رویداد۲۴| ایلان ماسک، میلیاردر معروف و صاحب کمپانیهایی، چون تسلا و اسپیسایکس، حالا وارد زمین سیاست شده؛ آن هم نه به عنوان حامی یک نامزد، بلکه با راهاندازی یک حزب جدید. این اقدام، چند هفته پس از بروز اختلافات علنی او با دونالد ترامپ انجام شده و بازتاب گستردهای در رسانههای آمریکا و محافل سیاسی به همراه داشته است. حزب جدید ماسک با عنوان «حزب آمریکا» میخواهد «نظام دوحزبی» ایالات متحده را به چالش بکشد. اما آیا میلیاردر پرحاشیه دنیای فناوری میتواند در سیاست هم بازیگردان شود؟
تا همین چند ماه پیش، ایلان ماسک یکی از حامیان پرنفوذ دونالد ترامپ به شمار میرفت؛ از حمایتهای مالی و رسانهای گرفته تا همراهی آشکار در برخی شعارهای انتخاباتی. ماسک بارها از تصمیمات اقتصادی دولت بایدن انتقاد کرد و نسبت به بازگشت ترامپ به قدرت ابراز تمایل نشان داد.
اما این رابطه خیلی زود به تیرگی گرایید. در پی انتقادهای ماسک از طرحهای اقتصادی ترامپ در هفتههای اخیر و بالا گرفتن تنش میان آنها، ترامپ در محافل حزبی او را «بیثبات» و «فاقد وفاداری سیاسی» خواند. ماسک هم در واکنش، در شبکه اجتماعی خودش (X) از «فساد ساختاری» در دو حزب سنتی آمریکا سخن گفت و بهصراحت اعلام کرد که وقت آن رسیده تا «قدرت سیاسی از دست نخبگان حزبی بیرون کشیده شود».
ماسک در پستهای اخیرش در ایکس، نوشت که "امروز حزب آمریکا تشکیل شد تا آزادی شما را به شما بازگرداند. " او اعلام کرد نظرسنجیهای انجامشده در شبکهاش نشان میدهند که کاربران با نسبت ۲ به ۱ از تأسیس چنین حزبی حمایت میکنند.
این حزب قرار است تمرکز خود را بر پایان دادن به سلطه دو حزب سنتی (دموکرات و جمهوریخواه)، کاهش هزینههای دولتی، مخالفت با مداخلهگری خارجی، و دفاع مطلق از آزادی بیان بگذارد؛ مفاهیمی که ترکیبی از پوپولیسم راست و لیبرتاریانیسم به نظر میرسد.
رسانههای آمریکایی واکنشهای متفاوتی به این اقدام نشان دادند. مثلا واشنگتن پست نوشت: «ماسک منابع مالی بینظیری دارد، اما سیاست آمریکا فقط پول نیست؛ تجربه، شبکه حزبی و مقبولیت مردمی هم میخواهد.»
پولیتیکو نوشت: این حزب در بهترین حالت، ممکن است در چند کرسی کنگره در انتخابات میاندورهای ۲۰۲۶ تاثیرگذار باشد، اما شانس رقابت ریاستجمهوری ندارد.
نیویورکتایمز این حزب را با تلاشهای شکستخورده روس پرو در دهه ۹۰ مقایسه کرده که علیرغم محبوبیت اولیه، در ساختار سختگیرانه انتخاباتی آمریکا دوام نیاورد.
گاردین هم این اقدام را بیشتر «جنگ روانی علیه ترامپ» دانست تا یک حرکت اصیل دموکراتیک.
تحلیلگران معتقدند که حزب جدید ماسک بیش از آنکه تلاشی برای کسب قدرت باشد، ابزاری برای تأثیرگذاری بر فضای سیاسی، فشردن دموکراتها و مخصوصاً مهار نفوذ ترامپ در میان رأیدهندگان مستقل است. از آنسو، شخصیت کاریزماتیک ماسک، پلتفرم رسانهای قدرتمندش (X) و قدرت مالی بیرقیبش، باعث شده برخی احتمال دهند او در آینده نه بهعنوان یک رئیسجمهور، بلکه بهعنوان یک «شاهساز» وارد عرصه سیاست خواهد شد.
اعلام رسمی تأسیس «حزب آمریکا» توسط ایلان ماسک، نشان از تغییری مهم در موقعیت سیاسی او دارد؛ از حامی ترامپ به رقیب ساختارشکن. اما مسیر موفقیت در سیاست آمریکا چیزی بیش از سرمایه مالی و دنبالکنندگان آنلاین میطلبد. با وجود همه ابهامات، یک چیز روشن است: سیاست آمریکا از امروز، ماسک را نه فقط در پشتپرده، بلکه در متن بازی خواهد داشت.