رویداد۲۴| محمد آیتی: فاجعه انفجار در بندر شهید رجایی باعث شده که ضمن کنترل بحران، بررسیهای جدی برای علتیابی موضوع در دستور کار قرار بگیرد. از اینرو هیاتی از مجلس راهی بندرعباس شدند تا ابعاد این حادثه تلخ را زیرنظر بگیرند و حالا این گروه به جمعبندیهایی رسیده که نشان از سهلانگاری و قصورهای متعدد دارد.
در همین خصوص، سیدمرتضی محمودی، نماینده تهران به «رویداد۲۴» گفت: من یکی از اعضای هیات اعزامی به بندرعباس بودم و از نزدیک ماجرا را بررسی کردیم و جمعبندی ما تا اینجا این بود که براساس شواهد، گزارشات و کارهای میدانی که صورت گرفت، موضوع، عمدی بودن و خرابکاری نیست و آن موضوعی که در بررسیها تقویت شده، سهلانگاری، قصور و کوتاهی در انجام وظایف بندرداری و امور ایمنی است. از طرفی، جدای از موضوعات ایمنی، مشکلات مقررات بنادر ما و نبودن سیستمهای کنترلی و نظارتی برای ورود و خروج کالاها است.
وی افزود: ما هیچ اشرافی بر مبادی ورودی اولیه یعنی از بارگیری روی کشتی به ساحل نداریم. یعنی هر نوع کالایی میتواند با اظهار دروغ با بارنامه جعلی وارد شود و ما تا قبل از ترخیص از گمرک و خروج از ایکس ریهای پایانی هیچ کنترلی که چه کالایی وارد کشور شده، نداریم.
بیشتر بخوانید: دلیل رسوب کالا در بندر شهید رجایی چیست؟
محمودی تصریح کرد: محمولهای که باعث انفجار شده یکی از این دست محمولههایی است که با دروغاظهاری و خلاف گفتن صاحب کالا و اختلاف آنچه در بارنامه با کانتینر وجود داشته وارد بندر شده بود. یعنی آن محموله به جای آنکه در محل کالاهای خطرناک نگهداری و دپو شود، در زون کالاهای عمومی تجاری قرار گرفته بود.
عضو هیات اعزامی به بندرعباس اظهار داشت: بندر شهید رجایی حدود ۳.۵ درصد کالاهای اساسی کشور را در خود جای داده و بیشتر این کالاها در بندر امام خمینی است. از اینرو آسیب به کالاهای اساسی نبوده است و به طور مثال محمولههایی مثل اوره، پودر آلومینا، وسایل الکترونیکی آسیب دید.
وی یادآور شد: بررسیهای میدانی و گفتوگوهای مفصل ما، عامل خرابکاری، نفوذی بودن و تعمدی بودن را نشان نمیدهد، اما پس از اطفاء حریق و کاهش آلام مردم و ساماندهی موضوعات منطقه، باید دستگاههای امنیتی به سراغ مسائل پشت صحنه برود و اگر گمانه خرابکاری باشد، از اینجا به بعد قابل پیگیری و بررسی است.
محمودی گفت: یکسری ضعفها وجود دارد که به این حادثه تلخ دامن زد. به طور مثال، به هیچ عنوان پدافند غیرعامل در این بندر لحاظ نشده است و این موضوع برمیگردد به سازمان بنادر و دریانوردی که با وجود نامههای متعددی که از دستگاههای امنیتی و انتظامی و... در این رابطه دیدیم، اما این ظرفیت در آن بندر راهبردی که بزرگترین بندر کشور است به وجود نیامده بود.
بیشتر بخوانید: ماموریت ویژه پزشکیان به وزارت صمت ؛ پیگیر جبران خسارات بندر رجایی باشید
نماینده تهران افزود: یکی از نکاتی که در آن تردید وجود دارد و در حال بررسی موضوع هستند این است که برخی کالا و محمولههایی که باید با فاصله از کالاهای دیگر باشند، لحاظ شده یا اساساً جانماییها منطقی بوده است یا نه؟ مثلاً یک ماده اشتعالزا در کنار محموله پوشاک نباید قرار بگیرد. سیستمهای کنترلی و نظارتی در آن بندر ضعف دارد. تلنبار شدن کانتینرها موضوع دیگر است. در زونی که انفجار صورت گرفت، نزدیک به سه هزار و ششصد کانتینر وجود داشته که حدوداً دو هزار آنها سوخته است. این مدل انبارداری و دپوی این میزان کانتینر در کنار سایر کانتینرهای بندر که در ۱۳ زون دیگر قرار داشته است نشان از این دارد که ما در سیستم بندرداری و برای اداره بندرها و کیفیتبخشی به بارگیری، انبارداری و ترخیص، برنامه به روزی نداریم.
وی گفت: گمرک زیر نظر وزارت اقتصاد است و آن وزارت تا حدی باید پاسخگو باشد. همین پاسخگویی باید متوجه وزارت صمت هم باشد. با این حال ما مشکل اصلی را در وزارت راه و شهرسازی میبینیم. الان هم این نگرانی است که هر حرفی بزنیم شاید سیاسی بودن را به ما ربط دهند. معنی ندارد در چند ماه، دو رییس سازمان بنادر منصوب و جابجا شوند. موضوع عجیب دیگر این است که فردی رییس سازمان بنادر شده که یک روز سابقه اجرایی در این حوزه را در کارنامهاش نداشته است.
همکار ما در مجلس که استیضاح وزیر راه و شهرسازی را دنبال میکرد از آنجایی که این موضوع با استیضاح آقای همتی تداخل پیدا کرد به تاخیر انداخت، اما روز سهشنبه این استیضاح را بارگذاری کرد و در دو ساعت، ۴۵ یا ۴۶ امضا جمع شد که من هم امضا کردم. من از قبل از این ماجرا با این روند مدیریتی در وزارتخانه مخالف بودم. خانم صادق در این مدت کوتاه، جابجاییهای زیادی داشته و بیثباتی مشهود است. در همین سازمان بنادر و دریانوردی، تغییر دو مدیر در هشت ماه، قابل دفاع نیست. برخی از مسئولیتها در وزارت راه و شهرسازی تا سه بار تغییر کرده که فاجعه است. از اینرو فردی باید سکان این وزارتخانه را به عهده بگیرد که هم اشراف، هم قدرت و هم توان کار را داشته باشد. خانم صادق بسیار فرد محترم و ضدفساد است و قابلیت این را دارد تا در جایی دیگر خدمت کند.
محمودی خاطرنشان کرد: این را باید گفت که ضعفهای سازمان بنادر به گذشته و همه دولتها برمیگردد. متاسفانه ایکس ری در مبادی ورودی نیست و تنها در مبادی خروجی دیده میشود. من متوجه شدم سر استقرار این ایکس ریها در بنادر، جنگ و دعوای رانتی است. یعنی به خاطر اینکه ایکس ری را از فلانجا نخرند میز بازی را بهم ریختند. معنی ندارد که این خرید صورت نگیرد یا مثلاً از شرکتهای دانشبنیان نخواهیم که برایمان بسازند.