علی‌اکبر دهخدا، نویسنده، زبان‌شناس و طنزنویس نامدار معاصر، از چهره‌هایی است که با زبان تند و نثر نوآورانه‌اش نقش بزرگی در بیداری اجتماعی و شکل‌گیری زبان نوین فارسی ایفا کرد. او با طنز، مقاله و لغت‌نامه‌نویسی، قدرت را به نقد کشید و همزمان زبان را از اسارت نثر کهن رهانید. این نوشتار، زندگی، اندیشه‌ها و میراث ماندگار دهخدا را می‌کاود.

در مبارزه با بی‌عدالتی صرفا شدت اعتراض تعیین کننده نیست؛ بلکه توانایی خلق شیوه‌هایی نو برای مبارزه و مقاومت نیز اهمیتی به همان اندازه تعیین‌کننده دارد. زانو زدن دکتر مارتین لوتر کینگ در سلما از همین جنس بود: حرکتی ساده، اما تازه؛ نه برگرفته از الگو‌های موجود، بلکه گشاینده امکانی دیگر. او سکوت را از انفعال تهی کرد، دعا را از حریم خصوصی بیرون کشید، و بدن زانو زده را به کنشی سیاسی بدل ساخت. این تصویر، نه بازنمایی یک مقاومت، که خلق آن بود: شکلی نو، برهم‌زننده، و زنده.

در تابستان سال ۱۹۸۵، یکی از عادی‌ترین پرواز‌های خطوط هوایی آمریکا، در چشم‌برهم‌زدنی به یکی از تلخ‌ترین بحران‌های گروگان‌گیری قرن بیستم بدل شد. هواپیمای TWA، که از آتن به سوی رم در حرکت بود، ربوده شد و در هفده روز پر اضطراب، میان بیروت و الجزایر سرگردان گشت. در این میان، یک غواص جوان نیروی دریایی آمریکا، به طرز فجیعی شکنجه و کشته شد و بدنش را بی‌رحمانه بر باند فرودگاه بیروت پرتاب کردند.

در جهانی که «پیشرفت» شعار روز است و آزادی و برابری آرمان مشترک تقریبا تمام ملت‌ها شده، شاید عجیب باشد که بگوییم گروهی از اندیشمندان غربی درست در جهت عکس این جریان فکر کرده‌اند: دشمنی با مدرنیته، دشمنی عمیق با عقلانیت و دعوت به بازگشت به معنویت. یکی از چهره‌های برجسته این جریان، فیلسوف ایتالیایی، یولیوس اوولا است. اوولا نگاه سنت‌‎گرایان را با نوعی زیبایی‌شناسی ستایشگر جنگ ترکیب کرد و الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌های فاشیستی و راست افراطی قرن بیسم شد.

جنگنده‎‌‌ی اف-۱۴ تامکت ماجرای جالبی داشت. پرنده‌ای بی‌رقیب و پرهزینه که اگر ایران خریدارش نبود، هرگز تولید نمی‌شد. در این گزارش به ماجرای تولید و خریداری این جنگنده می‌پردازیم.

در یکی از نمادین‌ترین عکس‌های قرن بیستم، مردی ناشناس، تنها در برابر صفی از تانک‌ها ایستاده است. نه سلاحی بر دوش دارد و نه شعاری در دست، اما همین ایستادن ساده از او شمایل مقاومت و انسانیت ساخته است. تصویر مرد تانکی نام دارد و در جریان سرکوب اعتراضات میدان تیانن من ثبت شده. اکنون تصویر مرد تانکی معروفترین تصویر از این واقعه به حساب می‌آید، تصویری که وقفه‌ای قاطع در روند سازمان‌یافته‌ی حذف حافظه است؛ تاکیدی بر این حقیقت که: «این واقعه رخ داده و من شاهد آنم.»

آیا رویای صلح در خاورمیانه محکوم به شکست است؟ این جستار، فراز و فرود‌های مذاکرات اسرائیل و فلسطین را از نخستین پیمان‌ها تا شکست گفت‌و‌گو‌های تاریخی به تصویر می‌کشد.

کریستینا اسکاربک، جاسوس افسانه‌ای جنگ جهانی دوم و نخستین زن جاسوس حرفه‌ای بریتانیا در جنگ جهانی دوم بود. او در پیروزی متفقین در جنگ نقشی انکارناپذیر داشت. داستان زندگی او ترکیبی هیجان‌انگیز از جسارت، عشق، و خیانت است که تا به امروز جذابیتش را از دست نداده است.

مناخیم بگین، ششمین نخست‌وزیر اسرائیل، شخصیتی است که در تاریخ پرتلاطم خاورمیانه همچون یک معما باقی مانده است. زندگی او روایتی است از تضاد‌های عمیق: انقلابی تحت تعقیبی که به نماد دموکراسی و قانون‌مداری بدل شد؛ فرمانده یک گروه شبه‌نظامی زیرزمینی که نامش با عملیات‌های تروریستی گره خورده بود و در عین حال کسی که جایزه صلح نوبل دریافت کرد؛ ایدئولوگ سرسخت «اسرائیل بزرگ» که پایدارترین پیمان صلح را با بزرگ‌ترین دشمن اسرائیل منعقد ساخت؛ و سرانجام، دولتمرد قدرتمندی که در اوج اقتدار، در سکوت و انزوایی خودخواسته فرو رفت و تا پایان عمر خاموش ماند.

خبر درگذشت آیت‌الله خمینی در خرداد سال ۱۳۶۸ حال و هول و چهره‌ی کشور را به‌کلی تغییر داد.. جزئیات ساعاتی که منتهی به اعلام این واقعه شد، رخداد‌های بی‌سابقه مراسم تشییع و مدیریت بحران انتقال قدرت، همگی در حافظه تاریخی ایرانیان باقی مانده است.