رویداد۲۴| مجتبی شادلو روز یکشنبه در گفتوگو با ایرنا درباره وضعیت تولید و عرضه، نحوه قیمتگذاری از مبدا تا مصرف و علل گرانی میوه در بازار افزود: با توجه به شرایط اقلیمی و چهار فصل بودن کشور، میوه، سبزی و صیفی به وفور تولید میشود مگر اینکه به دلیل تغییرات آب و هوایی در مقاطی با شرایط خاص روبهرو شویم.
رئیس هیات مدیره اتحادیه باغداران ایران اظهار داشت: در کشور ما فضایی حاکم است که روند نظارتی یا شرایط روشنی برای عرضه از مبدا تولید تا مصرف (عرضه و تقاضا) نداریم؛ بهطور مثال در ایام نوروز امسال سیب درختی درجه یک در بالاترین قیمتها در عمده فروشی میدان میوه و ترهبار بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تومان، قیمت میوههای خاص بالای ۱۰۰ هزار تومان و قیمت سایر محصولات کمتر از ۶۰ هزار تومان عرضه میشد، اما در همان زمان در بازار تجریش سیب درختی با قیمتی بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان به فروش میرسید که فاصله قیمتی زیادی را نشان میدهد.
شادلو با بیان اینکه پایه و ملاک قیمت میوه، سبزی و صیفی همان قیمتهایی است که در میادین مرکزی تعیین میشود، تصریح کرد: در واقع میادین مرکزی میوه و ترهبار مراکز استانها به نوعی امانت فروش هستند، یعنی میوه را نمیخرند و نمیفروشند، بلکه میوه از طریق باغداران، سردخانهداران و بازرگانان ارسال میشود و آنها براساس کیفیت میوه و شرایط بازار روی میوه قیمتگذاری میکنند و این میوه تحویل مغازهداران بزرگ و لوکس و کوچک سطح شهرها میشود.
وی درباره اینکه چرا در برخی موارد قیمت میوه وارداتی پایینتر از نرخ میوه داخلی است، گفت: گاهی قیمت میوههای وارداتی همچون موز هم نوسان دارد؛ یعنی ممکن است در عمدهفروشی نرخ این محصول تا ۲۵۰ هزار تومان نیز برسد و گاهی هم ممکن است قیمت این محصول ۵۰ هزار تومان شود.
رئیس هیات مدیره اتحادیه باغداران ایران، عرضه و تقاضای محصولات کشاورزی را مبنای قیمتگذاری دانست و افزود: تفاوت قیمتی چندانی بین میوه وارداتی و داخلی نیست، بلکه عرضه و تقاضا تعیین کننده نرخ این محصول است.
وی اظهار داشت: امسال گیلاس در زمانهای مختلف، نرخهای متفاوت داشت به طوری که به دلیل تنشهای آبوهوایی (از اسفندماه یعنی زمان گلدهی درختان در مناطق نیمهگرم و سرد افت و خیز دما بهقدری بود که دو تا سه بار تابستان و زمستان را در بهار تجربه کردیم) که در نهایت این شرایط منجر به کسری تولید گیلاس در برخی مناطق کشور شد.
شادلو تصریحکرد: بنابراین هر چقدر مدیریت تولید دقیق و بر اساس دستورالعملهای علمی باشد، باز هم شرایط آبوهوایی تاثیرگذار است و میتواند بین ۲۰ تا ۳۰ درصد در قیمت پایه عمده فروشی میدان میوه و تره بار افزایش یا کاهش ایجاد کند.
رئیس هیات مدیره اتحادیه باغداران ایران در بحث قیمتگذاری میوه، گفت: میوه به دلیل تنوع، کیفیت، درجه بندی و بسته بندی قابلیت نرخ گذاری مشخص را ندارد یا کار بسیار دشوار و پیچیدهای است، زیرا تولید کارخانهای نیست که قیمت آن براساس شکل، اندازه و کیفیت باشد، اما نرخی که بارفروش تعیین میکنند میتواند ملاک عمل خرده فروشیها قرار بگیرد.
وی با تاکید بر اینکه سهم سود خرده فروشی میوه و تره بار طبق قانون بین ۳۰ تا ۳۵ درصد است، گفت: این مبلغ سود نیز به دلیل درصد افت و ضایعات و تفاوت نرخ رو و زیر بار است، بنابراین سهم خردهفروشی نباید بیش از نرخ سود قانونی باشد، اما گاهی شاهد هستیم قیمت خردهفروشی چندین برابر نرخ عمده فروشی است.
شادلو اضافهکرد: شاهدیم در زمان فراوانی میوه و پایین بودن قیمت آن در عمده فروشی نیز همچنان در خرده فروشیها گران فروشی صورت میگیرد و خرده فروشان بر حسب شرایط خود (معیشت و هزینههای شخصی) به صورت سلیقهای تعیین قیمت انجام میدهند؛ یعنی میوه را چند برابر واقعیت به بازار عرضه میکنند که این اقدام منطقی و منصفانه نیست.
وی با تاکید بر تشدید نظارتها بر عملکرد خرده فروشی ها، افزود: در بحث طبیعت ممکن است چالشها و افت و خیزهایی در تولید داشته باشیم، اما آنچه از مبدا میادین میوه و ترهبار تا سفره مردم قابل رصد و نظارت است باید اجرایی شود تا بازار میوه از حد تعادل خارج نشود.
این مقام صنفی بر این باور است که برای جلوگیری از عملکرد سلیقهای خرده فروشان در بحث قیمتگذاری میوه و رعایت سود منطقی لازم است که بارفروشان میوه را با فاکتور به میدان مرکزی میوه و تره بار بفروشند تا از برخی رفتارهای سلیقهای جلوگیری شود.
وی گفت: بنابراین میادین عمدهفروشی مکلفند محصول را با قیمت پایه و با فاکتور بفروشند تا خرده فروشان بتوانند این فاکتور را ملاک عمل سود خود قرار داده و دراختیار شهروندان و واحدهای بازرسی و نظارتی قرار دهند.
شادلو با اشاره به اینکه در حال حاضر بازار میوه شفاف، ثابت و علمی نداریم، افزود: لازم است برای دستیابی به یک بازار میوه شفاف و با ثبات قیمت مناسب، مسائل مذکور رعایت شود تا آحاد جامعه از میوههای داخلی و وارداتی بهرهمند شوند؛ به طور مثال گیلاس میوهای نیست که بتوانید خارج از فصل انبارداری کنید بنابراین این محصول پس از برداشت روانه بازار میشود، بنابراین لازم است که به نحوی در بازار عرضه شود که همه مردم بتوانند از آن بهرهمند شوند.
رئیس هیات مدیره اتحادیه باغداران ایران با تاکید بر اینکه در میدان مرکزی میوه و ترهبار، محصول میوه و سبزی و صیفی به وفور موجود است، اظهار داشت: قیمتها باید با سود بین ۳۰ تا ۳۵ درصد روی قیمت پایه باشد، نه اینکه برخی فروشندگان با نرخهای فضایی بازار را متشنج کنند.
وی افزود: اکنون بهترین راهکار قانون نظام صنفی کشاورزی برای استانداردسازی و قیمتگذاریهاست که برای شفاف سازی باید انجام شود؛ بنابراین رصد قیمت پایه میدان مرکزی میوه و ترهبار و تحویل به مغازهها و رعایت سود ۳۰ درصدی برای فروشندگان میتواند به بازار میوه کمک کند.
شادلو، بارفروشان را پل ارتباطی تولید و مصرف دانست و افزود: نرخ گذاری توسط بارفروشان جبری برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان ایجاد نمیکند و این قیمتگذاری باید توسط میدان مرکزی میوه و تره بار و خرده فروشی سطح شهرها رعایت شود تا بازار میوه به تعادل برسد.
وی از دستگاههای نظارتی و بازرسی خواست تا برای جلوگیری از هرج و مرج در بازار میوه، نظارتها را برعملکرد میدان مرکزی میوه و تره بار و خرده فروشیها تشدید و با متخلفان برخورد قانونی کنند.