رویداد ۲۴| گروه جامعه: نابسامانی در بازار محصولات کشاورزی، بار دیگر انتقادها نسبت به نبود برنامهریزی مؤثر در وزارت جهاد کشاورزی را افزایش داده است. کارشناسان معتقدند عدم تدوین الگوی کشت مناسب و بیبرنامگی در حوزه صادرات، موجب وارد آمدن خسارات سنگین به کشاورزان شده است.
در پی تشدید بحران، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از محل انباشت پیازها در رودان بازدید کرد. این بازدید در حالی صورت گرفت که انتظار میرفت وزارت جهاد کشاورزی پاسخگو و راهحلهای عملی در چنین شرایطی داشته باشد.
پیش از این مسعود پزشکیان؛ رئیسجمهور نیز با انتقاد از عملکرد وزیر جهادکشاورزی گفت: «اینکه الان دلار گران شده به اجناسی که از قبل داخل انبار بوده چه ارتباطی دارد؟ اگر این کارها را میکنیم و قیمت کم میشود چرا این همه نوسان هست؟ وقتی داده داشته باشم میفهم این کارها را بکنم که اجناس گران نشود. وقتی نوسان وجود دارد یعنی من بلد نیستم بازار را مدیریت کنم. اینکه صرفاً بدانیم تورم چقدر است دردی دوا نمیکند؛ باید بفهمیم گیر کار کجاست؛ الان من نمیدانم بهخاطر گرانی یقه چه کسی را بگیرم.»
تجربه تلخ گندیدن پیازهای رودان و زیان کشاورزان جنوب، تنها یک نمونه از حلقههای معیوب در زنجیره تولید تا مصرف محصولات کشاورزی در کشور است. بدون اراده سیاسی، مدیریت کارآمد و نظارت مستمر، این چرخه معیوب تکرار خواهد شد و کشاورز ایرانی همچنان متضرر اصلی خواهد ماند.
بازدید وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از محل دپوی پیازها در رودان، گرچه حرکتی نمادین بود، اما این سوال را پیش میآورد که چرا وزارت جهاد کشاورزی – نهاد اصلی در مدیریت تولید و توزیع محصولات کشاورزی – از ابتدا در میدان حضور نداشته و تنها پس از رسانهای شدن بحران وارد عمل شده است؟
هرچند در پی تشدید فشارها، وزیر جهاد کشاورزی دستور پرداخت فوری وجه خرید تضمینی و تمدید مهلت خرید را صادر کرده است، اما باید پرسید: چرا این اقدامات قبل از آغاز فصل برداشت انجام نشد تا از بروز چنین فاجعهای جلوگیری شود؟
در کنار راهحلهای مقطعی، نیاز به بازنگری اساسی در نظام مدیریت کشاورزی کشور احساس میشود. رئیس کمسیون کشاورزی از ایجاد بسترهای صادرات محصولات کشاورزان خبر داده که قطعا صادرات پیاز هم میتواند بخشی از آن باشد. در حالی که افغانستان و پاکستان در همسایگی ما هر ساله صادرات پیاز و سیب زمینی به کشورهای منطقه دارند و در بحران اخیر که در کمبود سیب زمینی در کشور پیش آمد، واردات از پاکستان توانست تا حدی به تعادل در بازار کمک کند.
ایجاد بانک اطلاعاتی دقیق از میزان تولید، ساماندهی الگوی کشت بر مبنای ظرفیت اقلیمی و تقاضای بازار، فعالسازی بیمههای کشاورزی و توسعه زیرساختهای صادرات از جمله اقداماتی است که باید در اولویت قرار گیرد.