گشایش پنجره قاره سبز به روی ایران با بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا در تهران

رویداد۲۴-مهدی مطهر نیا، کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: یکی از اهداف سفر هیئت 70 نفره اتحادیه اروپا به تهران گفت‌وگو در باب گشایش سفارت در تهران است حال با موفقیت یا شکست مواجه شود، می‌تواند نتایج متفاوتی داشته باشد. در صورت وجود موفقیت در کار موجب خواهد شد تا پنجره اروپا بیش از گذشته به روی تهران و برعکس بازشده و علیرغم مخالفت‌های موجود، ایجاد آن تا حدود زیادی پیام‌دهنده خاص به‌نظام بین‌الملل خواهد بود.

امروز هیئت ۷۰ نفره‌ای متشکل از مقامات ارشد و فعالان اقتصادی چند کشور عضو اتحادیه اروپا به تهران می‌آیند و با مقامات و فعالان اقتصادی ایرانی دیدار خواهند داشت. در این هیئت که ریاست آن را فیل هوگان، کمیسیونر کشاورزی و توسعه روستایی اتحادیه اروپا بر عهده دارد، ۲۵ نفر از اعضای عالی‌رتبه سیاسی کشورها حضور دارند و برای شرکت در همایش فعالان اقتصادی ایران و اتحادیه اروپا در تهران به همراه فعالان اقتصادی در حوزه‌های کشاورزی، صنایع غذایی و توسعه روستایی به ایران سفرکرده‌اند.

گرچه در ظاهر به نظر می‌رسد که این سفر با نگاه اقتصادی روی‌داده، اما نمی‌توان منکر تأثیرات سیاسی آن بود. مطرح‌شده است که در صورت مثبت بودن نتیجه مذاکرات، امکان تأسیس دفتر اتحادیه اروپا در ایران وجود دارد. اکنون‌که کشورمان تحت‌فشارهای یک‌جانبه کشور آمریکا و ریاست جمهوری آن دونالد ترامپ قرارگرفته به نظر می‌رسد که توسعه این رابطه می‌تواند تأثیرات فراوان به‌خصوص در جهت ایجاد مانع در برابر این رفتار آمریکایی‌ها علیه ایران داشته باشد.

مهدی مطهر نیا، کارشناس مسائل بین‌الملل و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با رویداد۲۴ در خصوص هدف از ورود هیئت 70 نفره اتحادیه اروپا به ایران گفت: رویکرد اتحادیه اروپا به تهران یک رویکرد ایجابی در چهارچوب حفظ برجام برای موگرینی یا اتحادیه اروپا تلقی می‌شود. با توجه به تلاش برای ایجاد فضای مناسب در حمایت از برجام و در همان لحظه تذکر به تهران بابت پرونده‌های سه‌گانه دیگر به‌ویژه مسئله موشکی ایران نشان می‌دهد که این سفر باید از اهمیت جدی برخوردار باشد.

وی در این رابطه تصریح کرد: از یک‌سو اتحادیه و جامعه اروپایی به دنبال ایجاد فضای مثبت و تعامل با تهران در چهارچوب برجام است، از سوی دیگر تلاش بی‌شائبه و آشکاری را در جهت نزدیکی با ترامپ برای اعمال فشار فزون‌تر در قالب پرونده موشکی و دخالت در امور منطقه و حمایت از تروریسم و حقوق بشر به انجام می‌رساند که این مسئله سفر مقامات اروپایی به کشورمان را با علامت پرسش جدی روبرو و در حالت برزخ گونه‌ای قرار می‌دهد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه توضیح داد: از این سفر به دلیل همین جهت‌گیری یک طعم گس تصور می‌شود زیرا که از یک‌سو اتحادیه اروپا بر اساس امضا توافقنامه برجام در چهارچوب توافق ژنوتلاش دارد که براین توافق‌نامه هسته‌ای تأکید و آن را حفظ کند و از مواد مندرج در آن جهت گسترش روابط با تهران استفاده کند و از طرف دیگر با توجه به حجم بالای ارتباطات کشورهای اروپایی به‌ویژه امضاکنندگان برجام (فرانسه، انگلیس و آلمان) با ایالات‌متحده آمریکا با قرار دادن سپاه در تحریم‌های کاتسا و مطرح کردن حمایت از عربستان در واردکردن اتهام به تهران در حمله موشکی که حوثی‌ها از یمن به عربستان داشتند زمینه‌هایی را ایجاد کرده که تا حدودی زیادی برای سفر مقامات اروپایی به تهران در این بافت جغرافیایی از زمان و در بین این حوادث از اهمیت بیشتری برخوردار شده و موردتوجه محافل گوناگون قرارگرفته است.

مطهر نیا در خصوص پیام‌های این سفر ابراز کرد: سفر مورداشاره حامل دو پیام مهم است. در ابتدا باید اشاره کرد که نفس سفر مقامات اروپایی به تهران نشان‌دهنده حمایت کشورهای اروپایی از تعامل بیشتر با تهران است ولی از طرف دیگر باید پیام‌هایی که آن‌ها از طرف جامعه بین‌المللی به‌ویژه ایالات‌متحده آمریکا حمل کرده‌اند و حتماً با مقامات تهران د ر میان خواهند گذاشت را موردتوجه قرارداد.

این استاد دانشگاه در ادامه افزود: سفر مکرون (رئیس‌جمهور فرانسه) به منطقه، موضع‌گیری‌های نخست‌وزیر انگلستان و سفر قریب‌الوقوع وزیر امور خارجه انگلستان به تهران در کنار سفر اخیری که شاهد هستیم همگی نشان‌دهنده ایجاد یک فضای معنادار در ارتباط با تهران در حوزه منطقه‌ای پس از تغییر و تحولاتی است که بین ایران و عربستان ایجادشده است.

وی درباره وعده تأسیس دفتر اتحادیه اروپا در ایران نیز بیان کرد: اتحادیه اروپا جزء سه‌گانه‌های قدرت در نظام بین‌الملل محسوب می‌شود. آمریکا، چین و اتحادیه اروپا سه قدرتی هستند که در آینده نقش اساسی ایفا خواهند کرد، بنابراین حضور هیئت 70 نفره اتحادیه اروپا به ایران و گشایش دفتر آن می‌تواند نشانه‌ای از میانه‌رویی در تهران با توجه به مخالفت دلواپسان و نهادهای قدرتمند فرا دولتی در تهران باشد. این کار توانایی مخابره این پیام را به دنیا دارد که ایران و دولت حاکم بر آن تلاش دارد تا زمینه‌های ایجاد نوعی تعامل بیشتر با نظام بین‌الملل از پنجره اروپا را باز کند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در این خصوص که تأسیس دفتر اتحادیه اروپا همراه با تضمین‌هایی خواهد بود، یادآور شد: یکی از اهداف این سفر گفت‌وگو در باب گشایش سفارت در تهران است حال با موفقیت یا شکست مواجه شود، می‌تواند نتایج متفاوتی داشته باشد. در صورت وجود موفقیت در کار موجب خواهد شد تا پنجره اروپا بیش از گذشته به‌سوی تهران و برعکس بازشده و علیرغم مخالفت‌های موجود ایجاد آن تا حدود زیادی پیام‌دهنده خاص به‌نظام بین‌الملل خواهد بود.

مطهر نیا در رابطه با ارسال پیام به آمریکا به دلیل فشارهای یک‌جانبه نیز خاطرنشان کرد: در رأس قدرت‌های نظام بین‌الملل آمریکا قرار دارد و زمانی که این پیام به‌نظام بین‌الملل ارسال می‌شود شامل حال این کشور هم می‌شود.