رویداد۲۴ | گروه پارلمانی- جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمهای حداکثری، مسیر مذاکره تهران–واشنگتن را وارد یکی از پیچیدهترین مقاطع دو دهه اخیر کرده است. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه اعلام کرده که «فعلاً امکان مذاکره با آمریکا وجود ندارد» و تأکید کرده هر زمان طرف آمریکایی برای گفتوگویی «برابر و سودمند برای هر دو طرف» آماده باشد، مسیر مذاکره میتواند باز شود.
در مقابل، مقامات آمریکایی میگویند ایران درخواست لغو تحریمها را مطرح کرده و دونالد ترامپ نیز گفته آماده بررسی این درخواست است. صبح امروز اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، در واکنش به این سخنان اعلام کرد نیازی به پیامهای غیررسمی و ارتباطات پنهانی نیست و «در ازای اعتمادسازی درباره ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای، باید تحریمهای ظالمانه رفع شود.»
محمدمهدی شهریاری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در گفتوگو با رویداد۲۴ میگوید مواضع ایران روشن است و عراقچی هم آنها را صریح بیان کرده است.
شهریاری توضیح میدهد که ایران در جریان مذاکرات در حاشیه نشست سازمان ملل در نیویورک در شهریورماه، آماده انجام مجموعهای از اقدامات بوده است؛ از جمله تحویل بخشی از مواد غنیسازیشده در ازای لغو اسنپبک. به گفته او، چون ده سال از برجام گذشته، مکانیسم ماشه عملاً قابل احیا نبود و در صورت توافق، «کل قطعنامهها علیه ایران از بین میرفت.»
به گفته شهریاری، آمریکا اصرار داشته ایران ابتدا مواد غنیشده را تحویل دهد و در مقابل، تنها «یک سال» اسنپبک را تعلیق کند. او معتقد است این رویکرد نشان میدهد آمریکاییها «بهدنبال توقف کامل غنیسازی» هستند و این خواسته باعث شکلگیری بنبست شده است.
شهریاری میگوید کشورهایی مانند مصر، عمان و نروژ در حال میانجیگریاند، اما «شرطهایی که آمریکا پیش از مذاکره مطرح میکند، روند را از حالت برابر خارج میکند» و همین امر باعث شده فعلاً فضایی برای گفتوگو وجود نداشته باشد.
او میافزاید ایران تنها زمانی حاضر به تحویل مواد غنیشده است که «تمام تحریمها برداشته شود.» شهریاری میگوید اگر آمریکا تضمین بدهد پس از دریافت مواد غنیشده تحریمها را فوراً لغو میکند، شاید «فضای جدیدی ایجاد شود»، مشروط بر اینکه دوباره برای ایران شرطگذاری نشود.
شهرداری می گوید در این صورت «شاید در شورای عالی امنیت ملی تصمیمی اتخاذ شود که طی آن ایران تغییر رویه دهد.»
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرده «مذاکره، بده بستان است و ایران حتماً در آن شرایط با نظر مقامات تصمیمگیر، به جمعبندی میرسد.»
شهریاری تأکید میکند هرگونه مذاکره احتمالی با آمریکا «با هماهنگی کامل وزارت خارجه، هیات رئیسه کمیسیون امنیت ملی، سران قوا و پس از مشورت با رهبری» انجام میشود و «اینگونه نیست که دو نفر درباره چنین موضوعی تصمیم بگیرند.»
او همچنین خطاب به منتقدان داخلی مذاکره میگوید: «کسانی که همواره حمله میکنند، خوب میدانند اگر قرار بر مذاکره باشد، این تصمیم در بالاترین سطح حاکمیت گرفته میشود.»
شهریاری در پایان تأکید میکند: «در عمل هیچ پیشرفتی رخ نداده و مذاکره فعلاً فقط در حد حرف است.»