رویداد۲۴| روزنامه خراسان در مطلبی به انتشار اسنادی از گفتگوی روسای جمهور روسیه و ایالات متحده، پوتین و بوش، درباره ایران و برنامه هستهای آن پرداخته است.
این روزنامه آورده است: آرشیو امنیت ملی امریکا اسناد تازهای درمورد مذاکرات پوتین و جورج بوش در دهه ۲۰۰۰ منتشر کرده است.
در یکی از اسناد منتشر شده در آرشیو امنیت ملی آمریکا، جزئیات گفتگوی بوش و پوتین در روز یکشنبه - ۱۸ فروردین ۱۳۸۷ در سوچی روسیه درمورد ایران آمده که متن آن در زیر میآید:
کاندولیزا رایس، وزیر خارجه:
ما لازم بود مسئلهای درمورد ایران را حلوفصل کنیم. فکر میکنم آن را حل کردهایم. نگران بودیم که با کنگره به مشکل بخوریم. (S)
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور:
همهچیز آنجا تحت کنترل است. گاهی بعضی [در روسیه]همکاریهایی با آنها میکنند و سعی میکنند کار را بهصورت مخفیانه [با ایران]جلو ببرند، بدون اینکه برای دولت [روسیه]آشکار باشد.
ما آنها را پیدا میکنیم و مجازات خواهند شد (N)
رئیسجمهور (جرج بوش):
این کار کجا انجام میشود؟
کاندولیزا رایس:
اراک.
ولادیمیر پوتین:
افرادی هستند که حاضرند برای بهدست آوردن کمی پول این کارها را بکنند، اما ما چنین مواردی را شناسایی میکنیم. (R)
رئیسجمهور (جرج بوش):
من به همه درباره ایران میگویم که طرح شما بسیار هوشمندانه بود. رهبران ایران میگویند برق هستهای غیرنظامی میخواهند؛ ما میگوییم «باشه، این حق شماست». روسیه میگوید «این هم سوخت، بنابراین نیازی به غنیسازی ندارید». اگر غنیسازی کنید، نشان میدهد که برق هستهای غیرنظامی نمیخواهید، بلکه چیز دیگری میخواهید. بعضیها میگویند «میتوانی با پوتین کار کنی؟» من میگویم «این هم نمونهاش. او در موضوع ایران پیشقدم شد و من دنبالش رفتم». این کارِ درستی بود.
ولادیمیر پوتین:
همین را وقتی در ایران بودم به آنها گفتم؛ وقتی گفتند دارند یک نیروگاه هستهای جدید میسازند و به سوخت نیاز دارند. پرسیدم چه زمانی نیروگاه را کامل میکنید؟ این یک پروژه بلندمدت است. ما ۱۵ سال است که نیروگاه بوشهر را میسازیم. به آنها گفتم «شما تا ۱۵ سال دیگر هم یک نیروگاه جدید را کامل نمیکنید، پس چرا از حالا در حال افزایش ظرفیت غنیسازی هستید؟»
رئیسجمهور (جرج بوش):
من و شما درباره سامانه اس-۳۰۰ صحبت کردیم و شما گفتید صبر میکنید ببینید آنها چگونه رفتار میکنند — یک فروش مشروط — و من بابت این موضوع قدردانی میکنم.
ولادیمیر پوتین:
ما چهار سال پیش با آنها قراردادی امضا کردیم، اما این قرارداد اجرا نشده است. (N)
رئیسجمهور (جرج بوش):
از این بابت متشکرم. آنها دیوانهاند. (R)
ولادیمیر پوتین:
واقعاً دیوانهاند. (S)
رئیسجمهور (جرج بوش):
امیدواریم افراد عقلانیتری سر کار بیایند. شما با آنها صحبت میکنید، ما نه. امیدواریم افراد منطقیتری ظاهر شوند؛ دوست داریم رابطه بهتری داشته باشیم. (N)
ولادیمیر پوتین:
چیزی که وقتی آنجا بودم مرا شگفتزده کرد این بود که آنها شاید در ایدئولوژیشان افراطی باشند، اما روشنفکرند. تحصیلات دانشگاهی دارند و از محیطهای آکادمیک میآیند — از جمله احمدینژاد، اطرافیانش و رئیس مجلس. آدمهای بدویای نیستند. این موضوع برای من کاملاً غیرمنتظره بود.
در چارچوب نظام بینالمللیای که ایران خود را در معرض سیاستهای فشار، تحریم و تقابل از سوی غرب میبیند، تصمیمگیران ایرانی به این جمعبندی رسیدهاند که ناگزیر باید با دیگر قدرتهای بزرگ، از جمله روسیه و چین، تعامل و همکاری کنند.
این همکاری نه از سر اعتماد کامل یا همسویی ایدئولوژیک، بلکه بر مبنای محاسبات عملگرایانه (مبتنی بر اضطرار) و موازنهساز شکل گرفته است. به بیان دیگر، سیاست ایران در قبال روسیه و چین را میتوان تلاشی برای کاهش هزینههای انزوا، ایجاد اهرمهای متقابل در برابر غرب و بهرهگیری از شکافها و رقابتهای موجود در نظام بینالملل دانست، تلاشی که همزمان آگاهی از محدودیتها، تعارض منافع و امکان رفتار فرصتطلبانه این قدرتها را نیز در خود دارد.