذاب و شاد، بخصوص برای بخش کودکان، نحوه چیدمان قفسه‌ها به گونه‌ای که فضای کتابخانه را بزرگتر و دلبازتر نشان دهد، ارائه خدماتی غیر از امانت کتاب، مثل ایجاد اتاق مباحثه، برگزاری نشست‌های مختلف به مناسبت‌های گوناگون، دیدار با نویسندگان کتاب‌ها، نمایش فیلم و بسیاری موارد دیگر می‌تواند باعث جذب مخاطب شود. حتی می‌توان به افرادی که عضو کتابخانه هم نیستند خدماتی ارائه داد. مثلاً به صورت رایگان تا یک ساعت از اینترنت بی‌سیم کتابخانه استفاده کنند، یا به آنها مشاوره اطلاعاتی در خصوص کتاب‌هایی که می‌خواهند داده شود. مهم این است که کتابخانه‌ها و کتابداران بتوانند برای جا نماندن از رقبا، مثل خیلی از کتابفروشی‌ها که فقط کتابفروشی نیستند، محصولات مختلف فرهنگی را می‌فروشند، فضایی برای نوشیدن چای یا قهوه دارند، دکوراسیون داخلی را با رنگ‌های مفرح، نورهای چشم نواز و قفسه‌های زیبا طراحی می‌کنند، به این درک برسند که لازم است یک دگردیسی داشته باشند. کتابخانه‌ای برای تمام فصول باشند که مراجعان نمای بیرونی و درونی آنها را بپسندند و دیگر احساس نکنند کتابخانه‌ها دخمه هایی برای سکوت و تماشای کتاب‌هاست!
