رویداد ۲۴| حسن روحانی، رئیس دولتهای یازدهم و دوازدهم در دیدار اعضای شورای مرکزی مجمع ایثارگران، ناگفتههایی از مذاکرات سعدآباد با شرکت وزیران خارجه سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه در ۲۹ مهر ۱۳۸۲ را روایت کرده و با تاکید بر اینکه خیلی مهم بود، از جنگ فاصله بگیریم، گفته که وزرای خارجه دو کشور اروپایی یعنی فرانسه و انگلیس پذیرفته بودند در ازای تعلیق فعالیت هستهای ایران، اجازه نخواهند داد پرونده ایران به شورای حکام برود و اگر آمریکا بخواهد وتو کند آنها هم از حق وتو علیه آمریکا استفاده میکنند.
این روایت روحانی اما با واکنش تند روزنامههای اصولگرا مواجه شده است. روزنامه نزدیک به قالیباف نوشت: «در عرصه سیاسی ایران، آنچه بیش از مسئولیتپذیری متداول است، میل به روایتسازی پسینی است؛ روایتهایی که کمتر در پی تبیین حقیقتاند و بیشتر کارکرد تطهیر چهره دارند. سخنان اخیر حسن روحانی در جمع اعضای شورای مرکزی مجمع ایثارگران، که هر چند روز یکبار بخشهایی از آن منتشر میشود، نه یک تحلیل تاریخی بلکه تلاشی برای بازتعریف گذشته از منظر خود و شانه خالیکردن از بار پاسخگویی است. ادعای «آمادگی توافق در بهار ۱۴۰۰» با تعبیر «نگذاشتند»، تلاشی است برای مصادره روایت مذاکرات به نفع شخص خود، در عین آنکه با خلق سه انگاره منفی (همراهی آمریکاییها، مقصر بودن عوامل داخلی و ترس از جنگ)، فضای ذهنی جامعه را نسبت به روند جاری مذاکرات مخدوش میسازد.»
«خراسان» نوشت: «روحانی که در هشت سال زمامداریاش با چالشهای متعدد اقتصادی، اجتماعی و دیپلماتیک روبهرو بود، اکنون میکوشد با تولید انگارههای خنثیکننده مسئولیت، خود را از ورطه داوری تاریخی برهاند. استفاده مکرر از عباراتی نظیر «نگذاشتند»، دقیقاً از جنس همان تکنیکهای ارتباطی است که در آن، مسئولیت در خلأیی از فاعلهای نامعلوم معلق میشود.»
این روزنامه اصولگرا ادامه داد: «روحانی، اما همچنان در پی آن است که تصویری «قهرمانمحور» از خود خلق کند؛ مصلحی که گویا اگر بود، همه مشکلات حل میشد. این تصویرسازی خودبنیاد، همواره با رازآلودگی، ابهامگویی و تقلیل مسئله به «تقصیر دیگران است» همراه بوده است. فراموش نمیکنیم که بخش مهمی از گرههای سیاست خارجی در سالهای پایانی دولت وی، محصول همین ذهنیت و ناکارآمدی در مدیریت تعارضهای قدرت بود. به نظر میرسد اکنون، بهترین توصیه به جناب روحانی، بازگشت به عقلانیتی است که خود مدعی آن بود؛ سکوتی که میتوانست در راستای منافع ملی و اعتبار خودش مفیدتر از هر سخن گفتنی باشد.»
روزنامه فرهیختگان نیز در شماره امروز، اظهارات حسن روحانی را توام با فخرفروشی ارزیابی کرده و با هجمه به او، نوشته: «جدای از آنکه بهنظر میرسد هنوز متوجه فریبی که اروپاییها به او زدند، نشده است. این روایت را زمانی مطرح میکند که تیم امنیت ملی ترامپ هم با تهدید جنگ، تعطیلی غنیسازی هستهای در خاک ایران را دنبال میکند، اظهاراتی که بیشتر رنگ و بوی وادادگی و خوشبینی افراطی به غرب دارد و این گزاره را اثبات میکند که تجربه بدعهدی اروپاییها در برجام نیز نتوانسته باعث تجدیدنظر ذوقزدگانی شود که نگاهی آرمانگرایانه به مذاکره با اروپا و آمریکا دارند، اظهاراتی که مشابه آن از جانب دیگر چهرههای سیاسی مطرح شده است.»
این روزنامه اصولگرا افزوده است: «روایت ناگفته و تازه حسن روحانی درست زمانی منتشر شده که فرانسه، صراحتاً ایران را تهدید کرده که اگر مذاکرات با آمریکا به نتیجه نرسد، مکانیسم ماشه علیه ایران فعال میشود. واقع امر آن است که ایران چه در زمان برجام چه پس از آن مذاکره با اروپاییها و حتی تبادل پیام با آمریکا را قطع نکرده و همچنان به دنبال حل پرونده هستهای ایران از طریق گفتوگو با آنهاست. اما نکته مهم آن است که نباید در دام خوشبینی و بدبینی افراطی افتاد و باید این گزاره را پذیرفت که مذاکرات و مناسبات دیپلماتیک، بر مبنای سود و زیان و تضمینهای قابل اتکا، دستاوردسازند، اما آنچه دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی به آن اتکا میکند، حساب باز کردن بیش از اندازه و ذوقزدگی در مورد اظهاراتی است که اروپاییها مطرح میکنند. موضوعی که نشان میدهد روحانی هنوز از باورهای ۱۰ و ۲۰ سال گذشته خود در مورد اروپاییها عقبنشینی نکرده است.»
«فرهیختگان» در پایان آورده است: «او همچنان به این گزاره تأکید دارد مذاکراتی که زیر نظر او انجام شده چه در سعدآباد، چه مذاکراتی مثل برجام، سایه جنگ را از سر کشور برداشته است. این تفکر غلط که باید برای جلوگیری از وقوع جنگ، امتیازاتی بدهیم و همین که جنگ نمیشود، خود یک امتیاز و دستاورد است، بازی در زمین مذاکره در ازای رفع تهدید است. بهنظر میرسد روحانی هنوز همان نسخهای که در مورد برجام دنبال کرد را بهترین گزینه میداند و به عنوان سردسته ذوقزدگان و خوشبینان مذاکره، معتقد است ما باید بهانه را از اروپاییها و آمریکاییها بگیریم، در حالی که فضا را برای زیادهخواهی طرف مذاکره فراهم میکند.»