در ستایش واتسلاو هاول؛ مردی که نگاه جهان به مفهوم توتالیتاریسم را متحول کرد
واتسلاو هاول سیتمدار رئیس جمهور جمهوری چک و نماد انقلاب‌های مخملی، نمایشنامه نویس است که نقش مهمی در باز تفسیر مفهوم توتالیتاریسم داشت.
پرطرفدارها
آرشیو
لویی ناپلئون و ایده بناپارتیسم
فرانسه در دوران ناپئون سوم به حدی از شکوفایی اقتصادی و ثبات اجتماعی رسید که تا آن زمان هیچ دولت و حاکمیتی در خاک فرانسه به آن حدود نزدیک هم نشده بود. حکومتی که همّ و غمّ خود را بر «نظم درونی» و «رشد اقتصادی» گذاشته بود، سرانجام آزادی و شکوفایی‌ای را که از زمان انقلاب کبیر فرانسه انتظارش می‌رفت محقق کرد. امّا این سازه‌ی باشکوه در چشم برهم زدنی فرو ریخت؟ در این گزارش به علل این واقعه می‌پردازیم.
مارتین لوتر؛ نخستین انقلابی بزرگ عصر جدید
در واپسین روز اکتبر ۱۵۱۷، راهبی جوان و اندیشمند به نام مارتین لوتر با نگارش نامه‌ای تاریخی و طرح نود و پنج تز انتقادی علیه فروش آمرزش‌نامه‌ها، نه‌تنها اساس کلیسای کاتولیک را به چالش کشید، بلکه سرآغاز عصری نوین در تاریخ دین، اندیشه و جامعه غرب شد. این واقعه سرنوشت‌ساز که به رفرماسیون یا اصلاح دینی شهرت یافت، تنها یک نزاع الهیاتی نبود، بلکه جنبشی برای بازتعریف ایمان، وجدان فردی و آزادی انسان در برابر اقتدار دینی بود.
کاترین کبیر، قدرتمندترین زن تاریخ
کاترین کبیر، زنی از سرزمین‌های دوردست پروس، با هوشی سرشار و اراده‌ای آهنین، تاج امپراتوری روسیه را بر سر نهاد. او نه تنها مرز‌های روسیه را گسترش داد، بلکه دوران طلایی فرهنگ و هنر را در این سرزمین رقم زد. این روایت، سرگذشت بانویی است که نامش در تاریخ به عنوان «امپراتریس روشنگر» جاودانه شد.
پتر کبیر؛ معمار روسیه نوین
پتر کبیر، تزار بلندپرواز روسیه، با اراده‌ای آهنین و نگاهی رو به آینده، کشورش را از تاریکی قرون وسطا به آستانه دنیای مدرن رساند. او معمار روسیه نوین بود؛ مردی که با شمشیر و قلم، مسیر تاریخ را تغییر داد.
سلطان سلیمان؛ بزرگترین و مقتدرترین حاکم تاریخ عثمانی
سلطان سلیمان اول، فرمانروایی که نامش با شکوه، عدالت و هنر در تاریخ جهان درآمیخته است، دوران طلایی امپراتوری عثمانی را رقم زد. او با شمشیر و قلم، هم فاتح بزرگ میدان‌های نبرد بود و هم معمار عدالت و فرهنگ عثمانی و میراثی جاودانه از خود بر جای گذاشت.
عبدالقادر خان؛ پدر بمب اتمی پاکستان
عبدالقادر خان، دانشمند برجسته پاکستانی و پدر برنامه هسته‌ای این کشور، نقشی تعیین‌کننده در تبدیل پاکستان به قدرت هسته‌ای ایفا کرد. او با دانش فنی و تلاش بی‌وقفه، توانست یکی از پیچیده‌ترین پروژه‌های علمی را در شرایط دشوار تحریم‌ها و فشار‌های بین‌المللی به سرانجام برساند. زندگی او آمیخته با افتخارات بزرگ و جنجال‌های سیاسی بود.
فیلسوف بی‌هیاهو؛ بررسی تحلیلی سلوک فکری علامه طباطبایی
علامه سید محمدحسین طباطبایی، یکی از چهره‌های یگانه‌ی فلسفه و تفسیر در جهان معاصر شیعه است. او در میانه‌ی قرن بیستم، با تکیه بر حکمت متعالیه، عقلانیت دینی را بازآفرینی کرد. مقاله‌ی پیش‌رو روایتی تحلیلی از زندگی، اندیشه و میراث این متفکر پرنفوذ ایرانی است.
صدای آرام حوزه در سال‌های تند باد| مروری بر زندگی آیت الله محمدکاظم شریعتمداری
آیت‌الله سید محمدکاظم شریعتمداری یکی از مهم‌ترین مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم هجری بود که نقش مؤثری در تحولات فقهی، آموزشی و اجتماعی حوزه علمیه قم ایفا کرد. او در کنار مواضع سنجیده و نهادسازی‌های دینی، شاهد دوره‌ای پرتنش از تاریخ معاصر ایران بود. این مقاله نگاهی تحلیلی دارد به زندگی، اندیشه و فراز و فرود‌های مرجعیتی که تا سال‌ها صدای اعتدال در حوزه تلقی می‌شد.
بازخوانی اندیشه موسسان حوزه علمیه قم| شیخ عبدالکریم حائری یزدی؛ آیت‌الله موسس
شیخ عبدالکریم حائری یزدی، بنیان‌گذار حوزه علمیه قم، یکی از تاثیرگذارترین فقهای معاصر شیعه بود. او در دوره‌ای پرآشوب، با سکوتی حساب‌شده و مدیریتی دقیق، روحانیت شیعه را نهادینه و بازسازی کرد. میراث فکری و نهادی او، پایه‌گذار بسیاری از تحولات دینی و سیاسی قرن بیستم ایران شد.
سید مجتبی نواب صفوی؛ از تقابل با مرجعیت محافظه‌کار تا اعدام در قصر
نواب صفوی از مخالفان فضای محافظه‌کار حاکم بر حوزه بود. در گفت‌و‌گو‌ها و مناظرات درون حوزه همواره از رویکرد محافظه‌کارانه انتقاد می‌کرد. در نهایت نیز او و دوستان همفکرش راهشان را جدا کردند و فداییان اسلام را تشکیل دادند. تشکلی که برخی ترور‌ها علیه حکومت پهلوی را سازماندهی کردند.
واعظ نوآور؛ زندگی و میراث سیاسی شیخ احمد کافی
شیخ احمد کافی، واعظ و منبری نام‌آشنای دهه‌های چهل و پنجاه ایران، از جمله چهره‌هایی است که نامش با موج جدید احیای مجالس مذهبی، جذب جوانان به دین و نقش‌آفرینی در بستر تحولات اجتماعی و سیاسی ایران معاصر گره خورده است. او معمار سبکی نوین در تبلیغ دینی بود که توانست با زبانی مردمی و رویکردی اجتماعی، لایه‌های وسیعی از جامعه، به‌ویژه مهاجران شهری پس از انقلاب سفید را به مراکز دینی جذب کند.
آیت‌الله طالقانی؛ روحانی محبوب و مبارز آزادی‌خواه
آیت‌الله سید محمود طالقانی از محبوب‌ترین روحانیان معاصر عالم تشیع است. وی در بزنگاه‌های تاریخی و سیاسی کشور، همواره صدای آزادی، عدالت و عقلانیت باقی بود و با نگاهی انسانی، توانست میان سنت و نوگرایی پلی بزند و الگویی بی‌بدیل برای دینداری مسئولانه ارائه دهد. میراث اخلاقی طالقانی، همچنان الهام‌بخش آزادی‌خواهان، مصلحان و عدالت‌طلبان ایران است.
شهید بهشتی؛ نظام ساز انقلاب نوپای اسلامی
بهشتی نقش مهمی در تبیین، گسترش و نهادینه‌سازی مفهوم «اسلام سیاسی» ایفا کرد. برخلاف بسیاری از روحانیون سنتی که نسبت به ورود دین به عرصه قدرت و سیاست نگاهی محافظه‌کارانه داشتند، بهشتی بر این باور بود که اسلام نه تنها توانایی مدیریت جامعه را دارد، بلکه رسالت اصلی آن، سامان دادن به ساختار سیاسی و اجتماعی است.
صدای بی‌صدایان؛ سزار چاوز که بود؟
در این مطلب به زندگی و مبارزات یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های عدالت‌طلب سده بیستم می‌پردازیم؛ مردی که با دستانی پینه‌بسته و اراده‌ای آهنین، صدای کارگران خاموش را به گوش جهان رساند. او سزار چاوز نام داشت، و با تکیه بر روش‌های مسالمت‌آمیز و اعتراض مدنی، به یکی از مبارزان سیاسی مهم در تاریخ تبدیل شد.
راهب دیوانه یا قدیس قدرنادیده؛ گریگوری راسپوتین که بود؟
در تاریخ معاصر روسیه، افراد کمی وجود داشته اند که به اندازه‌ی گریگوری یفیموویچ راسپوتین بحث‌برانگیز و مرموز باشند. او از دل یک روستای دورافتاده در سیبری برخاست و به یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های دربار رومانوف‌ها بدل شد. سرگذشت راسپوتین ترکیبی از واقعیت، بزرگ‌نمایی و افسانه‌سازی است؛ روایات و شایعاتی که بیش از یک قرن است که جریان دارند.
بندیکت شانزدهم؛ پاپ آلمانی مرموز که قواعد دیرینه واتیکان را در هم شکست
بندیکت شانزدهم از معدود پاپ های تاریخ کلیسای کاتولیک بود که از مقام خود استعفا داد. در این گزارش به زندگی پر ماجرای او می‌پردازیم.
ماری خون آشام؛ ملکه خون و آتش
او نخستین زنی است که به عنوان فرمانروایی مستقل تاج انگلستان و ایرلند را بر سر نهاد و در تاریخ به «ماری خون‌آشام» (بلادی مری) شهرت یافت؛ ملکه‌ای که برای آوردن رم به قلب لندن، شعله‌های سوزان تفتیش عقاید را برافروخت و سرانجام خود نیز در تنهایی و بیماری خاموشی گرفت.
فوزیه فواد کیست؟ | نخستین همسر محمدرضاشاه پهلوی را بهتر بشناسیم
او را «ونوس آسیایی» می‌نامیدند؛ شاهدختی مصری با زیبایی خیره‌کننده و تباری که به پادشاهان و جنگاوران می‌رسید. فوزیه فواد، از کاخ‌های مجلل کنار نیل به دربار پهلوی در تهران آمد تا ملکه ایران شود، اما این وصلت سیاسی پر زرق و برق، به تجربه‌ای تلخ از غربت و ناسازگاری بدل گشت. زندگی او، داستانی است از شکوه و انزوا، پیوند‌های سلطنتی و جدایی‌های پرسروصدا، و سرانجام، دهه‌ها سکوت و آرامش در زادگاهش، در حالی که شاهد فروپاشی دو دودمان سلطنتی بود که زمانی بخشی از زندگی‌اش بودند.
عدنان مندرس؛ سیاستمدار مردمی ترکیه یا دیکتاتور؟
عدنان مندرس یکی از سیاستمداران محبوب ترکیه، در جزیرهی یاسیآدا، در یک دادگاه نظامی محاکمه شد؛ دادگاهی که بسیاری آن را بیش از آنکه عدالتمحور بدانند، سیاسی قلمداد کردند.
۱ بعدی
