سیاست تایید موقت برجام از سوی ترامپ، اقتصاد ایران را تهدید می‎کند؟

رویداد۲۴- کمال‌سیدعلی، معاون اسبق ارزی بانک مرکزی، بر این عقیده است که عدم پایداری در برجام و نیاز تایید و تمدید سه ماهه برجام از سوی آمریکا هیچ خللی در روابط تجاری - اقتصادی ایران ایجاد نمی‌کند، زیار اروپایی‌ها منافع خود را در همکاری با ایران می‌دانند. 

بالاخره پس از چندوقت کش و قوس و تهدیدات، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، جمعه شب ترامپ برای دومین بار «برجام» را تایید کرد.

ترامپ اما با وجود تمدید و تایید برجام، طی بیانیه‌ای خواهان اصلاح معایب این توافق‌نامه شد و اعلام کرد: «با این وجود من دو مسیر ممکن را درباره برجام پیش روی خود قرار داده‌ام، یا معایب فاجعه‌آمیز این توافق اصلاح خواهد شد یا آمریکا از این توافق خارج می‌شود. این آخرین فرصت است. در غیاب توافق (میان آمریکا و قدرت‌های اروپایی)، آمریکا برای باقی ماندن در توافق هسته‌ای بار دیگر لغو تحریم‌ها علیه ایران را تمدید می‌کند».

گویی تهدیدها و لفاظی‌های رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا تمامی ندارد. از یک سو سعی دارد تا برجام را ضد منافع آمریکا بخواند و هرچه سریعتر از آن خارج شود و از سوی دیگر به خوبی می‌داند که با خروج از توافق‌نامه برجام، جز بدعهدی و تخریب وجهه آمریکا در جامعه جهانی، هیچ فایده دیگری نخواهد داشت. به همین دلیل سعی می‌کند دهان خود را فقط برای توهین و تهدید باز کند.

از سوی دیگر اما به نظر می‌رسد این لفاظی‌ها و تهدید‌های ترامپ که به ظاهر کاری از پیش نمی‌برد و فقط به سخره همگان گرفته می‌شود، می‌تواند بر اقتصاد ایران تا حدودی آسیب وارد کند. بعد از توافق هسته‌ای در دوره ریاست جمهوری «باراک اوباما» که به نظر می‌رسید از ثبات و پایداری خوبی برخوردار است، بسیاری از کشورهای اروپای فعالیت‌های اقتصادی و تجاری خود با ایران را بعد از چند سال بار دیگر از سر گرفتند.

با آمدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری جدیدآمریکا در کاخ سفید، ادامه و نوع فعالیت‌های اقتصادی و تجاری ایران و اروپا در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت، زیرا به عقیده‌ برخی از کارشناسان، تاییدهای مقطعی و سه ماهه برجام از سوی آمریکا، ممکن است این ترس را در دل شرکت‌های اروپایی برای ادامه همکاری با ایران ایجاد کند.

کمال سیدعلی، معاون اسبق ارزی بانک مرکزی در گفت‎وگو با رویداد۲۴، با اشاره به تایید برجام برای 120 روز آینده از سوی آمریکا و تاثیر آن در روابط اقتصادی-تجاری ایران و اروپا، گفت: خوشبختانه جامعه اتحادیه اروپا نسبت به برجام پایدار است، زیرا عمده منافع خود را در روابط با ایران می‌بینند. از طرفی دیگر، امضایی که آنها چندسال گذشته در رابطه با برجام انجام دادند، شرایط بهتری را برای تجارت با اروپا فراهم کرده است. 

سیدعلی ادامه داد: از طرفی ایران باید توجه و تمرکز خود را در حیطه‌ای بگذارد که کارهایی که آمریکا و دولت ترامپ انجام می‌‌دهد، نتواند سایر کشورها را با خود همگام کند. خوشبختانه ایران نیز تاکنون این موفقیت را داشته است و به همین دلیل بعد از حضور ترامپ تاکنون، برجام در هر دوره مورد تایید و تمدید قرار می‌گیرد. از سوی دیگر، ما باید فعالیت‌های سیاسی‌ خودمان را در سطح اروپا گسترش دهیم تا این شکاف میان اروپا و آمریکا همچنان مستحکم بماند و ما نیز بتوانیم از این فرصت پیش آمده نهایت استفاده را انجام دهیم. باید به قراردادهای سرمایه‌گذاری فاینانس، تجارت و صادرات، پتروشیمی و سایر اقلام صادراتی ما به اروپا مانند پسته و زعفران، به طور جدی توجه شود. ضمن اینکه به سایر بازارها مانند آمریکای لاتین و آفریقایی هم باید توجه کنیم.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه آمریکا در شکل دادن اجماع جهانی علیه کشورمان، موفق نبوده است، خاطرنشان کرد: وزارت خارجه و سفیران ما نیز باید فعالیت‌هایشان را در این زمینه بیشتر کنند تا روابطمان با اتحادیه اروپا بیشتر شود، هرچند این موضوع مشکلاتی را هم در بر دارد اما باید یک تعادل نسبی در تجارت ما با دنیای شرق و غرب وجود داشته باشد.

معاون اسبق ارزی بانک مرکزی با اشاره به اینکه بانک‌های بزرگی که جرائم مختلفی از سوی آمریکا برایشان در نظر گرفته شده است، نگران معاملات با ایران هستند، خاطرنشان کرد: دلیل اینکه بسیاری از بانک‌های بزرگ نتوانسته‌اند در ایران فعال باشند این است که میزان فعالیت تجاری که با آمریکا دارند را با میزان فعالیت تجاری که با ایران دارند مقایسه می‌کنند و این نگرانی را همواره دارند. اما از سوی دیگر بانک‌هایی در دنیا وجود دارند که دولتی هستند و سهام آمریکایی ندارند یا بانک‌های کوچک و داخلی که روابط بین‌المللی هم دارند، که می‌توانند با ایران همکاری‌های لازم را داشته باشند. 

سید علی با بیان اینکه مشکل عدم همکاری با بانک‌های بزرگ را همچنان داریم، تصریح کرد: ما باید در پی آن باشیم تا بانک‌هایی را پیدا کنیم که یا سهامداران آمریکایی نداشته باشند و یا معاملات کمتری را با آن‌ها انجام دهیم. این یک موضوع بدیهی است که سیستم بانکی ما نیز باید خود را در قبال مقرارت پولشویی و غیره تجهیز و ساماندهی کند و قوانین و مجوزهای لازم را از مجلس دریافت کند تا بتواند با بانک‌های بزرگ اروپایی هم همکاری‌های لازم را داشته باشد.

این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: زمانی که ما از بانک‌های کوچکتر صحبت می‌کنیم، منظورمان بانک‌های است که بتوانند با ما 20 میلیون الی 30 میلیون دلار همکاری داشته باشند. مگر حجم تجارت ما چقدر است؟ ما می‌توانیم در هر کشوری، بانک‌هایی را پیدا کنیم که بتوانیم با آن‌ها کار کنیم. ما حدود 40 الی 50 میلیون دلار صادارت و به همین میزان هم واردات داریم، این اگر بین همه کشورها و بانک‌ها تقسیم شود، مطمئنا به میزانی خواهد بود که ما بتوانیم کارهایمان را با آن‌ها انجام دهیم. 

سیدعلی با بیان اینکه تایید‌های سه ماهه برجام از سوی آمریکا الحمدالله خللی در روابط تجاری ما ایجاد نمی‌کند،خاطرنشان کرد: خوشبختانه در همان دوران سخت تحریم هم تجارت ما انجام می‌شد اما هزینه‌های ما افزایش بیشتری پیدا کرده بود. ما بعد از برجام فروش نفتمان بالا رفت، مشکلات کشتی‌رانی‌مان حل شد، بیمه‌ها فعال شدند و هزینه‌های نقل و انتقالات پولمان کاهش پیدا کرد. قطعا با فعالیت بیشتر کارگزاری این هزینه‌ها بازهم می‌تواند کاهش داشته باشد. اکنون تنها مشکلی که داریم این است که برخی از بانک‌ها با ما کار نمی‌کنند.