رویداد۲۴| حسین فلاحی: یوسف خان جوبنه ای (سرتیپ و معاون نظمیه وقت رشت) به همراه ملا عبدالعزیز شریعتمدار کرگانرودی، صالح خان مژدهی (از افسران ژاندارمری) و کاظم خان نوکام معروف به کاظم خان کمیسر (نایب کلانتر سبزه میدان کیاب رشت) در ظهر روز جمعه سیزدهم صفر سال ۱۳۳۰ هجری قمری مطابق با دوازدهم بهمن ماه سال ۱۲۹۰ هجری شمسی به دستور نیکراسف کنسول وقت روس به اتهام واهی تعرض به قوای روس اعدام و بدون هیچ آدابی در همان محل به خاک سپرده شدند. پدر یوسف خان، مشهدی رسول نام داشت. یوسف خان در زمان اعدام دارای چهار فرزند با نام های محمدرضا، محمدمهدی، هادی و گوهر بود. یوسف خان جوبنه ای به عنوان معاون نظمیه وقت رشت از مردم در برابر روس ها حمایت می کرد.
بخشی از کتاب "گوشه ای از رویداد انقلاب مشروطیت ایران"، نوشته محمدباقر گوهرخای ( امجدالواعظین تهرانی)
شهید مشروطه خواه گیلان، سرتیپ یوسف خان جوبنهای
این چهار شهید مشروطه خواه گیلان، پس از یک دادگاه فرمایشی به دست روس ها در صحرای ناصریه رشت اعدام شدند. هر۴ شهید را در یک گودال دفن کردند و شفته آهک روی ایشان ریختند تا مکان مزار معلوم نشود. روس ها میخواستند با ایجاد رعب و وحشت مانع از حرکتهای آزادیخواهی بعدی شوند.
عوامل اعدام زنده یاد یوسف خان در روز اعدام
از زمانی که هر چهار شهید راه وطن را در یک گودال و بدون آداب مذهبی پای چوبه دارشان دفن کردند و شفته آهک بر آنها ریختند، تا زمانی که بنای یادبودی برایشان ساخته شد، ۸۹ سال طول کشید. بعد از اعدام، آزادی خواهان تنها توانستند نشانهای در محل دفن این چهار شهید قرار دهند تا با گذر زمان و عادی شدن اوضاع بتوانند بنای یادبودی برای آنها احداث کنند.
محل دفن این چهار شهید که در زمان شهادتشان محدوده خارج از شهر و سبزه زاری معروف به «صحرای ناصریه» نامیده میشد، با احداث بیمارستان پورسینای رشت در صحرای ناصریه، بخشی از این بیمارستان شد و بعدها توسط آزادیخواهان خریداری و یادمانی گِلی برای نخستین بار بر مزار آنها ساخته شد.
مزار چهار شهید مشروطه خواه گیلان در بیمارستان پورسینا رشت
در دوره پهلوی اول در سال ۱۳۱۱ خورشیدی در محلی که در گذشته بخشی از صحرای ناصریه بوده، بنای یادبودی توسط سرپرست وقت بیمارستان پورسینا برای ایشان ساخته شد و پس از این در سال ۱۳۲۸ در زمان شهرداری علیرضا بهزادی بنای جدیدی در آن احداث گردید.
روز پنجشنبه ۸ آبان ۱۴۰۴ مراسم بزرگداشت، سرتیپ یوسف خان جوبنهای، یکی از شهدای مشروطه خواه گیلان در زادگاهش در روستای جوبنه واقع در شهر سنگر از توابع رشت برگزار شد. در این مراسم که با حضور مردم محلی در مسجد صاحب الزمان روستای جوبنه برگزار شد، مهندس علی پارسازاد، یکی از بازماندگان آن مرحوم دقایقی به ایراد سخنرانی پرداخت.