رویداد۲۴ | امیرحسین جعفری: جلسه این هفته شورایعالی فضای مجازی هنوز خبرساز است. در این جلسه علیرغم انتظارات بالای جامعه، دولت تصمیم گرفت محافظهکارانه عمل کند و در حالی که انتظار جامعه رفع فیلتر جامع یا دستکم برداشتن فیلترینگ از روی پلتفرمهای مهم و پرکاربری مانند اینستاگرام یا تلگرام بود، دولت با منت، به رفع فیلتر دو پلتفرم حاشیهای یعنی گوگلپلی و واتسآپ رضایت داد؛ یا آنطور که خودش اعلام کرد توانست رضایت مخالفانش در شورایعالی فضای مجازی را کسب کند.
اما در هیاهوی این اقدام دولت، تصویر طرحی –بهخصوص از سوی مخالفان دولت- در فضای مجازی دستبهدست میشود که طی یکی از بندهای آن قرار شده ۵۰ میلیارد تومان برای کمک به پلتفرمهای داخلی اختصاص داده شود. هنوز مشخص نیست جزئیات این بند چیست و به چه کسانی تعلق میگیرد. دولت و شورای اطلاعرسانی آن هم هنوز درباره اینباره به افکار عمومی پاسخ ندادهاند. همین مسأله موجب نگرانی فعالان کسب و کار شده چرا که در صورت عدم شفافیت در این حوزه، احتمال ایجاد رانت و سوءاستفاده بسیار زیاد است.
رضا الفتنسب، عضو هیئت مدیره اتحادیه کسبوکارهای مجازی، معتقد است که کمک مالی ۵۰ میلیاردی دولت به پلتفرمها سازوکاری مبهم دارد؛ اگرچه باید از پلتفرم داخلی حمایت کرد اما این حمایت باید با عدالت انجام شود. او میگوید: «یکی از ابهامات ما هم دقیقاً در رابطه با کمکهای این حوزه است. من با کمک به پلتفرمهای داخلی موافق هستم و باید پلتفرمهای خارجی تماماً رفع فیلتر شوند اما داخلیها نیز حمایت شوند. صرفاً بحث پیامرسانها نباید مدنظر حمایت دولت باشد. در حوزهی کسب و کار، نمونههای موفقی داریم که میتوانند در فضای بینالملل، خدمات ارائه کنند. با توجه به شرایط تحریمی، میتوان پلتفرمها را به شکلی حمایت کرد که در کشورهای همسایه سرویس بدهند. اینکه این ۵۰ میلیارد تومان تبدیل به رانت خاصی برای عدهای خاص شود و با رویکرد خصولتی این پول را حیف و میل کنند، نتیجهای به دست نمیآید.»
او همچنین افزود: «من با دوستانی که مخالف حمایت از پلتفرمهای داخلی هستند موافق نیستم. کمک مالی دولت و حمایتهای دیگر باید وجود داشته باشد اما این عدالت باید برای همه باشد. فردا اگر یک مشکلی برای یک پلتفرم مطرح پیش آمد، باید کمکهای لازم را از دولت بگیرد، پلتفرمهای فعال و غیرمطرح نیز باید چنین کمکی را کسب کنند.»
او معتقد است که دولت باید جزئیات مصوبه شورای عالی را منتشر کند و با مردم به صورت شفاف در رابطه با سرنوشت فضای مجازی گفتگو کند. او میگوید: «من دستورالعمل ۳۲ بندی شنیدهام و هنوز مبهم است. چرا آن را منتشر نمیکنند؟ یک وقت مثل طرح صیانت نشود که بدون اطلاع مردم تصویب کنند. آقای پزشکیان نباید چنین اشتباهی بکند. یک سند ۳۲ بندی در فضای مجازی که محل رجوع مردم است، چرا بدون اطلاع مردم در پیش است؟ اشتباهی که دولتهای قبل کردند را این دولت نباید انجام دهد. نقش شورای اطلاعرسانی دولت در این حوزه مهم است و باید در ابتدای کار تکلیف را روشن کند. »
الفتنسب معتقد است که رفع فیلتر واتساپ و گوگلپلی چندان در کسبوکارهای مجازی اثرگذار نبوده و تنها از نظر روانی برای بخشی از جامعه اثرگذار بوده است. «این حد از فیلترینگ روی کسبوکار تأثیر مستقیمی ندارد. امروز مردم به لطف وی.پی.ان به هرکجا بخواهند وصل میشوند و شرایط مثل گذشته نیست. جای تأسف است که مردم هر ماه باید هزینه کنند تا یک دسترسی عادی داشته باشند. رفع فیلترینگ فعلی تا حدی در بعد روانی جامعه اثرگذار بوده است. با وجود اینکه معتقدیم تمام پلتفرمها باید باز شوند، اما در همین حد نیز با توجه به نظرات تند اعضای شورای عالی فضای مجازی، خوب است. کسانی در شورای عالی فضای مجازی وجود دارند که سالی یکبار هم مصاحبه نمیکنند و نظراتشان را نمیدانیم اما مشخص است که با نگاههای بسیار تندی دنبال فیلترینگ هستند. از آن طرف مجلس نامهزده که جلوی این روند را بگیرند.»