رویداد۲۴| مراسم «رویش آذر» به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشکدگان ابوریحان دانشگاه تهران و با حضور پرشمار دانشجویان، اساتید و چهرههای شناختهشده محیطزیست از جمله پروفسور حسین آخانی و دکتر جلیل بادامفیروز در سالن شهید موسوی برگزار شد. فضایی که از همان آغاز، بیش از آنکه رنگ تشریفات داشته باشد، یادآور نقش تاریخی دانشگاه بهعنوان نهاد پرسشگر و منتقد بود.
برنامه با تلاوت آیاتی از سوره رعد آغاز شد و مجری مراسم، با خواندن اشعاری در ستایش آگاهی و آزادی، بر ماهیت واقعی روز دانشجو تأکید کرد؛ روزی که به گفته او «جشن نیست، بلکه روز بیداری و بازگشت دانشگاه به نقش واقعی خود در ساختن آینده کشور است».
در ادامه، با یادآوری نام مصطفی بزرگنیا، احمد قندچی و مهدی شریعترضوی، ۱۶ آذر نه بهعنوان خاطرهای تاریخی، بلکه بهمثابه یک «مسئولیت زنده» بازخوانی شد؛ مسئولیتی که امروز، در برابر فساد، ناکارآمدی و استبداد ساختاری، بار دیگر بر دوش دانشجویان گذاشته شده است. شعاری که در سالن طنین انداخت، خلاصه همین نگاه بود: «دانشجو میمیرد، ذلت نمیپذیرد.»
امیرمحمد مهدیزاده، دبیر تشکیلات انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده ابوریحان، در سخنانی صریح و انتقادی، از «بحران» بهعنوان واژهای ناکافی برای توصیف وضعیت محیطزیست ایران یاد کرد و گفت: «ما دیگر در آستانه خطر نیستیم؛ وسط میدان تخریب ایستادهایم.»
او با اشاره به آمارهای رسمی فرونشست زمین و برداشتهای بیرویه از منابع آب، هشدار داد که این اعداد صرفاً دادههای آماری نیستند، بلکه نشانه فروپاشی تمدنی سرزمینیاند که هزاران سال دوام آورده است. مهدیزاده، سوءمدیریت در حوزه کشاورزی و تأمین خوراک دام را نیز مستقیماً به کوچکشدن سفره مردم و ورشکستگی دامداران مرتبط دانست و پرسید: «چرا باید طبیعت و معیشت مردم، تاوان تصمیمهای غلط مدیریتی را بدهند؟»
او با تاکید بر اینکه محیطزیست مسئلهای جناحی نیست، بلکه مسئله «بودن یا نبودن» است، خواستههای دانشجویان را شفاف برشمرد و به توقف روند تخریب سرزمین، شفافیت در مدیریت آب و خاک و پایان طرحهای غیرکارشناسی اشاره کرد.
پس از اجرای چند قطعه موسیقی، دکتر اکبری، رئیس دانشکده ابوریحان، با اشاره به جایگاه تاریخی دانشجو و شهدای ایران، به معرفی دستاوردهای دانشکده پرداخت و از پروژه مشترک دانشکده ابوریحان با سازمان محیطزیست سخن گفت؛ پروژهای که به گفته او، دانشجویان میتوانند نقش فعالی در آن ایفا کنند.
سخنرانی پروفسور حسین آخانی، استاد برجسته محیطزیست، یکی از بخشهای محوری مراسم بود. او با تأکید بر شرایط «بسیار بحرانی» محیطزیست ایران، به گزارشهای بینالمللی درباره تهدید تنوع زیستی اشاره کرد و کشاورزی و آبزیپروری را از عوامل اصلی این تهدید دانست.
آخانی با مقایسه اهداف برنامه هفتم توسعه و آمار واقعی صادرات محصولات کشاورزی، هشدار داد: «وقتی بنا بوده در پنج سال ۲۳ درصد رشد صادرات داشته باشیم، اما در یک سال ۳۲ درصد افزایش صادرات رخ داده، این یعنی نابودی یک سرزمین؛ این یعنی فروش یک سرزمین.»
او همچنین با اشاره به سیل امامزاده داوود، از مداخلات گسترده و غیرعلمی در طبیعت انتقاد کرد و گفت اگر به خدا باور داریم، نمیتوانیم با سدسازی و تخریب رودخانهها، خلقت را «اصلاح» کنیم. با این حال، آخانی سخنانش را با امید به پایان برد و گفت: «ایران را میشود دوباره ساخت، اگر اراده و خواستن وجود داشته باشد.»
دکتر جلیل بادامفیروز نیز در ادامه، با تأیید سخنان آخانی، سوءمدیریتهای موجود در حوزه محیطزیست را عامل اصلی وضعیت کنونی دانست و از تمامی کنشگران و دغدغهمندان این حوزه حمایت کرد.
مراسم «رویش آذر» در نهایت با پذیرایی از دانشجویان و اهدای هدایا به پایان رسید؛ اما پیام آن، فراتر از یک برنامه دانشگاهی، بازخوانی نقش دانشجو بهعنوان صدای هشدار جامعه بود؛ صدایی که در ۱۶ آذر، بار دیگر یادآوری کرد دانشگاه اگر ساکت شود، آینده هم ساکت خواهد شد.