واکسن کرونا

رویداد۲۴  بیش از یک سال از آغاز همه گیری ویروس کرونا در جهان می‌گذرد. تاکنون هزاران نفر جان خود را در اثر ابتلا به این بیماری از دست داده‌اند. از همان ماه‌های نخست پس از شیوع این بیماری، تلاش‌ها برای ساخت واکسن کرونا نیز در کشور‌های مختلف آغاز شد. تاکنون بیش از چهار میلیارد دوز واکسن در جهان تزریق شده است. بیش از یک میلیارد نفر هر دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند و بیش از 23 درصد از مردم جهان در مقابل ویروس کرونا واکسینه شده‌اند.

کشورهای تولید کننده واکسن کرونا در جهان

آمریکا در صدر فهرست کشور‌هایی قرار دارد که تاکنون در زمینه تولید واکسن کرونا تلاش‌های موثری انجام داده است. شرکت‌های فایزر و مدرنا توانستند در زمستان سال گذشته واکسن کرونا را کشف کرده و آن را تولید کنند. واکسن کرونا از سوی این دو شرکت هم اکنون در دو دوز مصرف می‌شود. تاکنون بیش از 51 درصد از مردم آمریکا علیه کرونا واکسینه شده‌اند.

پس از آمریکا روسیه، چین و انگلیس نیز توانستند به واکسن موثر کرونا دست پیدا کنند. واکسن آکسفورد انگلیس، سینوفارم چین و اسپوتنیک روسیه هم اکنون در حال استفاده در این کشور‌ها است و در اختیار سایر کشور‌ها قرار گرفته است. همه این واکسن‌ها توانسته‌اند ایمنی بالای ۹۰ درصد را ایجاد کنند.

حاشیه‌های ساخت واکسن ایرانی

در ایران نیز تلاش‌هایی برای ساخت واکسن کرونا انجام شده و از چندین واکسن رونمایی شده است. واکسن ایرانی کرونا با نام تجاری «کووبرکت» از سوی ستاد اجرایی فرمان امام از جمله مهمترین پروژه‌های تولید واکسن داخلی کرونا بود که قرار بود بخش عمده ای از نیاز داخل برای واکسن کرونا را تامین کند.

محمد مخبر رئیس ستاد اجرای فرمان امام که اکنون به عنوان معاون اول رئیس جمهور در پاستور حضور دارد، وعده داده بود که تا تابستان سال جاری بیش از ۳۰ میلیون واکسن به وزارت بهداشت ارائه خواهد کرد. مقام‌های وزارت بهداشت نیز اعلام کرده بودند که تا پایان خردادماه تولید انبوه واکسن ایرانی کرونا آغاز می‌شود و تا پایان آبان ماه نیز بیش از ۷۰ درصد از جمعیت ایران علیه ویروس کرونا واکسینه می‌شوند. تاکنون هیچ کدام از این وعده‌ها عملی نشده است و حتی حقیقت راه اندازی خط تولید واکسن کووبرکت نیز با تردید‌هایی مواجه شده است.

با افزایش قربانیان ناشی از ابتلا به ویروس کرونا در کشور و شکست پروژه تولید واکسن کرونا در داخل کشور، واردات واکسن به کشور نیز سرعت گرفت. تاکنون بیش از ۱۶ میلیون دوز واکسن در کشور تزریق شده است و تنها بیش از ۳ درصد از مردم واکسینه شده‌اند.

به دلیل همین وضعیت نامشخص و عدم خرید واکسن‌های دارای تاییدیه جهانی، انتقادات از نحوه مدیریت بسیار افزایش یافته است. روزنامه جمهوری اسلامی در مطلبی نوشت: «کشور‌های پیشرفته جهان حداکثر دو یا سه نوع واکسن برای کرونا دارند و البته مدت‌هاست کار واکسیناسیون مردم خود را آغاز کرده‌اند و واکسن‌هایشان را به دیگر کشور‌ها نیز صادر کرده‌اند، ولی ما معلوم نیست چرا دنبال ۷ نوع واکسن کرونا هستیم و به صورت تکراری هزینه‌ها و نیرو‌ها و امکانات زیادی را به تولید این واکسن‌های تکراری اختصاص داده‌ایم؟ اگر هدف خدمت به مردم و نجات دادن جان آنهاست، می‌توان تمام امکانات و نیرو‌ها و هزینه‌ها را در یک یا دو مؤسسه متمرکز کرد تا هم کار زودتر به نتیجه برسد و هم با قوت و قدرت بیشتر و کیفیت بهتر در خدمت مردم قرار بگیرند.»

صدور مجوز واردات واکسن فایزر و مدرنا

واردات واکسن‌های فایزر و مدرنا به کشور سال گذشته ممنوع اعلام شد. این دو واکسن که هردو در آمریکا تولید می‌شوند در لیست ممنوعه وزارت بهداشت و دیگر نهاد‌های متولی واردات واکسن قرار گرفت. انتقادات بسیاری به موضوع ممنوعیت این دو واکسن موثر به کشور مطرح شد. هلال احمر ایران ۱۵۰ هزار دوز واکسن اهدایی فایزر را به دلیل همین ممنوعیت رد کرده بود.

اکنون و با شکست پروژه تولید واکسن ایرانی کرونا و همزمان با تشدید اوضاع وخیم مبتلایان و قربانیان کرونا در کشور، این ممنوعیت برداشته شده و خرید مستقیم فایزر و مدرنا از آمریکا همچنان منتفی است و واردات فایزر و مدرنا تولید کشور‌های دیگر به ایران هیچ منع قانونی ندارد.

تاثیر مثبت واکسن کرونا در قطع زنجیره شیوع این بیماری و همچنین مدت زمان اثرگذاری این واکسن از ابهاماتی است که هنوز به آن پاسخ علمی داده نشده است و تنها گذشت زمان و پس از پایان واکسیناسیون جهانی می‌توان آن را مورد بررسی قرار داد.