رویداد۲۴| رئیسجمهور آمریکا دستور محاصره کامل نفتکشهای ونزوئلایی را صادر کرده تا منبع اصلی درآمد دولت مادورو را هدف بگیرد. کارشناسان بینالمللی میگویند این اقدام علاوه بر پیامدهای حقوقی، میتواند به چین فرصت دهد تا اقدامات احتمالی خود علیه تایوان را توجیه کند و استراتژی بازدارندگی واشنگتن در منطقه هند-آرام را تضعیف کند.
رویترز نوشت: تصمیم دونالد ترامپ برای اعمال یک محاصره جزئی علیه ونزوئلا، تشدید چشمگیر فشار آمریکا بر رئیسجمهور ونزوئلا، نیکلاس مادورو، به شمار میرود؛ اما در عین حال ممکن است یکی از اهداف کلیدی سیاست آمریکا را تضعیف کند: بازدارندگی در برابر احتمال محاصره دریایی تایوان از سوی چین.
در ادامه این مطلب آمده است: رئیسجمهور آمریکا روز سهشنبه دستور «محاصره کامل و تمامعیار» همه نفتکشهای تحریمشدهای را صادر کرد که وارد یا خارج از ونزوئلا میشوند؛ اقدامی که با هدف خفهکردن اصلیترین منبع درآمد دولت مادورو انجام شده است. با این حال، این اقدام بلافاصله پرسشهایی را ذیل حقوق بینالملل برانگیخت درباره اینکه آیا چنین کاری به منزله یک اقدام جنگی است یا نه.
در منطقه هند-آرام، برنامهریزان نظامی مدتهاست نگراناند که چین از محاصره دریایی برای واداشتن تایوانِ دموکراتیک به پذیرش حاکمیت پکن استفاده کند.
هرچند چین تایوان را بخشی از قلمرو خود میداند و بعید است برای توجیه اقدام نظامی علیه این جزیره به حقوق بینالملل استناد کند، کارشناسان میگویند پکن میتواند از محاصره آمریکا علیه ونزوئلا برای تضعیف تلاشهای دیپلماتیک واشنگتن در جلب مخالفت بینالمللی با چنین اقدامی در تنگه تایوان بهرهبرداری کند.
بیشتر بخوانید: ترامپ مادورو را متهم به قاچاق و تروریسم کرد؛ «حکومت ونزوئلا سازمان تروریستی خارجی است»
کریگ سینگلتون، کارشناس چین در بنیاد دفاع از دموکراسیها در واشنگتن، گفت: «اگر آمریکا برای تغییر نتایج سیاسی در ونزوئلا دست به محاصره بزند، چین میتواند اقدامات قهری علیه تایوان را به اصطلاح بر مبنای ملاحظات امنیتی توجیه کند.»
او افزود: «بسترهای حقوقی متفاوتاند، اما فرصت تبلیغاتی واقعی است»، و اضافه کرد که سابقه در روابط بینالملل نهتنها با قانون، بلکه با روایتها نیز شکل میگیرد.
به گفته او: «وقتی واشنگتن مفاهیم را مخدوش میکند، تواناییاش برای محکومکردن اجبار در جاهای دیگر تضعیف میشود.»
این محاصره تازهترین گام در یک تقویت نظامی اخیر آمریکا است که شامل بیش از دو دوجین حمله به قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر بوده؛ حملاتی که با هدف فشار بر مادورو و دیگر مقامهای ارشد ونزوئلا انجام شدهاند—کسانی که دولت ترامپ میگوید با قاچاقچیان مواد مخدر ارتباط دارند.
مادورو ادعا کرده است که اقدام آمریکا با هدف سرنگونی او و بهدست آوردن کنترل منابع نفتی این کشور عضو اوپک انجام میشود؛ کشوری که بزرگترین ذخایر نفت خام جهان را دارد.
یک مقام کاخ سفید در پاسخ به پرسشهای رویترز، بدون پرداختن به موضوع تایوان، گفت: «رئیسجمهور ترامپ آماده است از همه عناصر قدرت آمریکا برای جلوگیری از سرازیرشدن مواد مخدر به کشورمان و بهپاسخگویی کشاندن مسئولان آن استفاده کند.»
چین، بزرگترین خریدار نفت خام ونزوئلا، در کنار ونزوئلا ایستاده و روز پنجشنبه اعلام کرد که «با همه اعمال یکجانبهگرایی و زورگویی مخالفت میکند و از کشورها در دفاع از حاکمیت و کرامت ملیشان حمایت میکند.»
پکن بارها نشان داده است که یک محاصره عملیِ دریایی میتواند عنصر مرکزی کارزاری برای بهدست گرفتن کنترل تایوان باشد.
ارتش چین در سالهای اخیر با افزایش بسامد، تمرینهایی به سبک محاصره پیرامون این جزیره انجام داده است؛ جزیرهای که دولتش ادعاهای حاکمیتی پکن را رد میکند.
برای مخاطبان بینالمللی، مقامهای چینی احتمالاً چنین اقدامی پیرامون تایوان را بهعنوان یک قرنطینه داخلی یا موضوع اجرای قانون جلوه خواهند داد. پکن هرگونه قیاس میان تایوان و دیگر کشورها—از جمله اوکراین که با تهاجم روسیه میجنگد—را رد میکند.
با این حال، مقامهای تایوانی گفتهاند که محاصره چین علیه تایوان یک اقدام جنگی خواهد بود و پیامدهای گستردهای برای تجارت بینالمللی خواهد داشت.
واشنگتن که مدتهاست با تغییرات یکجانبه در وضعیت موجود پیرامون تایوان مخالف است، استدلال خواهد کرد که محاصره دریایی تایوان از سوی چین نیز بهمنزله یک محاصره محسوب میشود.
راهبرد امنیت ملی دولت ترامپ که اوایل دسامبر منتشر شد، بازدارندگی از درگیری بر سر تایوان را بهدلیل موقعیت راهبردی و اهمیت اقتصادی آن در اولویت قرار داده است.
آیزاک کاردون، پژوهشگر ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی که قدرت دریایی چین را مطالعه میکند، گفت پکن خواهد کوشید مانع از آن شود که آمریکا یک ائتلاف جهانی برای مخالفت با اقدام چین علیه تایوان بسازد. نگرانی بینالمللی درباره محاصره آمریکا علیه ونزوئلا میتواند به تلاش چین کمک کند.
او گفت: «در نهایت، آمریکا دارد آسیب زیادی به کیفیت هنجاری قواعد وارد میکند. این ضربه بزرگی به اعتبار حقوق بینالملل برای مهار سایر بازیگران است.»
کاردون افزود که اقدام آمریکا علیه نفتکشهای ونزوئلایی میتواند راه را برای اقدامات مشابه چین باز کند؛ مانند توقیف کشتیهایی که گاز طبیعی حیاتی را به مقصد تایوان حمل میکنند.
او گفت: «همهچیز آن اوضاع را مبهمتر میکند.»
کارشناسان به رویترز گفتند استقرار طولانیمدت داراییهای دریایی آمریکا در کارائیب همچنین میتواند آمادگی نظامی آمریکا و توان آن برای واکنش به یک بحران در تنگه تایوان را تضعیف کند.
محاصرههای زمان جنگ طبق حقوق بینالملل مجاز هستند، اما تنها تحت شرایط سختگیرانه.
میلِنا استِریو، کارشناس حقوق دریایی در دانشکده حقوق دانشگاه ایالتی کلیولند، گفت یک محاصره کامل آمریکا علیه ونزوئلا احتمالاً در نبود شواهد روشن از درگیری مسلحانه آمریکا با این کشور، غیرقانونی خواهد بود.
او گفت: «محاصره آمریکا توان ما را برای انتقاد از محاصره چین علیه تایوان تضعیف میکند. همان قواعد حقوق بینالملل برای همه دولتها اعمال میشود و ناسازگار خواهد بود اگر آمریکا دیگران را بهخاطر کاری که خود انجام میدهد، مورد انتقاد قرار دهد.».
اما مایکل هانزِکِر، کارشناس بازدارندگی نظامی تایوان در دانشگاه جرج میسون، گفت تردید دارد که اقدامات ترامپ به تلاش مهمتر—یعنی جلب حمایت متحدان آمریکا برای مقابله با محاصره در یک بحران بر سر تایوان—آسیب بزند.
به گفته هانزکر، هرگونه اشاره متحدان به ونزوئلا در آن چارچوب احتمالاً توجیهی لفظی برای تصمیمی واقعگرایانه خواهد بود تا در حاشیه بمانند.
او گفت: «بهشدت تردید دارم که این رویداد بهطور معناداری نحوه ارزیابی آنها از این منافع را تغییر دهد.»