چرا از محبوبیت طلبه‎ها کاسته شده است؟

نام روحانیت همواره با ترویج دین و تبلیغ درباره آن همراه بوده و همین مسئله سبب شده تا تائید و علاقه مردم را به دنبال داشته باشد، به‌طوری‌که همواره در این زمینه سخن آن‌ها آخرین کلام به‌حساب می‌آمد، اما چند سالی است که نگاه به‌جایگاه روحانیت در کشور نه‌تنها از سوی مردم بلکه هم‌صنفی‌های آنان نیز تغییر پیداکرده و نقدهایی به آن وارد می‌شود.

حوزه‌های علمیه دیگر تنها به تعلیم دروس مذهبی نمی‌پردازند و در ظاهر طلبه‌های جوان را برای فعالیت‌های سیاسی که عموماً به یک طیف خاص هم متمایل هستند، سوق می‌دهند و تازه وارده‌ها که هنوز دروس حوزوی را به‌درستی نیاموخته‌اند و در همین زمینه برخی مواقع اظهارنظرهایی می‌کنند که سبب برانگیخته شدن تعجب مخاطبان آن‌ها می‌شود زمان خود را برای امور سیاسی به مصرف می‌رسانند و تلاششان بر این است تا به‌جای توضیح امور دینی آن را با مسائل سیاسی بیامیزند.

بدون شک چنین رفتاری نتیجه‌ای جز از بین رفتن اعتماد در میان مردم را به دنبال نخواهد داشت زیرا درحالی‌که توقع علم کافی در امور مذهبی از این طیف می‌رود، آنان نه این انتظار را به‌طور کامل می‌توانند برآورده سازند و نه اینکه در مسائل سیاسی به شکل حرفه‌ای و بی‌طرفانه توانایی قضاوت و تحلیل دارند.

آیت‌الله شبیری زنجانی از مراجع تقلید طی سخنانی این مسئله را موردنقد قرار داده و درباره آن گفته است که «نوع طلبه‌ها محبوبیت سابق را ندارند، درگذشته این صنف محبوب و مورداحترام بود. اکنون ممکن است شخصی به خاطر رفتارش درجایی مورداحترام باشد اما این موضوع درباره نوع طلبه‌ها نیست.»

وی همچنین ورود طلاب به فعالیت‌های سیاسی را یکی از عوامل مهم کم شدن محبوبیت آنان می‌داند و تأکید می‌کند: «بسیاری از افراد تخصص لازم را ندارند. اینکه طلبه پرچم به دوش بکشد و بگوید «زید» را شما انتخاب کنید و «عمرو» را انتخاب نکنید. این رفتارها شأن طلبه را پایین می‌آورد.خیلی‌ها در اوّلیات فقه مانده‌اند اما از آن‌ها به‌عنوان مجتهد یاد می‌شود. قم ازنظر معلومات آن‌طور که باید باشد، نیست.»

حجت‌الاسلام محسن غرویان،‌ فعال سیاسی و استاد حوزه و دانشگاه در گفت‎وگو با رویداد۲۴ در رابطه با اظهارات اخیر آیت‌الله شبیری زنجانی گفت: صحبت‌های آیت‌الله شبیری زنجانی درست است زیرا طلبه‌های کم سن و سال که باید مشغول مطالعه و کسب علم باشند به مباحث سیاسی، احساسی و هیجانی کشیده شده‌اند که درنتیجه آن له و علیه افراد و شخصیت صحبت می‌کنند و موضع می‌گیرند. این افراد ابزاردست برخی احزاب شده‌اند که درصدد هستند از احساسات پاک طلبه‌ها بهره‌برداری‌های سیاسی کنند.

وی در ادامه اضافه کرد: طلبه‌ها هنوز در حدی نیستند که خود صاحب‌فکر و اندیشه سیاسی باشند و در دست این گروه‌ها و جبهه‌های مختلف قرار می‌گیرند که درنتیجه به درس و بحث خود نمی‌رسند. این واقعیتی درست است که آیت‌الله شبیری زنجانی مطرح کردند. طلبه‌ها در این مقطع سنی باید از حیث مبانی فکری و اندیشه محکم شوند سپس در آینده به مسائل سیاسی – اجتماعی ورود پیدا کنند ولی در حاضر چنین نیست و با به صحنه کشاندنشان آنان از درس اصلی خود بازمی‌مانند.

این فعال سیاسی در رابطه با دلیل روی دادن این مسئله توضیح داد: فضای حوزه گرفتار تشتت و چنددستگی و تفرقه شده است. علما بزرگ متشتت و متفرق شدند و گاهی علیه یکدیگرموضوع گیری‌هایی می‌کنند، طلبه‌ها هر یک مرید یکی از این مراجع می‌شوند که درنتیجه به جان هم می‌افتند و درنهایت بحث و درگیری‌های لفظی و... پیش می‌آید. چنین فضایی منجر به این می‌شود که آنان از وظایف اصلی خود یعنی مطالعه دروس دور بمانند.

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه اضافه کرد: درس و بحث در آینده باید به نفع مسائل سیاسی و حکومتی هدف‌گیری شود ولی برای طلبه‌هایی که سن پایینی دارند ورود به این مسائل زود است زیرا از پختگی لازم بی‌بهره هستند و نیاز به زمان‌دارند. وقتی این افراد وارد عرصه مسائل سیاسی- اجتماعی و گروه و جناح‌بازی می‌شوند، مردم هم می‌بینند که روحانیون گاهی بداخلاقی می‌کنند و یا به‌صورت غیراخلاقی علیه شخصیت‌ها و بزرگان سخن می‌گویند، طبیعتاً از محبوبیتشان کاسته می‌شود.