رویداد۲۴| با وجود اصرار آمریکا و اروپا به فعال کردن مکانیسم ماشه، ایران همچنان تلاش میکند پنجرههای دیپلماسی را باز نگه دارد. رئیس جمهوری اسلامی تاکید کرده که کشور آماده گفتوگو و جذب سرمایهگذاری خارجی است، مشروط بر اینکه تحریمها برداشته شده و خواست منطقی تهران رعایت شود.
مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی ایران، شامگاه جمعه در گفتوگو با شبکه خبری انبیسی نیوز آخرین تحولات پرونده هستهای ایران و تلاشهای دیپلماتیک کشور را تشریح کرد. او اعلام کرد که سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه، در طول مجمع عمومی سازمان ملل تماسهایی مستقیم با ویتکاف داشته و ارتباطات واسطهای نیز از طریق فرانسه برقرار شده است. پزشکیان گفت این تماسها بخشی از تلاش ایران برای حفظ کانالهای دیپلماتیک و ایجاد فرصتهای گفتوگو بوده است.
او در ادامه با اشاره به دستورات پیشین آمریکا گفت: «تا زمانی که توقعات اعلامشده اجرا شود، ما آماده گفتوگو با هر کسی هستیم.» پزشکیان توضیح داد که این دستور، محدودیت ایران در زمینه سلاحهای هستهای و برداشته شدن تحریمها را شامل میشود. او همچنین تاکید کرد: «ما در ایران آمادهایم که آمریکا بیاید و سرمایهگذاری کند.» این موضع نشاندهنده تمایل تهران برای حفظ تعامل اقتصادی و سیاسی، حتی در شرایط فشار حداکثری، است.
این اظهارات در حالی مطرح میشود که پرونده هستهای ایران وارد مرحله حساسی شده و رد قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین برای تعویق بازگشت تحریمها عملا فاز اجرای مکانیسم ماشه را کلید زده است. این اقدامات تحریمهای بینالمللی را به صورت خودکار بازگردانده و فضای دیپلماسی را پیچیدهتر میکند.
مواضع پزشکیان و تماسهای عراقچی نشان میدهد که ایران هنوز به دنبال دیپلماسی فعال و مدیریت فشارها است، با این حال خطوط قرمز خود را مشخص کرده است. گزارههایی مانند «بین خواست غیرمنطقی آمریکا و اسنپبک، اسنپبک را انتخاب میکنیم» بیانگر این واقعیت است که ایران در عین تلاش برای گفتوگو، بر حفظ استقلال و ملاحظات امنیتی خود تاکید دارد.
این سیاست دوگانه پیامدهای مشخصی دارد. از یک سو تلاش ایران برای باز نگه داشتن پنجره دیپلماسی نشان میدهد که کشور به دنبال کاهش فشار اقتصادی و سیاسی است، اما از سوی دیگر، بدون نرمش عملی و اقدامات ملموس از هر دو طرف، مذاکرات محدودیت خواهند داشت. طرف غربی به احتمال زیاد بدون مشاهده انعطاف واقعی ایران، حاضر به ادامه گفتوگوها نخواهد بود. در عین حال، تهران با حفظ این انعطاف محدود و هوشمندانه، سعی دارد فشارها را مدیریت کرده و فرصتهای دیپلماتیک و اقتصادی را از دست ندهد.
مواضع پزشکیان پیش از ترک نیویورک و اعلام آمادگی ایران برای سرمایهگذاری خارجی، نشاندهنده این است که ایران تلاش میکند ضمن پایبندی به خطوط قرمز، راههایی برای تعامل با جهان و کاهش تنشها باز نگه دارد. این وضعیت، فرصت دوباره برای مذاکرات را محدود، اما نه غیرممکن میکند و عملاً نشان میدهد که پنجره دیپلماسی هنوز بسته نشده، اما تنها با تغییر رویکرد طرفین قابل گسترش است.
ایران با وجود تهدید فعال شدن مکانیسم ماشه، تلاش میکند فشارها را مدیریت کرده و دیپلماسی را زنده نگه دارد. اقداماتی مانند تماس عراقچی با ویتکاف و اعلام آمادگی برای جذب سرمایهگذاری خارجی، نشاندهنده تمایل تهران به تعامل اقتصادی و سیاسی است. اما بدون تغییر واقعی مواضع طرفین و اقدامات ملموس، مذاکرات محدودیت خواهند داشت و ادامه گفتوگوها مستلزم انعطاف عملی ایران و غرب است.