صفحه نخست

سیاسی

جامعه و فرهنگ

اقتصادی

ورزشی

گوناگون

عکس

تاریخ

فیلم

صفحات داخلی

جمعه ۲۵ آذر ۱۴۰۱ - 2022 December 16
کد خبر: ۱۵۲۹۷۳
تاریخ انتشار: ۱۸:۳۹ - ۰۹ آبان ۱۳۹۷
المانیتور گزارش داد

فرصت‌طلبی پوتین برای ‏بهره‌برداری اقتصادی از عربستان و حمله به آمریکا و اروپا

سعودی‌ها از سیگنال‌های سیاسی ارسالی از مسکو تقدیر کردند و حتی بر سرمایه گذاری ۵ میلیارد دلاری در پروژه آی ان جی-۲ ‏آرکتیک که پیشتر مورد توافق قرار گرفته بود، تاکید ورزیدند. پرونده خاشقجی برای روسیه تنها محدود به همکاری پرسود با سعودی‌ها در صورت جا خالی دادن شرکت‌های غربی نیست؛ ‏آمریکا نیز سهم خود را از انتقادات پوتین دریافت کرده است.
 رویداد۲۴ ماکسیم ساچکف در المانیتور نوشت: در روز ۲۵ اکتبر پادشاه سعودی، سلمان بن عبد العزیز گفتگویی تلفنی با ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه داشت که طبق ‏اعلام مقامات رسمی طی آن دعوت رسمی از پوتین برای دیدار از عربستان به عمل آمد. همچنین دو طرف مذاکراتی در خصوص ‏روابط دوجانبه، مساله سوریه، همکاری در بخش انرژی و برخی امور خاور میانه داشتند. طبق این اعلام رسمی، قضیه خاشقجی ‏نیز مورد بحث قرار گرفته است. تا این لحظه روسیه اظهارنظر مفصلی درخصوص این فاجعه در صحنه روابط بین الملل نداشته ‏است. ‏

 روز بعد سخنگوی پوتین، دیمیتری پسکوف اعلام کرد که شاه سلمان، پوتین را در جریان اقدامات سعودی برای شناسایی عاملان و ‏اجرای عدالت در جریان گذاشته است. پسکوف ادامه داد که بیانیه رسمی دولت سعودی و ولیعهد می‌گوید آن‌ها در قتل خاشقجی ‏دخالت نداشته اند و دلیلی وجود ندارد که اصل این بیانیه را زیر سوال ببرد. پسکوف سوال یک خبرنگار در خصوص اینکه آیا ‏مسکو باور دارد حکومت سعودی در این جنایت دست داشته است را نامرتبط خواند و گفت: مسکو از قصد عربستان برای تحقیقات ‏پیرامون این جنایت استقبال می‌کند. ‏

پیش از آن در ۱۸ اکتبر که پوتین در اجلاسی در سوچی سخن می‌گفت: تا حدی آمریکا را مسئول این واقعه دانست چرا که ‏خاشقجی این کشور را به عنوان پناهگاه خود انتخاب کرده بود و آن‌ها می‌بایست بخشی از مسئولیت را بپذیرند. اما وی از تعیین ‏طرف معینی به عنوان مسئول اصلی جنایت خاشقجی طفره رفت. او گفت: "ابتدا همه باید صبر کنیم تا معلوم شود واقعا چه اتفاقی ‏رخ داده است. ما نمی‌توانیم بدون داشتن اطلاعات کافی، روابطمان را با سعودی‌ها تخریب کنیم. تا آنجا که من اطلاع دارم این ‏مرد از نخبگان سعودی بوده و روابط خوبی با برخی حلقه‌های قدرت داشته است. به سختی می‌توان گفت: چه اتفاقی در جریان ‏است. اما در عین حال شاهدیم اتفاقات پیچیده‌ای بین نخبگان آمریکایی نیز در حال وقوع است. امیدواریم آن‌ها نیز به این سرنوشت ‏دچار نشوند". او ادامه داد "اگر این واقعا قتل عمد باشد، باید شواهد مرتبط را بررسی کنیم و تصمیمی شایسته اتخاذ کنیم". ‏

همچنین پوتین از پرسشی درباره خاشقجی بهره برداری کرد تا به سیاست دوگانه غرب در برخورد با اتفاق مشابهی مربوط به قتل ‏جاسوس سابق روسی در انگلستان اشاره کند که فوری مسئولیت آن بر عهده اداره اطلاعات ارتش روسیه گذاشته شد. او گفت: "شما ‏می دانید که آن‌ها به دلایل اثبات نشده‌ای مانند حملات شیمیایی علیه روسیه اقداماتی انجام می‌دهند... در این موارد هیچ مدرکی ‏علیه روسیه وجود ندارد، اما آن‌ها علیه ما گام برمی دارند. در این قضیه می‌گویند این اتفاق در استانبول رخ داده، اما هیچ اقدام ‏خاصی انجام نمی‌دهند. پس آن‌ها باید در مواجهه با اقداماتی مشابه، رویکردی یکسان داشته باشند". ‏‎ ‎او در مقام نتیجه گیری اضافه ‏کرد: "اما بگذارید تاکید کنم که روابط ما با سعودی طی سال‌های متمادی شکل گرفته است. این حقیقت یک انسان ناگهان ناپدید ‏شده است تاسف بار است، اما ابتدا باید تا روشن شدن قضیه شکیبایی به خرج دهیم". ‏

جالب است که خاشقجی در سال ۲۰۱۷ با شرکت در همین اجلاس که در مسکو برگزار شد، خواستار استحکام روابط میان مسکو و ‏ریاض شده بود. قتل خاشقجی موجب شد بسباری از دولت‌ها و شرکت‌های غربی از مشارکت در اجلاس سرمایه گذاری ریاض ‏انصراف دهند یا حضور خود را کمرنگ کنند، اما روسیه بر عکس آن‌ها حضور خود را گسترده‌تر کرد. بازرگانان برجسته روسی و ‏چهره‌های فرهنگی مانند مدیر موزه آرمیتاژ در این اجلاس حضور یافتند. همچنین غرفه‌ای از این رویداد به نمایش برخی آثار ‏موزه‌های دولتی روسیه اختصاص یافت که باعث شد روس‌ها چشمگیرترین حضور خارجی را داشته باشند. روزنامه کومرسانت ‏روسیه گزارش داد که این رویداد مقدمه‌ای بود برای برگزاری هفته فرهنگی روسیه در عربستان که احتمالا تا زمان دیدار پوتین ‏از ریاض به تعویق می‌افتد. ‏

رهبری هیات روسی در اجلاس ریاض بر عهده کیریل دیمیترف، ۴۲ ساله و مدیر صندوق سرمایه گذاری مستقیم روسیه با سابقه ‏سال‌ها حضور در گلدمن ساکی و مک کنزی اند کو بود. او ازین رویداد تمجید کرد و حمایت خود را از طرح ابتکاری چشم انداز ‏‏۲۰۳۰ ولیعهد اعلام کرد. دیمیترف که سال ۲۰۰۹ در اجلاس داووس به عنوان رهبر جوان جهانی نامیده شد، مدت‌های مدید به ‏تقویت روابط اقتصادی و مالی دو کشور اشتغال داشت و سال گذشته در تاسیس صندوق مشترک سرمایه گذاری روسیه و عربستان ‏نقش ایفا کرد. از سال ۲۰۰۰ که او به روسیه بازگشت، در حال انجام همکاری‌های مشترک مشابه با تجار آمریکایی بوده است. ‏

سعودی‌ها از سیگنال‌های سیاسی ارسالی از مسکو تقدیر کردند و حتی بر سرمایه گذاری ۵ میلیارد دلاری در پروژه آی ان جی-۲ ‏آرکتیک که پیشتر مورد توافق قرار گرفته بود، تاکید ورزیدند. اما تا امروز روسیه در تبدیل کردن این رویکرد به یک سرمایه ‏اقتصادی و ژئوپلیتیک ناکام بوده است. تعاملات وسیع ریاض با شرکت‌های غربی حکایت از آن دارد که این کشور حاضر نخواهد ‏بود منفعت کلان همکاری با شرکت‌های غربی را فدای سرمایه گذاری‌های بزرگ در روسیه کند. در آغاز اجلاس ریاض، شرکت ‏آرامکوی عربستان ۱۵ تفاهم نامه همکاری به ارزش ۳۴ میلیارد دلار با شرکت‌های غربی از جمله توتال منعقد کرد. با این حال ‏پررنگ کردن اخبار همکاری با روسیه، عربستان را قادر می‌سازد که به غرب پیام دهد گزینه‌های جایگزینی نیز در اختیار دارد. ‏اما پرونده خاشقجی برای روسیه تنها محدود به همکاری پرسود با سعودی‌ها در صورت جا خالی دادن شرکت‌های غربی نیست؛ ‏آمریکا نیز سهم خود را از انتقادات پوتین دریافت کرده است. وقتی رجب طیب اردوغان ایفای نقش فعال در این قضیه را آغاز ‏کرد، رسانه‌های روسی از مقاصد بهره برداری ترکیه از این ماجرا غافل نبودند. ‏

در حالی که مقامات رسمی مسکو اشاره‌ای به نقش ترکیه در این قضیه نداشته اند، تحلیلگران به سه عامل دخیل در آن اشاره کرده ‏اند. نخست رقابت وسیع ترکیه با عربستان با انگیزه های، تاریخی، ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک و همچنین تلاش برای رهبری جهان ‏اهل سنت است. عامل دوم نگرانی اردوغان از تاثیرگذاری ولیعهد بن سلمان بر شکل گیری آینده خاور میانه است. عامل سوم نیز ‏روابط حسنه ریاض با واشنگتن و غرب است که می‌تواند بر دو عامل نخست اثرگذاری مهمی داشته باشد و سرنوشت خاورمیانه ‏را به دست سعودی‌ها بیندازد؛ بنابراین همه رهبری رسانه‌های منتقد عربستان را به دست اردوغان می‌دانند که با انتشار تدریجی ‏شواهد، داستان را در صدر اخبار نگه داشته تا هم موقعیت ولیعهد را در نگاه ترامپ تخریب کند و هم با نشان دادن او به ‏عنوان رهبری نالایق، ادعای رهبری منطقه‌ای این کشور را تضعیف کند. هدف این است که ترکیه را شریکی مستحکم‌تر و بهتر ‏در منطقه معرفی کند. هدفی که با برگزاری اجلاس درباره سوریه با حضور رهبران آلمان، فرانسه و روسیه در استانبول قرار ‏است این پیغام را به آمریکا ارسال کند. ‏

یک ضرب المثل روسی می‌گوید دعوای دو عاشق، تجدید پیوند عاشقانه است. حتی اگر مسکو پرونده خاشقجی را فرصتی برای ‏بهره برداری سیاسی و اقتصادی بداند، این حادثه از سوی بازیگران منطقه‌ای فرصتی برای تعامل بیشتر با آمریکا و یکدیگر ‏قلمداد می‌شود. روابط سیاسی در این منطقه به سرعت متحول می‌شوند و حتی تبدیل به دشمنی می‌شوند؛ بنابراین طبق منطق ‏قدیمی اگر مانند روسیه علاقه به روابط مستحکم و پایدار در منطقه دارید، خردمندانه‌تر این است که با دخالت نکردن در چنین ‏وقایعی، روابط منفعت آمیز را به همه طرف‌ها حفظ کنید. ‏
نظرات شما