رویداد۲۴| آیا تاکنون ساعت ۱ نیمهشب برای رفتن به توالت از خواب بیدار شدهاید و پیش آمده که ۲ ساعت بعد دوباره به همین دلیل از خواب بیدار شوید؟ شاید فکر کنید احساس خستگی روز بعد صرفاً نتیجه بالا رفتن سن است. اما بیدارشدنهای شبانه به این معنی است که قلبتان درخواست کمک دارد؛ نشانهای که ممکن است سالها قبل از شروع درد قفسه سینه ظاهر شود.
مطالعهای در سال ۲۰۲۳ با بررسی داوطلبان بزرگسال در یک بازه ۲۷ ساله نشان داد که اگر دو مرتبه یا بیشتر در طول شب ادرار میکنید، با افزایش خطر مرگومیر ناشی از هر علت روبهرو خواهید بود و خطر مرگومیر ناشی از بیماری قلبی دستکم ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت.
ادرارهای شبانه بهعنوان یکی از نشانههای افزایش خطر بیماری عروق کرونر در آقایان زیر ۶۰ سال شناخته میشود.
حدود ۷۵ درصد از بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر تقریباً ۵ سال پیش از مواجهه با نشانههای بیماری قلبی مانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس دچار ادرارهای شبانه شده بودند. هرچه ادرارهای شبانه زودتر آغاز شود، نشانههای بیماری قلبی هم زودتر ظاهر میشوند.
ادرارهای شبانه چه ارتباطی با سلامت قلب و تندرستی دارد؟
ارتباط قلب و مثانه
ادرارهای شبانه به اشکال مختلف با سلامت قلب و عروق ارتباط دارد.
یکی از دلایل این است که بر کیفیت خواب اثر میگذارد. بیدارشدنهای مکرر خواب عمیق و ریتم طبیعی شبانهروزی بدن را مختل میکند.
گسستگی خواب با تحریک مسیرهای عصبیایمنی باعث التهاب میشود؛ پدیدهای که به انباشت پلاک و افزایش خطر بیماریهای قلبیعروقی دامن میزند.
از سوی دیگر، بیماران قلبیعروقی اغلب با تصلب شرایین (انباشت پلاکها در سرخرگها) دستبهگریبان هستند که میتواند نقاط مختلف بدن را تحت تأثیر بگذارد. زمانی که پلاکها در رگهای خونی لگن انباشته میشوند، جریان خون ورودی به مثانه کاهش پیدا میکند.
دکتر لوری لرنر، متخصص اورولوژی، به اپک تایمز گفت: «تصلب شرایین جریان خون ورودی به مثانه را کاهش میدهد و موجب تنش اکسایشی و کاهش ظرفیت مثانه میشود که درنهایت به بیشفعالی مثانه میانجامد.»
لرنر گفت: «مایعی که در طول روز در پاها انباشته میشود، در بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب در حین درازکشیدن در شب از نو وارد جریان خون میشود و تولید ادرار را افزایش میدهد.»
آپنه خواب هم در بیماران قلبی باعث افزایش تنش اکسایشی و ادرارهای شبانه میشود.
دیابت هم یکی از دلایل احتمالی است.
ناتالیا زینکویچ، استادیار زیستشناسی دانشگاه ایلینوی، گفت: «ارتباط ادرارهای شبانه و سلامت قلبیعروقی منطقی است، زیرا افزایش حجم ادرار نشانه بارز دیابت است و دیابت جزو عوامل خطر بیماریهای قلبی و کلیوی به شمار میآید.»
بیماران دیابتی اغلب در تنظیم فشار خون از طریق تعادل مایعات به مشکل میخورند. به گفته لرنر، افزایش احساس تشنگی و بالا بودن غلظت ادرار (به دلیل دفع گلوکز) به تکرر ادرارهای شبانه دامن میزند.
کارهایی که میتوان انجام داد
اگر ادرارهای شبانه با بیماری قلبی مرتبط باشد، مدیریت بیماری زمینهای قلب نخستین قدم خواهد بود. ایجاد تغییر در سبک زندگی برای جلوگیری از احتباس مایعات هم میتواند مؤثر باشد.
کاهش مصرف مایعات در ساعات عصر- ۲ تا ۴ ساعت پیش از خواب- و رعایت بهداشت خواب نقطه شروع خوبی است.
به گفته لرنر، مؤثرترین تغییرات سبک زندگی شامل ورزش، کاهش مصرف قند و محدودکردن مصرف الکل پیش از خواب هستند.
استیسی رابرتز، پرستار و کارشناس فیزیوتراپی لگن، به اپک تایمز گفت: «اجتناب از قهوه و دیگر محرکها در ساعات عصر یا شب هم مؤثر خواهد بود.»
او گفت: «فیزیوتراپی کف لگن هم میتواند مؤثر باشد.»
رابرتز گفت: «فیزیوتراپی با تنشزدایی از عضلات کف لگن به کمک تنفس از راه شکم و تمرین حرکت یوگای کودک شاد انجام میشود که درصورت تشدید عضلات کف لگن در دستور کار قرار میگیرد. اگر عضلات کف لگن ضعیف باشند، انجام تمرینات کگل ضروری خواهد بود.»
رابرتز گفت: «فیزیوتراپی کف لگن شامل تمرینات تثبیت لگن، تقویت عضلات مرکزی بدن و تمرینات انعطافپذیری میشود. برای همه نمیتوان یک نسخه واحد پیچید. درمان به تناسب وضعیت بیمار انجام میگیرد.»
او افزود که عضلات کف لگن افراد مبتلا به شبادراری معمولاً ضعیف یا بیشازحد خشک هستند. عضلات سفت و خشک در حالت انقباضی میمانند و باعث ناراحتی میشوند که بهنوبهخود بر جریان خون اثر میگذارد.
وقتی ضعف یا خشکی عضلات برطرف میشود، کف لگن، مجرای ادرار و مثانه از نو طبیعی عمل میکنند.
شاکویوتراپی با امواج ملایم- یکی از انواع فیزیوتراپی کف لگن- به ترمیم بافت و بهبود جریان خون کمک میکند. رابرتز گفت: «شخصاً شاهد بودهام که آقایان مبتلا به شبادراری طی چند جلسه بهبود پیدا کردند، بهویژه زمانی که همزمان تحت شاکویوتراپی و فیزیوتراپی کف لگن قرار میگرفتند.»
از آنجا که شبادراری یک نشانه بوده و بهمنزله بیماری نیست، شناسایی علت اصلی- داروها یا مشکلات پزشکی دیگر- ضرورت دارد. پیدا کردن علت شبادراری مستلزم معاینات کامل پزشکی اعم از ارزیابی قلبیعروقی، بررسی خواب یا معاینه مجاری ادراری است.
لرنر گفت: «شبادراری بسیار رایج است، اما بیماران مجبور نیستند این مشکل را تحمل کنند.»
منبع: اپک تایمز