رویداد۲۴| حسین فلاحی: در طول جنگ سرد، سوئد سیاست بیطرفی بین شرق و غرب را دنبال کرد و برای دفاع و پشتیبانی از بیطرفی خود، تلاشهای قابل توجهی انجام داد. یکی از این اقدامات، تولید مجموعه هواپیماهای جنگی بود که توسط شرکت ساب (SAAB) بود. یکی از چشمگیرترین هواپیماهای این سریها، ساب ۳۷ ویگن (SAAB ۳۷ Viggen Thunderbolt)، یک هواپیمای جنگی چند منظوره بود که از دهه ۱۹۷۰ تا پایان قرن، ستون فقرات نیروی هوایی سوئد را تشکیل میداد.
در اوایل دهه ۱۹۶۰، سوئد به دنبال یک جنگنده چندمنظوره بود که بتواند جایگزین ساب ۳۲ لانسن در نقش تهاجمی و ساب ۳۵ دراکن در نقشهای دفاع هوایی و شناسایی شود. شرکت ساب از سال ۱۹۵۲ طرحهای مختلفی را برای جایگزینی دراکن در نظر گرفته بود. این شرکت توانست در فوریه ۱۹۶۲ پیشنهادی برای برآورده کردن جنگنده مورد نظر، یعنی ساب سیستم ۳۷ (SAAB System ۳۷) ارائه دهد.
ای جی اس- ۳۷ ویگن (AJS-۳۷ Viggen) یک هواپیمای تهاجمی مافوق صوت دلتای دوگانه سوئدی، محصولی از اواخر جنگ سرد است. این هواپیما به عنوان پلتفرم اصلی تهاجمی و ضد کشتی خدمت میکرد. ویگن به عنوان هواپیمای رهگیر (JA ۳۷)، هواپیمای تهاجمی و جنگنده (AJ ۳۷)، هواپیمای شناسایی تصویری (SF ۳۷) و هواپیمای شناسایی دریایی (SH ۳۷) مورد استفاده قرار گرفت. نوع آموزشی آن SK ۳۷ و بعداً SK ۳۷E برای آموزش جنگ الکترونیک نامگذاری شد. نیروی هوایی سوئد تنها اپراتور ساب ۳۷ بود.
شش نمونه اولیه تک سرنشینای جی اس- ۳۷ ویگن و یک نمونه اولیه دو سرنشین اس کی ۳۷ ویگن در سال ۱۹۶۵ سفارش داده شدند و تقریباً همزمان با آن، ماکتی از این هواپیما به رسانهها نمایش داده شد. اولین نمونه اولیه تک سرنشین در ۲۴ نوامبر ۱۹۶۶ رونمایی شد و اولین پرواز خود را در ۸ فوریه ۱۹۶۷ با هدایت اریک دالستروم، خلبان ارشد آزمایش ساب، انجام داد. در مجموع ۳۲۹ هواپیما در مدلهای تهاجمی، آموزشی، دو نسخه شناسایی و نوع جنگنده قدرتمندتر ساخته شد که شامل سیستمهای الکترونیکی جدید، موشکهای هوا به هوای جدید و اولین رادار پالس-داپلر اروپا بود.
هواپیمای جدید دارای پیکربندی آیرودینامیکی جدید و پیشرفتهای بود تا بتواند برخاست/فرود کوتاه و سایر الزامات عملکردی را برآورده کند. یک پیش نمونه ثابت با فلپها در جلو و کمی بالاتر از بال اصلی دلتا نصب شده بود. بالهای اصلی هواپیما در پایین و به شکل دلتا بودند و از قسمت میانی بدنه تا اگزوز امتداد داشتند.
بالهای دلتای کوچک و بریده شده در جلوی بالهای اصلی و در بالای بدنه نصب شده بودند. یک موتور توربوفن در بدنه قرار گرفته بود. ورودیهای هوای نیمدایرهای درست در جلو و زیر بالهای ثانویه وجود داشت. یک اگزوز بزرگ و تکی در این جنگنده وجود داشت. بدنه کوتاه و پهن با دماغهای نوکتیز بود.
ساب ۳۷ ویگن میتوانست بار تسلیحاتی تا ۷۰۰۰ کیلوگرم را در ۹ جایگاه خود شامل یک جایگاه مرکزی، دو جایگاه بدنه، دو جایگاه داخلی و دو جایگاه خارجی بال و دو جایگاه پشت ارابه فرود بال حمل کند. جایگاه مرکزی تنها جایگاهی بود که برای حمل مخزن سوخت خارجی در نظر گرفته شده بود.
این هواپیما به سیستمهای تسلیحاتی متعددی از سلاحهای قابل برنامهریزی مانند موشک ضد کشتی RB-۱۵F گرفته تا مهمات خوشهای BK۹۰ و بمبها، راکتها و موشکهای مختلف برای طیف وسیعی از انواع هدف مسلح میشد. این هواپیما همچنین میتوانست غلافهای توپ و سری موشکهای هدایتشونده مادون قرمز سایدویندر را برای اهداف دفاع هوایی و حفاظت از خود را حمل کند.
سیستمهای الکترونیکی این جنگنده شامل سیستم ساب CK ۳۷، رادار مونوپالس باند ایکس اریکسون PS ۳۷، رادار ناوبری داپلر Decca Type ۷۲، کامپیوتر مرکزی دادههای هوایی دیجیتال Garrett AiResearch بود.
هواپیمای ویگن از یک موتور توربوفن ولوو RM۸ نیرو میگرفت. این موتور اساساً یک نمونهٔ ساخت تحت لیسانس و بسیار اصلاحشده از موتور پرت & ویتنی JT۸D بود که در هواپیماهای تجاری دههٔ ۱۹۶۰ استفاده میشد و یک پسسوز به آن اضافه شده بود. بدنهٔ هواپیما همچنین دارای یک معکوسکنندهٔ رانش برای استفاده در هنگام فرود و مانورهای زمینی بود که در کنار قابلیتهای پروازی محدود هواپیما به عملکرد برخاست و فرود کوتاه (STOL)، امکان عملیات از باندهای هوایی ۵۰۰ متری با حداقل پشتیبانی را فراهم میکرد.