صفحه نخست

سیاسی

جامعه و فرهنگ

اقتصادی

ورزشی

گوناگون

عکس

تاریخ

فیلم

صفحات داخلی

يکشنبه ۱۳ آذر ۱۴۰۱ - 2022 December 04
کد خبر: ۲۰۲۷۹۳
تاریخ انتشار: ۲۳:۴۶ - ۱۱ بهمن ۱۳۹۸

ظفر ایرانی نماد اقتدار فضایی

ماهواره "ظفر" که در سال ۸۹ رونمایی شد قرار بود دو سال بعد به فضا پرتاب شود، اما تغییرات در ماموریت ظفر و تغییر در برخی بخش‌های ماهواره منجر به تاخیر در پرتاب شد. نمونه جدید ماهواره ظفر با جرم ۱۱۳ کیلوگرم، ابعاد ۱۲۰.۹۰.۹۰ سانتی‌متر، برای قرارگیری در مدار دایره‌ای ۵۳۰ کیلومتری با زاویه شیب مداری ۵۶ درجه آماده شده است.

رویداد۲۴ ماهواره در جهان امروز امکانات وسیعی را در اختیار انسان‌ها قرار می‌دهد و در سیر تحولات تمدن بشری نقش موثری دارد. مرز بین موفقیت و شکست در پرتاب ماهواره از مو باریکتر است به گونه‌ای که با کوچک‌ترین اشتباه احتمال وقوع یک فاجعه دور از ذهن نیست. حدود دوهزار ماهواره موجود در فضا متعلق به ۹۲ کشور در سراسر جهان است که در زمینه فناوری فضایی فعالیت می‌کنند. بسیاری از آن‌ها در این حوزه پیشرفت‌ها و دستاورد‌های قابل‌توجهی کسب کرده اند. از بین ۹۲ کشور ۵۲ کشور، سازنده ماهواره هستند نام ایران هم دراین بین به چشم می‌خورد، با این‌وجود تنها ۱۰ کشور از توانایی پرتاب ماهواره به مدار برخوردار هستند که ایران یکی از آن‌ها است.

کشور‌ها ماهانه ده پرتاب ماهواره به فضا را در برنامه‌های خود دارند که با سرعت پیشرفت در این زمینه به نظرمی رسد به هفته‌ای ده پرتاب ماهواره رسد.
بیشتر بخوانید:
تست موفقیت آمیز موتور فضایی انتقال مداری ماهواره
آمریکا برنامه فضایی خود را از حدود ۶ دهه قبل آغاز کرده و در این راه شکست‌های زیادی که با تلفات انسانی همراه بوده را متحمل شده است. کشور آمریکا در ابتدای مسیر خود بالغ بر ۵۰ درصد آزمایش هایش با شکست مواجه شد، اما این شکست‌ها هیچ گاه عاملی برای دلسرد شدن دانشمندان این کشور و تعطیلی برنامه‌ی فضایی اش نشد.

ایران نیز در فناوری فضایی در سه دهه اخیر موفقیت‌های چشمگیری را به همراه داشته و توسعه فناوری را به طور جدی و با سرعت دنبال کرده است، تلاش‌های دانشمندان ایرانی و موفقیت‌ها در زمینه طراحی، ساخت، پرتاب ماهواره و ساختن ایستگاه‌های زمینی جایگاه ایران را در عرصه فناوری فضایی ارتقاء بخشیده و دستاورد‌های افتخار آفرینی را برای کشور به ارمغان آورده است به گونه‌ای که این پیشرفت‌های خیره کننده، ایران را در زمره پنج قدرت نوظهور فناوری فضا و جایگاه اول منطقه قرارداده و می‌توان گفت کشور پتانسیل‌های خوبی برای رسیدن به مراتب بالاتر در حوزه فضایی یعنی اعزام انسان به فضا را در اختیار دارد.

کسب عنوان نهم در دنیا برای ایران نشان از اقتدار دانشمندان و متخصصان ایرانی دارد کشوری که شاید دیر آغاز کرد، اما توانست در همان سال‌های آغاز کار، نامش را در کنار ۹ کشوری که دارای چرخه کامل فناوری ماهواره هستند جای دهد.

ایران در اوایل، تلاش داشت با همکاری دیگر کشور‌ها به عرصه فضا ورود پیدا کند و در اولین اقدام با کشور روسیه ماهواره‌ای مشترک تحت عنوان ماهواره "سینا" را ساخت تا در مدار جای گیرد، این ماهواره پس از پرتاب در مدارناپدید شد و تحلیل متخصصین ایرانی اینگونه بود که روس‌ها نمی‌خواهند با ایران همکاری داشته باشند. ایران در یک همکاری مجدد با ایتالیا ماهواره‌ای تحت عنوان ماهواره "مصباح"، را در طی زمان سه ساله به طور مشترک طراحی کرد، این ماهواره تحقیقاتی در ازمایشگاه ایران و ایتالیا تست شد و بیش از ده سال است که ایتالیا حتی حاضر نمی‌شود با نام خود این ماهواره را در مدار قراردهد.

پس از همکاری‌های ناموفق، عزم کشور بر این شد که با اتکا به دانشمندان و متخصصان در زمینه ساخت و طراحی جایگاه پرتاب، ماهواره بر، ماهواره و ایستگاه‌های زمین اقدام کند و یکه وتن‌ها وارد عرصه شود و علیرغم بدترین تحریم‌ها خود اتکایی از جمله برنامه‌های ایران قرار گرفت. دستیابی به مدارات عملیاتی که شامل مدار ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر برای ماهواره‌های مخابراتی و مدار ۳۶ هزار کیلومتربرای ماهواره‌های سنجش ازدور است در برنامه فضایی ایران قرار دارد.

"امید" اولین ماهواره ایرانی که تمامی تجهیزاتش در سازمان فضایی کشور تولید شد ماهواره‌ای با کارکردی تحقیقاتی و مخابراتی که روز در مدار زمین قرار گرفتن آن، چهاردهم بهمن به نام "روز ملی فناوری فضایی" در تقویم نامگذاری شد.

"رصد"دومین تلاش موفقیت آمیز ایران در پرتاب ماهواره و اولین ماهواره تصویربرداری کشور محسوب می‌شود.

" نوید" سومین ماهواره پرتاب شده ایرانی و اولین ماهواره مرکز تحقیقات ماهواره دانشگاه علم و صنعت، ماهواره‌ای با کارکرد "سنجش از دور" در مقایسه با ماهواره‌های قبلی پرتاب شده از قابلیت‌های بیشتری برخوردار بود.

"پیام" ماهواره‌ای که تا ۵۰۰ کیلومتر هم به فضا ورود پیدا کرد که این خود توفیق محسوب می‌شود، ولی در فقر زمان سی ثانیه‌ای ماهواره فقط سه دقیقه کار کرد.

"فجر" مدل پیشرفته و ارتقا یافته ماهواره امید، توجه‌های بسیاری را پس از سکوت در زمینه فعالیت‌های جدی فضایی به خود جلب کرد. مراحل پرتاب و قرارگیری ماهواره فجر در مدار اولیه موفقیت‌آمیز بود، اما در مرحله ارتقای مداری با عدم موفقیت مواجه شد و ماهواره پس از ورود به جو زمین سقوط کرد. در توسعه فناوری فضایی، شکست معنا ندارد و هر حادثه تجربیات جدیدی را در اختیار مهندسین فضایی قرار می‌دهد و پُلی می‌شود برای پیروزی‌های بعد.

ماهواره "ظفر" که در سال ۸۹ رونمایی شد قرار بود دو سال بعد به فضا پرتاب شود، اما تغییرات در ماموریت ظفر و تغییر در برخی بخش‌های ماهواره منجر به تاخیر در پرتاب شد. نمونه جدید ماهواره ظفر با جرم ۱۱۳ کیلوگرم، ابعاد ۱۲۰.۹۰.۹۰ سانتی‌متر، برای قرارگیری در مدار دایره‌ای ۵۳۰ کیلومتری با زاویه شیب مداری ۵۶ درجه آماده شده است.

ماهواره ظفر هر ۹۴ دقیقه یک دور به دور کره زمین میچرخد یعنی روزی ۱۵ بار و هر دور بین ۲۵۰ درجه تغییر حرارت را تحمل میکند که صدمه‌ای به کارایی اش وارد نمی‌شود.

در مأموریت‌های ظفر تصویربرداری پانکروماتیک با دو دوربین با تفکیک ۲۵ و ۵۰ متر به‌صورت زمان واقعی و نیز ذخیره و سپس ارسال، برقراری ارتباط صوتی بین کاربران به‌شیوه‌های مختلف عنوان شده است. امکان پخش پیام یک کاربر به‌صورت همگانی، امکان برقراری ارتباط صوتی یک‌طرفه بین دو کاربر و امکان ارسال پیام هر کاربر هم از ماموریت‌های ظفر است. این ماهواره در پوشش ایستگاه‌های زمینی مجهز به موبایل ماهواره‌ای است که برای اولین بار است ایران چنین اقدامی را آغاز کرده است.

ماهواره ظفر از شهریور آماده برای پرتاب است و در طی زمان ۴ ماهه ۳۶۱ تست طبق استاندارد‌ها بر روی ماهواره انجام شده است. به‌گفته رئیس مرکز تحقیقات ماهواره دانشگاه علم و صنعت تلاش‌ها و تمهیدات بر این است که طی ۸ تا ۹ دقیقه ماهواره در مدار تزریق شود.

در آینده نزدیک که وزیر ارتباطات آن را دهه فجر مشخص کرده این ماهواره آماده پرتاب است. وزیر ارتباطات همچنین از پخش زنده پرتاب ماهواره ظفر خبر داد که شاید این اقدام بتواند از دست رفتن اعتماد سرمایه اجتماعی را ترمیم کند و قطعا اثر بخش خواهد بود و می‌تواند تغییری اساسی در فرهنگ و رسانه ملی ایجاد کند.

در یک مأموریت فضایی، مرحله پرتاب و قرار دادن محموله در مدار اولیه، اهمیت بسیاری دارد، عدم موفقیت نیز در این مراحل از مشهورترین ناکامی‌های فضایی است.

اقتصاد فناوری فضایی در سال‌ها آتی رشد قابل توجهی خواهد داشت و آینده صنعت "هوافضا" در ایران، بسیار روشن است. با افق بازی که ایران در صنعت فضا دارد حالا حالا‌ها جای کار برای ایران زیاد است. ایران که هنوز در فصل فاز توسعه است و وارد فضای عملیات نشده با برنامه فضایی منسجم بنا دارد از پرتاب موردی به سمت پرتاب‌های برنامه دار پیش رود.

البته که صحنه فناوری فضایی، صحنه‌ای پر از فراز و نشیب است، اما امید است با تزریق موفق و غرور آفرین ماهواره ظفر جهشی را در برنامه فضایی کشور شاهد باشیم و این پیروزی انگیزه بخش و امیدآفرین رغبت و گرایش جوانان به مهندسی و هوا فضا را گسترش دهد.
منبع: برنا
نظرات شما