محمد اوراز؛ قهرمانی با پوتین‌های سربازی/ حاشیه‌های نصب یک مجسمه

رویداد۲۴  شادی مکی: محمد اوراز قهرمان کوهنوردی کشور در سال ۱۳۸۲ در حالیکه برای صعود به قله گاشربروم یک، راهی رشته کوه قراقروم در پاکستان شده بود گرفتار خشم کوهستان شد و در حادثه سقوط بهمن جان در حالیکه ۳۴ سال بیشتر نداشت.

زندگی کوتاه او که به ستون کوهنوردی ایران مشهور است، ثمرات زیادی برای ورزش کوهنوردی کشور داشت. او اولین ایرانی بود که موفق به فتح قله اورست شد و با این پیروزی توانست مدال طلای کوهنوردی جهان را از آن خود کند. محمد بعد از این صعود نیز به چند قله ۸ هزار متری دیگر نیز بدون استفاده از کپسول اکسیژن صعود کرد. برای اوراز رسیدن به این جایگاه آسان نبود، زیرا او از شهری کم‌برخوردار از دل آذربایجان غربی و با کمترین امکانات لازم برای یک کوهنورد وارد این عرصه شد.

 

با توجه به اهمیت و جایگاه والای این کوهنورد کرد در رشته کوهنوردی بود که شورای شهر تهران با نصب تندیس محمد اوراز در میدان درکه تهران که محل آمد و شد کوهنوردان است موافقت کرد و درنهایت روز ۳ خرداد از تندیس این ورزشکار فقید با حضور برخی مسئولان رونمایی شد.

 

نصب مجسمه این قهرمان ملی در قلب پایتختی که مهم‌ترین ویژگی آن پذیرایی از مردم اقصی نقاط کشور است نمادی است از همبستگی و وحدت ملی میان تمامی فرهنگ‌های ساکن در پهنه ایران زمین است.

 

 

وریا غفوری کاپیتان محبوب استقلال که در مراسم رونمایی از مجسمه محمد اوراز حضور داشته، می‌گوید: محمد قهرمان ملی است و متعلق به تمام ایران است.

 

او می‌گوید امیدوارم تمام اقوام، تمام مذاهب و ادیان در ایران دست به دهم دهند و پرچم ایران عزیزمان را بالا ببرند و با توجه به تمام قومیت‌هایی که همگی متعلق به ایران هستند، هر روز پیشرفت کشور را ببینیم.

 

 

 

 

 

 

 

عبدالکریم حسین‌زاده نماینده مردم نقده و اشنویه در مجلس دهم به رویداد۲۴ می‌گوید: دو تندیس از محمد اوراز وجود دارد که اولی در تهران نصب شده و دومی هم در نقده نصب شده که رونمایی از آن یکی دو روز آینده انجام می‌شود.

 

او با بیان اینکه محمد اوراز فرزند این سرزمین بوده و متعلق به تمام ایران است، ادامه می‌دهد: رهبر انقلاب از محمد به عنوان قله‌نورد شرافت و پاکدامنی یاد کرده است. محمد اولین ایرانی و اولین مسلمان فاتح اورست است ما کوهنوردان زیادی داشتیم که در طول تاریخ ایران جان خود را در راستای هیمالیا نوردی و برافراشتن پرچم ایران از دست داده‌اند که محمد از چهره‌های شاخص این خیل بود.

 

نماینده مردم نقده و اشنویه در مجلس دهم با تاکید بر اینکه تکه‌های مختلفی از ایران زمین در تهران ساکن هستند؛ ترک، کرد، لر یا بلوچ و فارس، به همین دلیل هم نماد محمد را در این شهر نصب کردیم. شورای شهر تهران وشهرداری هم بسیار از این موضوع استقبال کردند.

 

وی با اشاره به استقبال شورای شهر و مردم محله درکه اظهار می‌کند: وقتی در حال نصب تندیس در میدان درکه بودیم، متوجه شدیم که مردم او را به خوبی می‌شناسند و از اینکه چنین اتفاقی رخ داده، خوشحال بودند. این اقدام می‌تواند زیست مسالمت‌آمیز، رواداری اجتماعی و تعامل و همبستگی ما را افزایش دهد.

 

حسین‌زاده معتقد است ما یک ملت یک‌پارچه‌ایم و در کنار هم قرار گرفتن این رنگین کمان یک زیبایی خاص دارد و مشاهده نماد‌های فرهنگی کل کشور در پایتخت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور بسیار زیبا و مهم است.

---

بیشتر بخوانید: فیلم‌ها و تصاویر رونمایی از مجسمه محمد اوراز قهرمان کوهنوردی جهان

 

محمدجواد حق‌شناس رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر نیز درباره علت نصب تندیس محمد اوراز در تهران به رویداد۲۴ می‌گوید: محمد اوراز قهرمان ملی و اولین ایرانی و مسلمانی است که موفق به فتح قله اورست شد. او افتخار ایران و جهان اسلام است و ۸ بار قله‌های بالای ۸ هزار متر را فتح کرده و ۳ بار نیز به عنوان برترین کوهنورد ایرانی در ۳ سال متوالی شناخته شده است.

وی با اشاره به اینکه این قهرمان ملی آئین جوانمردی را تمام‌عیار رعایت می‌کرد، می‌افزاید: هنگامی که نیاز به کمک بود در گرو‌های کمک حاضر می‌شد و توانست کوهنوردی ایران را ارتقا بدهد نام ایران را در فضای کوهنوردی جهان بلندآوازه کند. محمد اوراز الگوی مهمی برای همه کوهنوردان و شهروندان و به‌ویژه جوانان است. آن‌ها می‌توانند به تاسی از این قهرمان ملی آئین جوانمردی را الگوی زندگی خود قرار دهند.

 

 

 

 

امیر زارعی رئیس فدراسیون کوهنوردی ایران به رویداد۲۴ می‌گوید: محمد در زمانی که هیمالیانوردی ایران رشد بسیار زیادی داشت به عنوان فردی که از یک شهرستان محروم و کم‌جمعیت توانسته بود وارد تیم ملی شده و با توان زیادی موفق به حضور دراولین تیم فاتح اورست در ایران شود تاثیر زیادی در رشد ورزشی منطقه زادگاه خود و همچنین در سطح کشور داشت.

وی ادامه می‌دهد: بعد‌ها به پشتوانه نام محمد اوراز افراد بسیاری وارد عرصه کوهنوردی ایران شدند و بسیاری از افراد موفق یا از شاگردان او بودند یا اینکه از او و راهش پیروی کرده بودند به نحوی که تیم ما موفق شد ۱۴ قله ۸ هزار متری را پشت سر گذاشته و به باشگاه تیم‌های هشت‌هزارمتری جهان ملحق شود.

رئیس فدراسیون کوهنوردی ایران با بیان اینکه محمد اوراز تاثیر بسیار بزرگی در رشد کوهنوردی ایران داشت، اظهار می‌کند: او حتی با فوت خودش توانست نقش بزرگی در رشد این ورزش در کشور ما داشته باشد در حالیکه معمولا این ورزشکاران زنده هستند که چنین تاثیری در جامعه دارند، اما محمد حتی با حادثه تلخی که برایش پیش آمد و باعث مرگ او شد توانست تاثیر بسیار بزرگی بر رشته کوهنوردی در کشور بگذارد.

او خاطرنشان می‌کند: ورزشکاران موفق در شهر‌های بزرگ در تمامی رشته‌های ورزشی هر کسی را به جمع خود راه نمی‌دهند، مگر اینکه آن فرد توانسته باشد خودش را به خوبی در رشته ورزشی مورد نظرش نشان دهد و محمد آنقدر خوب توانسته بود خود را نشان دهد که در میان همین ورزشکاران از او به عنوان یک فرد سرآمد یاد می‌شود.

وی با اشاره به اینکه نام محمد اوراز هنوز هم در ورزش کوهنوردی کشور به عنوان سمبل رشادت شناخته شده و از آن یاد می‌شود، اضافه می‌کند: یادبود این ورزشکار حتی در مناطقی که نسبت به او با تعصب ملی، مذهبی و... داشتند قرار گرفت. در شهر‌های دورتری که به لحاظ فرهنگی با آذربایجان غربی و شهر نقده فاصله داشتند و حتی خود تهران هم این تاثیر وجود داشت.

زارعی با تاکید براینکه شایسته بود در شهر زادگاه محمد یادبودی از او نصب شود، عنوان می‌کند: متاسفانه سوءاستفاده برخی از افراد سودجود در همان زمان فوت او موجب شد که مساله به حاشیه کشیده شود که هنوز هم شاهد این حاشیه‌ها هستیم.

 

وی با یادآوری اینکه در شهریور سال ۸۲ در حال صعود به قله گاشربروم ۱ محمد به همراه مقبل هنرپژوه که از اهالی بوکان بود گرفتار بهمن شدند، می‌گوید: با تلاش اعضای تیم هر دو نفر به یکی از بیمارستان‌های پاکستان منتقل شدند، اما در ۱۶ شهریور محمد جان خود را در همان بیمارستان از دست داد.

زارعی مهم‌ترین تاثیر محمد بر ورزش کوهنوردی را جلب توجه مردم نسبت به این ورزش دانسته و عنوان می‌کند: ما نقاط مثبت زیادی در ورزش کوهنوردی داشتیم مثلا در سال ۷۷ محمد یکی از افرادی بود که توانست به قله اورست صعود کند. به دنبال این اتفاق توجه مردم به سمت کوهنوردی حرفه‌ای جلب شد و تعداد افرادی که کوهنوردی را به عنوان ورزش حرفه‌ای دنبال کردند افزایش یافت و شاهد رشد آموزش حرفه‌ای این ورزش در کشور شدیم.

وی با اشاره به اینکه کوهنوردان کشور ما در سال ۸۸ توانستند به ۱۴ قله ۸ هزار متری صعود کنند، می‌افزاید: عظیم قیچی‌ساز هم کوهنوردی بود که به تنهایی توانست به این ۱۴ قله صعود کند. محمد اوراز و عظیم قیچی‌ساز الگو‌های مناسبی برای مردم علاقه‌مند به ورزش حرفه‌ای کوهنوردی بودند.
محمد اوراز قهرمان تمام کوهنوردان است.

مجید شفیع‌زاده عضو شورایاری محله درکه به رویداد۲۴ می‌گوید: محمد اوراز یک شخصیت شناخته شده برای بچه‌های شمیران و افراد کوهنورد است که بسیار شخصیت دوست‌داشتنی بود. محمد اوراز به عنوان شاخص برترین‌های فداکاری در کوهنوردی می‌شناسند.

 

وی با اشاره به اینکه محله درکه پذیرای مهمانان خارجی است، عنوان می‌کند: نصب تندیس او در این محله می‌تواند راهی برای شناساندن او به گردشگران خارجی هم باشد.

به گزارش رویداد۲۴ زادگاه محمد شهر «نقده» از توابع آذربایجان غربی است که دو قوم کرد و آذری تار و پود آن را تشکیل می‌دهند. این تعامل و اختلاط قومیتی به خوبی در خانواده محمد بروز و ظهور یافته بود. او متولد شده از مادری آذری و پدری کرد بود، نمادی از پیوند و همزیستی میان دو قوم مختلف در یک شهر. با اینحال، اما تندیس این قهرمان در زادگاه خودش مورد بی‌مهری قرار گرفت.

 

در حالیکه شورای شهر تهران با آغوش باز از نصب تندیس او استقبال کرده و او را قهرمان ملی برای تمام ایرانیان می‌دانست، اما در زادگاهش ۱۷ سال طول کشید تا مخالفت‌ها و حاشیه‌سازی‌های عجیب و به گفته منابع محلی از سر برخی کج‌اندیشی‌ها و تعصبات قومی به پایان رسیده و تندیس او ضمن طی کردن تمام مراحل قانونی و کسب محوز شورای شهر نقده در گوشه‌ای از شهر خودش نصب شود. با اینحال، اما رونمایی از این یادبود همچنان دستخوش حاشیه‌ها و چالش‌های غیرعقلانی شده و معطل مانده است.

 

اما و اگر‌ها و حواشی برای قرار گرفتن یادبودی از این قهرمان ملی که به دور از سیاست‌زدگی و تعصبات قومی برای همه مردم ایران افتخارآفرینی کرد آنچنان زیاد و پررنگ است که حتی فرماندار شهر حاضر به صحبت درباره آن نشده و از این بابت عذرخواهی می‌کند.

---

بیشتر بخوانید: تندیس محمد اوراز وجه‌المصالحه اندیشه‌های قومی!

 

 

معروف اوراز برادر محمد اوراز که همچنان در زادگاه خود نقده زندگی می‌کند با بیان اینکه مجسمه محمد چند هفته‌ای می‌شود که نصب شده، به رویداد۲۴ می‌گوید: محمد یک قهرمان ملی بوده و در جهان نیز چهره‌ای شناخته شده به عنوان فاتح اورست است. بدون وجود محمد ممکن بود سال‌ها طول بکشد که بتوانیم به اورست صعود کنیم. به همین دلیل هم وجود او نقطه عطفی در کوهنوردی ایران بود.

 

برادر این قهرمان ملی توضیح می‌دهد: برادر من با کمترین امکانات کوهنوردی کار خود را آغاز کرد. او معنای عبارت خواستن توانستن است را به خوبی نشان داد. محمد برای انتخاب شدن در تیم ملی کوهنوردی در زمستان به علم کوه صعود کرد در حالیکه تنها یک جفت پوتین سربازی داشت. آنچنانکه یکی از کوهنوردان با دیدن امکانات و لباس‌های کم او تعجب کرده و گفته بود توبا این وضعیت بهار برمی‌گردی، اما او طی چند روز موفق به صعود شد و مدتی بعد هم به عضویت تیم ملی کوهنوردی درآمد.

او می‌گوید: مجسمه محمد در نقده نصب شد البته خیلی مشکل ایجاد کردند که البته پایان یافت اما این سوال ایجاد شد که چرا باید در شهر خود محمد برای نصب تندیس او چنین کارشکنی‌های صورت بگیرد؟

وی می‌گوید: برادرم بیشترین دستاورد را در کمترین مدت به دست آورد و از حداقل امکانات حداکثر استفاده را کرد و به جایی که می‌خواست رسید. او همیشه می‌گفت «دلم می‌خواست گوشه کوچکی از مملکتم باشم که به خواسته خود رسید.»