رویداد۲۴| در روزهای اخیر، علی لاریجانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی، با ارسال متنی دستنویس به مدیران رسانهها نوشت: «برای دفع خطرات از کشور سرافرازمان ایران دو نکته مهم است؛ یکی تقویت نیروهای مسلح و مهمتر، حفظ انسجام ملی و سد کردن راه گسترش دوقطبیهای کاذب تا مسیر توسعه ملی فراهم گردد». این نامه، در ظاهر، توصیهای ساده به رسانهها برای جلوگیری از دوقطبیسازی و تحکیم انسجام ملی به نظر میرسد، اما واقعیت پیچیدهتر از این حرفها است. آن هم در شرایطی که رسانههای مستقل و غیردولتی که توان نقد و انتقاد از سیاستهای رسمی را دارند، همواره تحت فشار نهادهای مختلف بودهاند و حتی حمایت از تصمیمهای شورای عالی امنیت ملی نیز ممکن است به اتهام دوقطبیسازی تعبیر شود.
در مقابل، رسانههای وابسته به حکومت، که بودجهشان از جیب مردم تأمین میشود، گویی در برابر هیچ محدودیتی قرار ندارند و میتوانند بدون ملاحظه، علیه سیاستها و نهادهای رسمی قلمفرسایی کنند. به عنوان نمونه، موضوع حجاب نشان میدهد که رسانههای مستقل که از تصمیم شورای عالی امنیت ملی حمایت میکنند، به دوقطبیسازی متهم میشوند، اما رسانههای حکومتی که علیه همان تصمیم قلم میزنند، خود را مخالف دوقطبیسازی معرفی میکنند.
این وضعیت نه تنها رسانهها را محدود میکند، بلکه عملکرد نهادهای تصمیمگیر را نیز مخدوش میسازد. فقدان شفافیت در سیاستها، بلاتکلیفی نهادها و تعریفهای متفاوت از انسجام ملی و دوقطبیزدایی، باعث شده هر گروه و رسانهای از ظن خود عمل کند. احمد زیدآبادی، تحلیلگر سیاسی با در نظر گرفتن همین وضعیت در یادداشت خود به این موضوع اشاره میکند که «در کشور ما مثل بسیاری از امور، این مورد هم وضعیت وارونه پیدا کرده است».
او با اشاره به اینکه وضعیت سیاسی کشور در دیگر حوزهها نیز آشفته و فاقد مهار است، مینویسد: «رفتار نمایندگان در شعار دادن و مرگ به این فرد و آن فرد گفتن و حتی نحوه مواجهه رئیس مجلس با این مسئله، نشانه روشنی از فقدان تحلیل درست از مسائل اصلی کشور است.» به همین ترتیب، مسائل کلان سیاست خارجی و تعامل با آژانس انرژی هستهای نیز تحت تأثیر بیعملی و ابتذال سیاسی قرار دارند و منافع ملی را تهدید میکنند.
همانطور که روزنامه اصلاحطلب هممیهن در سرمقاله امروز خود نوشته، در این فضای آشفته، رسانهها تنها میتوانند واقعیت را بازتاب دهند و نباید وظایف حاکمیتی و سیاستگذاری را بر دوش بگیرند.
در مجموع نامه لاریجانی نشان میدهد که ایران در وضعیت سیاسی و رسانهای بلاتکلیف قرار دارد. انسجام ملی و پرهیز از دوقطبی، خواست همه است، اما تحقق آن نیازمند شفافیت، تعیین مرزهای قدرت و مسئولیت واقعی نهادهاست. در غیر این صورت، سیاست و رسانهها همچنان گرفتار وضعیت وارونه خواهند بود و هرگونه تلاش برای انسجام، بیاثر باقی میماند.