تحولات اولین مجمع عمومی بعد از خروج آمریکا از برجام/ شکاف نیویورک و کشورهای اروپا بیشتر می شود؟

رویداد۲۴ امروز سه شنبه حسن روحانی رئیس جمهور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی خواهد کرد و فردا چهارشنبه نشست شورای امنیت به رهبری ترامپ و با موضوع ایران برگزار خواهد شد، در این بین همه نگاه‌ها به ترامپ و روحانی و سرنوشت نامشخص برجام است، توافقی که محتوای آن باعث اختلاف نظر میان پایتخت‌های اروپایی و آمریکا شده است. سوالات بسیاری ذهن بسیاری از سیاستمداران و رسانه‌ها را در جهان به خود مشغول کرده است، در شرایطی که اقتصاد ایران روزگار ناخوشی خود را سپری می‌کند، هیات‌های دیپلماتیک در نیویورک در پشت پرده مجمع عمومی چه گام‌هایی برای نجات برجام و اقتصاد تهران برخواهند داشت؟ اساسا زمینه برای اتخاذ سیاست‌های جدید در مجمع عمومی سازمان ملل مهیا خواهد شد یا نه؟

وال استریت ژورنال در گزارشی در اینباره می‌نویسد: این نخستین مجمع عمومی سازمان ملل است که پس از خروج «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا از توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام خارج شده است.

رئیس جمهور ترامپ و متحدان اروپاییش این هفته در سازمان ملل گردهم آمده‌اند تا بر سر سیاست‌های کلیدی که متحدان قدیمی را از یکدیگر جدا کرده است، به بحث بنشینند؛ نخست سرنوشت توافق هسته‌ای ایران است و دیگری چگونگی محدود کردن جاه طلبی‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران!

در هفته ماراتنِ دیپلماسی، برای نخستین بار پس از تصمیم ترامپ برای خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای ایران که در سال ۲۰۱۵ به دست آمد، سازمان ملل میزبان رهبران آمریکا و کشور‌های اروپایی و ایران در نیویورک است. ترامپ و مقام‌های ارشد آمریکا به دنبال آن هستند تا از برنامه‌های سازمان ملل متحد شامل سخنرانی ترامپ برای رهبران جهان، نشست شورای امنیت به ریاست ترامپ و دیدار‌ها برای محکومیت ایران و بسیج و در اختیار گرفتن حمایت بین المللی برای انزوای تهران از طریق تحریم‌های فلج کننده استفاده شود.

یکی از شکایت‌های کلیدی آمریکا از ایران دخالت تهران در عراق، سوریه، لبنان، یمن و ادامه حمایت مالی و نظامی از آنچه گروه‌های شبه نظامی مانند حزب الله و حماس خوانده شده است.

اما، اروپایی‌ها به دنبال مقابله با مواضع آمریکا هستند. آنها اعتقاد ندارد توافق هسته‌ای ایران شکست خورده و تحریم‌های جدید علیه ایران اعمال شود. کشور‌های اروپایی تلاش می‌کنند با ارائه مشوق‌های اقتصادی به ایران برای گذر از تحریم‌هایی، چون تحریم‌های اعمال شده بر تراکنش‌های بانکی به این کشور کمک کنند تا تهران به برجام پایبند بماند. این در حالی است که توانایی آن‌ها برای ایجاد روابط اقتصادی با تهران محدود شده است و شرکت‌هایی که همچنان به همکاری با تهران مشغول هستند، به سرعت در حال خروج هستند.

در سوی دیگر، ایران نیز تلاش خواهد کرد شکاف موجود میان آمریکا و اروپا را با به تصویر کشیدن ادامه پایبندی خود به تعهداتش در مقابل نادیده گرفتن تعهدات بین‌المللی از سوی آمریکا، بیشتر کند.

دیپلمات‌های بریتانیا، فرانسه و آلمان روز دوشنبه با همتایان ایرانی، روس و چینی خود دیدار کردند. آنها در این ایران همچنان تهران را متقاعد کردند که در برجام باقی بماند. در نهایت در بیانیه‌ای که پس از این نشست صادر شد، کشورهای ۱+۴ دیگر کشورها به اتخاد سیاست‌ها و ایجاد سازوکارهای مشابه در روابط اقتصادی خود با ایران تشویق شدند و کشورها خواهان حفظ و تقویت روابط دوجانبه اقتصادی با ایران و بسیج همه امکانات از جمله از طریق همکاری با کشورهای ثالث برای عادی سازی موثر روابط تجاری و بازرگانی با ایران شدند.

اغلب کسب و کار‌های غربی هشدار‌های واشنگتن مبنی بر مجازات شرکت‌هایی که تحریم‌های آمریکا علیه ایران را نقض می‌کنند را جدی گرفته‌اند. آنها گفته‌اند ریسک از دست دادن بزرگترین بازار اقتصادی و مهمترین بازار مالی دنیا ارزش حفظ ارتباط با ایران را ندارند. کشورهایی تولیدکننده بوئینگ، رنو، پژو، فولکس واگن و ... که تولیدات داخلی‌اشان به شرکت‌های آمریکایی وابسته است، به طور کامل از ایران خارج شده‌اند یا اعلام کرده‌اند که به دنبال خروج هستند.

پیش‌بینی می‌شود که طرف‌های باقی مانده در برجام بیانیه‌ای را در حمایت از توافق هسته‌ای ایران صادر کنند. نظرات متفاوت و قاطعانه، واشنگتن و اروپا را در صحنه بین‌المللی در مقابل یکدیگر قرار خواهد داد.