آتش و دود در شانزه لیزه؛ جلیقه‌زردها در خیابان‌های فرانسه چه می‌خواهند؟

رویداد۲۴ جنبش اعتراضی صلح آمیزی که توسط گروه جلیقه‌زردها به راه افتاده بود به سرعت تغییر ماهیت داد و به یک آشوب تمام عیار تبدیل شد.

در یک طرف، معترضان که به نظر می‌رسد، افراط گرایان دست راست و شورشگران و حامیان آشوب در آن‌ها نفوذ کرده بودند، سنگ‌های سنگ فرش خیابان شانژه لیزه را کنده و به همراه چیز‌های دیگر به سمت پلیس پرتاب کردند. از سوی دیگر، پلیس از گاز اشک آور، اسپری فلفل، ماشین آب پاش و بولدوزر‌ها برای پاک کردن خیابان از معترضان استفاده کرد.

آشوب به قدری بالا گرفته بود که هر بار که پلیس پیشرفت می‌کرد، معترضان موانع را با موانع فلزی از کنار خیابان و سایت‌های ساختمانی، سطل‌های زباله و هر چیز دیگری که می‌توانستد پیدا کنند بازسازی می‌کردند. بسیاری از معترضان در تلاش بودند با افزایش خشونت متفرق شوند، اما پیشروی پلیس و خشونت آن مانع این امر شد. دیگرانی هم عقب نشینی کردند، اما همچنان در اعتراض ماندند. یکی از معترضان در این اعتراض می‌گفت: ما اینجا اعتراض صلح آمیز کردیم و با گاز اشک آور روبه رو شدیم. همه روز در اینجا باقی خواهیم ماند، زیرا مکرون باید به اعتراض ما گوش دهد.

یک هفته پیش حدود ۲۸۰ هزار تن از ژاکت زرد‌ها در اعتراض به افزایش بهای مالیات سوخت در بیش از ۲، ۰۰۰ مکان در سراسر فرانسه تظاهرات کردند؛ تظاهراتی که دو کشته و بیش از ۶۰۰ زخمی برجای گذاشت. این جنبش، ناشی از افزایش مالیات بر سوخت، هیچ رهبری رسمی ندارد و به صراحت هر گونه وابستگی سیاسی را رد کرده است. نمایندگانی غیر رسمی از معترضین خواستند تا پاریس را به تعطیلی بکشند.

به تظاهرکنندگان گفته شده بود، در محل‌های اعتراضی رسمی که توسط مقامات فرانسوی تعیین شده بود ـ نزدیک برج ایفل ـ بمانند و از ورود مناطق حساس در شهر، از جمله شانزه لیزه و کاخ کنکورد خودداری کنند.

 

اولین معترضانی که وارد صحنه شدند، عصبانی و ناامید بودند، احساس سرخوردگی از رها شدن از سوی رهبرانشان داشتند و تصمیم گرفته بودند، صدای خود را به گوش برسانند. معترضان در تمام سنین، از طیف گسترده‌ای از مشاغل یا بیکار و با عقاید سیاسی مختلف بودند. هیچ یک از کسانی که با روزنامه نگاران صحبت می‌کردند، به نظر می‌رسید به دنبال مبارزه سیاسی نبودند.

جوئل مویلسوکس، ۲۴ ساله دانشجو، گفته است: ما در اینجا هستیم، چون دیگر برای ما این مصیبت‌ها کافی است. همیشه یک بخش از مردم باید بهای جنون دیگران را پرداخت کنند. ما مجبوریم کار کنیم تا پرداخت کنیم، کمی بیشتر کار کنیم تا کمی بیشتر بپردازیم و سال هاست که چنین شده است. از زمان تولد من، رئیس جمهور پس از ریاست جمهوری، همینطور بوده است و اکنون می‌گوییم این شرایط دیگر کافی است.

او گفت، در انتخابات گذشته به نامزد مستقل رأی داده است. چپ، راست، برای من همین است، همیشه همین طور است. من می‌خواهم شنیده شوم، و به من پاسخ داده شود.

برونو بیینلی ۶۶ ساله، نجار بازنشسته‌ای از لیون، گفته است: من در هیچ حزب سیاسی نیستم. من اغلب به جبهه ملی رأی می‌دهم، اما عضو جبهه ملی نیستم. این حزب مطابق با ذهنیت من نیست ـو علاوه بر این، من اصالتا ایتالیایی هستم ـ اما من اعتراض می‌کنم که بگویم اوضاع خوب نیست و اگر شما همچنان این راه را ادامه دهید، ما در نهایت مجبور به انتخاب شخصی از راست افراطی خواهیم شد.

اما آن‌ها به ما گوش نمی‌دهند. مکرون به هیچ چیز گوش نمی‌دهد. او ناگهانی در مورد محیط زیست نگران شده است، اما این دروغ است: این بهانه‌ای است که ما را به پرداخت مالیات بیشتر مجبور کند. ما دیگر نمی‌دانیم چه نوع ماشینی بخریم: بنزینی، دیزلی، برقی، چه کسی می‌داند؟ من یک ون دیزلی کوچک دارم و پولی برای خرید یک محصول جدید ندارم، مخصوصا وقتی که در حال بازنشستگی هستم. ما احساس کسانی از حاشیه را داریم که فراموش شده اند.

بسیاری از ناامیدی در تلاش برای پایان دادن به مشکلات صحبت کردند و شکایات خود را راجع به نابرابری اظهار می‌کردند. دولت مرکزی فرانسه حزب راست افراطی را محکوم کرده، که به همراه سیاستمداران دیگر مکرون را تحت فشار بگذارد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که ژاکت زرد‌ها تقریبا حمایت ۸۰ درصد مردم فرانسه را دارا هستند. حتی بیشتر از این، فکر می‌کنند ماکرون باید برنامه‌های خود برای اعمال مالیات بالاتر بر سوخت را رها کند. نظرسنجی BVA در روز جمعه نشان داد، محبوبیت ماکرون به پایین‌ترین سطح خود رسیده و تنها ۲۶ درصد مردم فرانسوی دارای دیدگاه مطلوب نسبت به رئیس جمهور هستند که از ماه گذشته به میزان ۳ درصد کاهش یافته است.

مکرون در روز شنبه گفت: کار کسانی که به پلیس حمله کردند، شرم آور است. شرم بر کسانی که علیه دیگر شهروندان خشونت به خرج دادند ... هیچ جایی برای این خشونت در جمهوری وجود ندارد.

کریستوف کاستنر، وزیر کشور گفته: حدود ۸۰۰۰ تن از اعضای ژاکت زرد‌ها در روز شنبه تا اواسط روز در شهر گرد هم آمده بودند و حدود ۵ هزار نفر در شالیزلیزه. او ادعا کرده که مسئولیت خشونت با رهبر راست افراطی مارین لوپن است. کاستنر گفته: مارین لوپن از مردم خواسته تا به شانزه لیزه بیایند و اعضای حزب دست راست موانع در اعتراضات را شکل داده است.

او آشوبگران را «فتنه گر» توصیف کرده و گفته: آن‌ها به درخواست لوپن پاسخ داده اند و می‌خواهند نهاد‌های دولتی را بگیرند. ما می‌خواهیم مردم مسئول اقدامات خود باشند. حق اعتراض دادن یک حق اساسی است و ما از آن محافظت خواهیم کرد، اما ما نمی‌توانیم از آن‌هایی که با خشونت دست به گریبان هستند، محافظت کنیم ... کسانی که فقط می‌خواهند اعتراض کنند، باید از این خشونت بیرون بیایند و آن را محکوم کنند.

در پاسخ به این سخنان، لوپن، رهبر حزب راست افراطی ملی گرا، به تلویزیون BFM TV گفت که اتهامات وارده به او ناعادلانه است. او خشونت را ناشی از چند عامل «شورشی» دانست: چرا آقای کاستنر اجازه داد این افراد وارد شانزه لیزه شوند؟ او مسئول است. این استراتژی تنش زایی است.

لوپن وزیر را متهم کرد که سعی در تحقیر جنبش ژاکگت زرد‌ها دارد. روز شنبه شب، کاستنر گفت، ۱۰۶ هزار تن در اعتراضات در سراسر فرانسه شرکت کرده اند و ۱۳۰ تن بازداشت شده اند که ۴۲ تن از پاریس بوده اند. رئیس پلیس پاریس گفته است، ۱۹ تن زخمی از این اعتراضات به جای مانده که شامل چهار افسر پلیس می‌شوند.