رویداد۲۴ | تقریباً همه ما تجربه کردهایم که سرماخوردگیمان بیش از حد انتظار طول بکشد و این سؤال آزاردهنده به ذهنمان برسد که «چرا خوب نمیشوم؟». سرماخوردگی از شایعترین بیماریهای ویروسی در دنیاست؛ کودکان ممکن است ماهی یک بار به آن مبتلا شوند و بزرگسالان هم بهطور متوسط سالانه ۲ تا ۴ بار سرما میخورند. با این حال، اگر علائم بیشتر از دو هفته ادامه پیدا کند، دیگر با یک سرماخوردگی معمولی روبهرو نیستیم و باید به دنبال دلایل دیگر بود.
اولین نکته این است که خود سرماخوردگی میتواند طولانی شود. گرچه اغلب علائم ظرف یک هفته فروکش میکند، اما در برخی افراد سرفه، آبریزش یا احساس کسالت تا دو هفته یا حتی بیشتر باقی میماند. این موضوع به نوع ویروس، وضعیت ایمنی بدن و میزان استراحت فرد بستگی دارد.
یکی از شایعترین دلایل خوب نشدن سرماخوردگی این است که در واقع دو بار پشت سر هم بیمار شدهاید. صدها ویروس مختلف میتوانند عامل سرماخوردگی باشند. ممکن است بدن شما با ویروس اول مقابله کرده باشد، اما قبل از بهبودی کامل، ویروس جدیدی وارد بدنتان شده باشد. در این حالت علائم روی هم میافتند و احساس میکنید بیماریتان تمام نمیشود؛ مسئلهای که در کودکان بسیار شایعتر است.
گاهی مشکل اصلاً سرماخوردگی نیست. برخی داروها، بهویژه داروهای فشار خون از خانواده مهارکنندههای ACE، میتوانند باعث سرفه خشک و مزمن شوند. در این حالت معمولاً علائمی مثل گرفتگی بینی یا گلودرد وجود ندارد. اگر سرفهتان مداوم است و داروی خاصی مصرف میکنید، حتماً باید با پزشک مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: عرق کردن در سرماخوردگی خوب است یا خیر؟
ترشحات پشت حلق یکی دیگر از دلایل شایع سرفههای طولانی است. این ترشحات معمولاً شفاف یا سفیدرنگ هستند و شبها، هنگام دراز کشیدن، شدت بیشتری پیدا میکنند. فرد مدام احساس میکند چیزی در گلویش گیر کرده و مجبور است گلویش را صاف کند. آلرژی و تغییرات آبوهوایی میتوانند این وضعیت را تشدید کنند.
آلرژیهای فصلی یا محیطی میتوانند علائمی بسیار شبیه سرماخوردگی ایجاد کنند؛ آبریزش بینی، عطسه و سرفه، اما با یک تفاوت مهم: این علائم هفتهها یا حتی ماهها ادامه دارند و معمولاً با خارش و آبریزش چشم همراهاند. در فصل زمستان هم به دلیل افزایش برخی آلرژنها، آلرژی میتواند همزمان با فصل سرماخوردگی بروز کند.
اگر بعد از حدود ۱۰ تا ۱۴ روز، بهجای بهبود، علائم جدیدی مثل فشار شدید در صورت، سردرد یا تب به سراغتان آمد، ممکن است دچار سینوزیت باکتریایی شده باشید. گرفتگی بینی ناشی از سرماخوردگی محیط مناسبی برای رشد باکتریها ایجاد میکند. این وضعیت معمولاً به درمان تخصصی و گاهی آنتیبیوتیک نیاز دارد.
اگر سرفهها با خسخس سینه همراه است و مدام تکرار میشود، احتمال وجود بیماریهایی مثل آسم یا بیماری انسداد ریوی مزمن مطرح میشود. آسم اغلب از سنین پایین شروع میشود و COPD بیشتر در افراد سیگاری دیده میشود. تشخیص این بیماریها معمولاً با تستهای تنفسی انجام میشود.
سرفههای شدید همراه با خلط سبز یا قهوهای، تب بالا و تنگی نفس میتواند نشانه ذاتالریه باشد. بیشتر مبتلایان احساس ناخوشی شدید دارند و ممکن است درد قفسه سینه را تجربه کنند. این بیماری جدی است و در صورت تأخیر در درمان میتواند خطرناک باشد، بنابراین مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
گاهی منشأ سرفه اصلاً ریه نیست. اگر مزه تلخ یا ترش در دهان، گرفتگی صدا و سرفه خشک دارید، احتمال رفلاکس اسید معده مطرح میشود. این مشکل بعد از غذاهای سنگین یا تند و هنگام دراز کشیدن تشدید میشود و در صورت تداوم باید بررسی شود.
بهویژه در کودکان، گیر کردن جسم خارجی در بینی میتواند باعث آبریزش طولانیمدت و بدبو شود که تنها با خارج کردن آن توسط پزشک برطرف میشود.
سرفههای مداوم، گاهی خونی، همراه با تب، لرز و تعریق شبانه میتواند نشانه سل باشد. گرچه امروزه نادرتر شده، اما هنوز هم وجود دارد و بسیار واگیردار است. در صورت مشاهده این علائم، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
سرماخوردگیهای طولانی میتوانند نشانه ضعف سیستم ایمنی باشند؛ کمبود خواب، استرس، تغذیه نامناسب یا بیماریهای زمینهای میتوانند نقش داشته باشند. در موارد نادر، سرفههای مقاوم به درمان، بهویژه در افراد سیگاری، میتواند نشانه بیماریهای جدیتری مثل سرطان باشد. در این شرایط، بررسی پزشکی اهمیت حیاتی دارد.
در نهایت، اگر سرماخوردگیتان بیش از دو هفته طول کشیده یا علائم نگرانکنندهای دارید، بهترین کار مراجعه به پزشک و پرهیز از خوددرمانی است.