رویداد۲۴| پیشنهاد جدید آمریکاییها برای عبور از این مرحله حساس مذاکرات هستهای ایران شد. در واقع طرف آمریکایی بعد از کلی ابراز امیدواری نسبت به ثمربخشی دور آتی گفتوگوها و در حالی یکی در میان ایران را تهدید کرد، پیشنهاد رسمی خود را ارائه کرد.
عباس عراقچی وزیر خارجه کشورمان درحالی از دریافت این پیشنهاد خبر داد که کمی قبل از آن گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی مبنی بر افزایش ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران منتشر شده بود.
کاخ سفید هم ارسال این پیشنهاد به ایران را تایید کرد. کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید گفته: «دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا صراحتا گفته است که ایران نمیتواند سلاح هستهای داشته باشد. استیو ویتکاف، فرستاده ویژه پیشنهاد مفصل و قابل قبولی را برای رژیم ایران ارسال کرده است و به سود آنها است که آن را بپذیرند.»
وی افزود: «دولت به دلیل احترام به روند مذاکرات جاری از اظهار نظر درباره جزئیات این پیشنهاد خودداری میکند.»
حال باید دید که محتوای پیشنهاد آمریکاییها چیست و با استقبال ایران مواجه میشود یا خیر؟ نیویورکتایمز در گزارشی به نقل از منابع آگاه نوشته که این پیشنهاد فهرستی از نکات مهم مورد نظر آمریکا در توافق احتمالی است و نسخه کامل یک توافق نیست.
به گفته این منابع، آمریکا در این سند خواستار توقف کامل غنیسازی اورانیوم در ایران و تشکیل یک کنسرسیوم منطقهای با حضور ایران، عربستان سعودی، کشورهای عرب و آمریکا برای تولید انرژی هستهای صلحآمیز شده است.
گفتنی است، باراک راوید، خبرنگار اکسیوس هم در گزارشی به نقل از منابع آمریکایی پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم را تایید کرده و نوشته که این کنسرسیوم منطقهای با نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی و آمریکا، تنها بخشی از پیشنهادهای واشنگتن در سند ارائه شده است.
آنطور که منابع آگاه به اکسیوس گفتهاند، دیگر پیشنهاد آمریکاییها این است که ایران غنیسازی اورانیوم را کاملا تعلیق کند تا آمریکا حق غنیسازی جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت بشناسد.
لازم به ذکر است که مقامات ایرانی در روزهای گذشته به صورت مکرر اعلام کردهاند که غنیسازی خط قرمز ما است و زیر بار توقف آن نخواهند رفت.
به هر روی، آنطور که خبرنگار اکسیوس نوشته، این پیشنهاد نتیجه دور آخر مذاکرات هستهای در رم است و از آن جهت ارائه شده که هیات ایرانی خواستار دریافت موضع مکتوب آمریکا شده است.
گفتنی است، استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در مذاکرات ایران و آمریکا در ادوار قبلی مذاکره هیچ پیشنهادی را به صورت مکتوب ارائه نکرده بود. همین پیشنهادهای شفاهی و تناقضی که بعضا با مواضع اعلامی ویتکاف و دیگر مقامات آمریکایی داشت نیز تا کنون دردسرساز شده و گفتوگوها را به مرحله حساسی کنونی کشاند.
این پیشنهاد که به گفته عراقچی از طریق بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان دریافت شده، اما شاید بتواند راهگشا باشد، چناچه عراقچی تاکید کرده که ایران به آن «همراستا با اصول، منافع ملی و حق مردم ایران به طور مقتضی» پاسخ میدهد.
نیویورکتایمز پیشتر به نقل از چهار مقام ایرانی گزارش داده بود که پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم در چهارمین دور مذاکرات در مسقط و از جانب ایران مطرح شده بود.
بنابر این گزارش، پیشنهاد تهران شامل تشکیل کنسرسیوم سهجانبه هستهای است که طی آن ایران غنیسازی اورانیوم را با غلظت پایین انجام میدهد و سپس اورانیوم غنیشده را برای مصارف غیر نظامی به کشورهای عربی دیگر میفرستد.
با این حال مشخص نیست که کنسرسیوم مطرح شده در پیشنهاد آمریکا تا چه حد به مورد مطرح شده در پیشنهاد ایران نزدیک است و غنیسازی اورانیوم چگونه و در کجا خواهد بود.