رویداد۲۴| حسین فلاحی: خاستگاه هلیکوپترهای تهاجمی به جنگ جهانی دوم برمیگردد. در طول جنگ، خلبانان نشان دادند که هواپیماهای کوچک و کند میتوانند با موفقیت علیه نیروهای زمینی و تانکها استفاده شوند. مهمترین نکته این بود که در این جنگ ارتش ایالات متحده از نسخه نظامی Piper Cub، L-۴، مسلح به شش بازوکا استفاده کرد. این هلیکوپترها پتانسیل بالایی برای از بین بردن تانکهای دشمن و هموار کردن راه برای نیروهای زمینی از خود نشان دادند.
اگرچه آن پایپر کابها با هلیکوپترهای پیشرفته امروزی فاصله زیادی داشتند، اما از نظر عملکرد مشابه بودند. به هر حال، هلیکوپترهای تهاجمی در مقایسه با بسیاری از انواع دیگر هواپیماهای نظامی، عموماً کوچک و کند هستند. با این حال، مزیت بزرگ آنها پنهان شدن آسان آنها است که میتوانند از ناکجاآباد ظاهر شوند و دشمن را غافلگیر کنند.
با پیشرفت فناوری هلیکوپترها، تسلیحات و مأموریتهای آنها نیز پیشرفت کرد. هلیکوپترهای اولیه مدلهای غیرنظامی اصلاح شدهای بودند که مسلح و آماده جنگ شده بودند. نخستین طرح اولیه هلیکوپتر تهاجمی، AH-۱ Cobra بود که توسط هلیکوپترسازی بل ساخته شد.
در ادامه این مطلب به قابلیتهای مختلف سلاحها و ویژگیهای منحصربهفرد مرگبارترین هلیکوپترهای ارتش آمریکا خواهیم پرداخت.
آپاچی مسلماً موفقترین هلیکوپتر تهاجمی تمام دوران است. این هلیکوپتر توسط غول هوافضا، بوئینگ ساخته میشود و طراحی آن توسط شرکت هواپیمایی هیوز انجام میشود که توسط مکدانل-داگلاس خریداری و بعداً با بوئینگ ادغام شد.
آپاچی AH-۶۴D در طول سه دهه گذشته، از حملات به سیستم رادار عراق در طول جنگ خلیج فارس و عملیاتهای بعدی در عراق و افغانستان گرفته تا مداخله ناتو در بوسنی و کوزوو و اقدامات اسرائیل در لبنان و علیه حماس و حزبالله، کاربردهای گستردهای داشته است.
این بالگرد اولین بار در سال ۱۹۷۵ پرواز کرد، اما تا سال ۱۹۸۶ به خدمت گرفته نشد. امروزه، آپاچیها برای بسیاری از نیروهای هوایی در سراسر جهان پرواز میکنند. کاربران اصلی آن ارتش ایالات متحده و نیروهای هوایی اسرائیل، مصر و سلطنتی هلند هستند. بیش از ۲۵۰۰ آپاچی ساخته شده است. شرکت آگوستا وستلند این نوع بالگرد را تحت یک قرارداد مجوز در انگلستان برای نیروهای بریتانیایی ساخته است.
این یک بالگرد تهاجمی دو موتوره مجهز به تسلیحات ضد زره، از جمله یک توپ ۳۰ میلیمتری M۲۳۰، راکتهای ۲.۷۵ اینچی Hydra-۷۰ و موشکهای هدایتشونده لیزری هلفایر با نرخ آتش ۶۰۰ تا ۶۵۰ گلوله در دقیقه است. سرعت جنگی این هلیکوپتر ۱۶۶ مایل در ساعت، حداکثر سرعت آن ۱۸۸ مایل در ساعت، برد آن ۲۶۰ مایل و وزن ناخالص آن ۲۶۲۶۰ پوند است.
آپاچی یک بالگرد دو خدمه است. خدمه به صورت پشت سر هم، یکی در جلوی دیگری مینشینند. هر دو ایستگاه دارای کنترل کامل پرواز و سلاح برای افزونگی هستند. این یک بالگرد چند منظوره است که با در نظر گرفتن تطبیق پذیری طراحی شده است.
نسخه فعلی این هواپیما، بوئینگ AH-۶۴E آپاچی است. این بالگرد دارای سیستم روتور با قطر ۴۸ فوت (۱۴.۶۳ متر)، وزن ماموریتی ۶۸۳۸ کیلوگرم و حداکثر وزن ناخالص ۱۰،۴۳۲ کیلوگرم است.
بلک هاوک تا حدودی به خاطر فیلم «سقوط بلک هاوک» (Black Hawk Down) که در سال ۲۰۰۱ توسط ریدلی اسکات ساخته و برنده جایزه اسکار شد، مشهور است. این فیلم بر اساس کتاب نوشته ریدلی اسکات در سال ۱۹۹۹ ساخته شده است که درباره سرنگونی یک بلک هاوک آمریکایی در جریان جنگ داخلی سومالی است.
یک هلیکوپتر بلک هاوک میتواند تا ۱۱ خدمه و پیاده نظام را با سرعت ۱۸۲ مایل در ساعت جابجا کند که سریعتر از اکثر هلیکوپترهای دیگر است. دو موتور GE-۷۰۰ نیروی بلک هاوک را برای رسیدن به این سرعتها تأمین میکنند. این هلیکوپتر میتواند بار خارجی ۸۰۰۰ پوند و بار داخلی ۲۶۴۰ پوند و وزن ناخالص ۲۰۲۵۰ پوند را پشتیبانی کند. این هلیکوپتر دارای دو خلبان، دو سر خدمه و مسلح به دو مسلسل ۷.۶۲ میلیمتری است.
همه هلیکوپترها سابقه خدمت طولانی ندارند. Cheyenne AH-۵۶ در اواسط دهه ۶۰ توسعه یافت، اما تنها ۱۰ هلیکوپتر تهاجمی نمونه اولیه از آن ساخته شد تا اینکه برنامه ساخت آن در سال ۱۹۷۲ لغو شد.
Cheyenne AH-۵۶ درزمان خود بسیار چشمگیر بود. با طول ۵۴ فوت و سرعت کروز ۲۲۴ مایل در ساعت و حداکثر سرعت ۲۴۴ مایل در ساعت، از بسیاری از هلیکوپترهای آن دوران بلندتر و سریعتر بود.
Cheyenne AH-۵۶ همچنان الهامبخش هلیکوپترهای آینده، به ویژه ای-۱۰ تاندربولت شد. فناوریهایی که برای Cheyenne AH-۵۶ توسعه داده شدند، بعداً در ظرفیتهای دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفتند.
این نام ناشی از این واقعیت است که قرار بود تاماهاوک نسخه ارتشی سیاسپرایت باشد که در اوایل دهه ۶۰ میلادی توسط نیروی دریایی به کار گرفته شد. با این حال، در حالی که حداقل ۲۰۰ سیاسپرایت تولید شد، تاماهاوک به مانند شاین تنها تعداد کمی از آن ساخته شد.
نیاز اولیه به سیاسپرایت و تاماهاوک از تمایل به هلیکوپترهای چندمنظوره که بتوانند در انواع شرایط آب و هوایی فعالیت کنند، ناشی میشد. کاربرد اصلی آن نه در طول جنگ ویتنام، بلکه در جنگ خلیج فارس بود.
این هلیکوپتر سه خدمه داشت، ابعاد آن ۳۸ فوت و ۴ اینچ در ۱۳ فوت و ۷ اینچ بود، سرعت کروز آن ۱۴۹ مایل در ساعت و حداکثر سرعت آن ۱۶۴ مایل در ساعت بود. برد عملیاتی آن ۳۶۷ مایل بود و میتوانست به موشکهای AGM-۶۵ ماوریک، موشکهای ضد کشتی و همچنین ۲ اژدر MK۵۰ ASW مسلح شود.
این هلیکوپتر تهاجمی که نسخهای بهروز شده از هلیکوپتر کلاسیک کبرای شرکت بل است، در اواخر جنگ ویتنام ساخته شد. این هلیکوپتر در حمله به گرنادا، جنگ خلیج فارس و جنگ عراق مورد استفاده قرار گرفت که در آن دهها فروند از آنها، عمدتاً از واحدهای زمینی، متحمل خساراتی شدند. سوپرکبراهای آمریکایی در سال ۲۰۲۰ بازنشسته شدند.
با این حال، برخی از گستردهترین موارد استفاده از سوپرکبراها در نبرد، در طول جنگ عراق و ایران که قبلاً ذکر شد، رخ داد. آنها اغلب به عنوان بالگردهای ضد زره با اثربخشی بسیار بالا مورد استفاده قرار میگرفتند.
سوپرکبراها دارای دو خدمه هستند. ابعاد آنها ۴۵ فوت در ۹ اینچ در ۱۰ فوت و ۹ اینچ است. حداکثر وزن برخاست این هلیکوپتر۱۰۰۰۰ پوند است، میتوانند به حداکثر سرعت ۱۷۵ مایل در ساعت برسند. سوپرکبراها میتوانند به توپهای گاتلینگ ۲۰ میلیمتری M۱۹۷ سه لول، راکتهای ۲.۷۵ اینچی، راکتهای ۵ اینچی زونی و موشکهای ضدهوایی AIM-۹ سایدوایندر مجهز شوند.