رویداد۲۴ زاینده‌رود، بزرگ‌ترین و پرآب‌ترین رودخانه فلات مرکزی ایران که از کوه‌های زاگرس مرکزی به ویژه زردکوه در استان چهارمحال و بختیاری سرچشمه گرفته و در دشت مرکزی ایران به سمت شرق پیش می‌رود تا در نهایت به جلگه تالاب گاوخونی می‌ریزد.

حوزه رودخانه زاینده‌رود ۴۱٬۵۰۰ کیلومتر مربع است. برآورد می‌شود جریان آب این رودخانه در مطلوب‌ترین شرایط ۱٬۲ کیلومتر مکعب در سال یا ۳۸ مترمکعب در ثانیه است. زاینده‌رود ۱۱۸اُمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.

سواحل رودخانهٔ زاینده‌رود در جوار باغات و جنگل‌های شمالی استان چهارمحال یعنی مناطق تُرک‌نشین، شهرستان سامان (پل زمانخان) و شهرستان بن (امام‌زاده بابا پیراحمد) نمای بسیار زیبایی را داراست.

مقدار آب زاینده‌رود در فصول مختلف و زمان‌های گوناگون متفاوت بوده است. اواخر زمستان و اوایل بهار، رودخانه زاینده‌رود اغلب سیل‌آبی بوده حداکثر دبی لحظه‌ای این رودخانه در فروردین ماه ۱۳۲۸ به رقم ۴۰۰ مترمکعب در ثانیه در ایست‌گاه پل ورزنه رسیده است. نکته قابل‌توجه آن که زاینده‌رود و مصب آن یعنی گاوخونی تا قبل ازسال ۱۳۳۳ روندی طبیعی را طی نموده و از آن پس بیلان آبی این رودخانه در شرایط غیرطبیعی واقع گردیده است، چرا که از سال ۱۳۳۳ به بعد تحت‌تأثیر تونل اول کوه‌رنگ و در مهر ماه ۱۳۴۹ نیز تحت‌کنترل سد زاینده‌رود دبی آن از روندی غیرطبیعی برخوردار بوده است.

خشک شدن رودخانه زاینده رود

زانیده رود حدودً از سال ۱۳۸۶ جریان دائمی خود در کل مسیر را از دست داده و خشک شدن آن در شهر اصفهان از نظر توریستی بسیار تأثیر گذار بوده، ولی این رودخانه تا حدود شهر زرین‌شهر از توابع استان اصفهان همواره دارای جریان بوده‌است. عمده‌ترین دلایل خشک شدن زاینده رود خشکسالی چند ده ساله در بالا دست و در رشته کوه‌های زاگرس می‌باشد. ارتفاع برف در سرچشمه‌ها مانند زردکوه و چلگرد که حتی در تابستان بیش از ۲ متر بوده در سال ۱۳۹۶ در بهار به کمتر از ۱ متر رسیده بنابراین علاوه بر کاهش دبی سرچشمه‌های خود زاینده رود، دبی تونل‌هایی که آب کارون را به زاینده رود منتقل می‌کنند نیز کاهش یافته‌است.

از دیگر عوامل خشکی زاینده رود می‌توان به تبدیل ۱۸۰ هزار هکتار مرتع به باغ در بالادست رودخانه زاینده رود در استان چهارمحال و منطقه فریدن. استقرار صنایع بزرگ از جمله ذوب‌آهن اصفهان، پالایشگاه نفت اصفهان، پتروشیمی اصفهان، صنایع شیمیایی، فولاد مبارکه سپاهان، شرکت نفت سپاهان و بسیاری از صنایع آب بر همچون نیروگاه‌ها در مسیر انتقال می‌باشد. به عنوان مثال، شرکت فولاد مبارکه حدود ۲۷ میلیون متر مکعب آب مصرف می‌کند که این میزان شش درصد از کل مصرف شهر است.

خشکی رودخانه سبب سازِ بیکار شدنِ چندصدهزار ساکنین پایین دست رودخانه شده و به مهاجرت فصلی یا کامل آن‌ها به استان‌های دیگر یا شهر اصفهان منجر گشته‌است. الگوی کشت نامناسب در پایین دست: کشت نامناسب با اقلیم منطقه مانند کشت برنج در استان اصفهان و شهرستان‌های لنجان، زرین‌شهر، باغ‌بهادران رودخانه زاینده رود سال هاست که برای مقاطع بلند مدت خشک شده‌است. این مشکل از اوایل دهه ۷۰ و در دولت محمد خاتمی و با انتقال آب به استان یزد آغاز گردید و در دولت بعدی نیز ادامه یافت. محمود احمدی‌نژاد در سفر به استان چهارمحال و بختیاری شرایطی را فراهم آورد که شرایط تقسیم آب کاملاً بهم خورد و حق آبه شیخ بهایی نادیده گرفته شد و با برداشت‌های بی‌رویه، موجب عدم رسیدن آب به پشت سد زاینده رود شده‌است.

اواخر آبان ۱۴۰۰ نیز جمعی از کشاورزان اصفهانی که خواهان تامین حقابه کشت پاییزه خود بودند، کف رودخانه خشک زاینده رود چادر زدند و با روشن کردن آتش در این رودخانه، نسبت به خشکی این رودخانه و عدم احقاق حقوقشان اعتراض کردند. معترضان همچنین خواهان جاری شدن دائمی این رودخانه شدند و از مسئولان درخواست کردند هر چه سریعتر مشکلات آب استان اصفهان را حل کنند.

مردم و کشاورزان پلاکارد‌هایی در دست داشتند که روی این پلاکارد‌ها نوشته شده بود زاینده رود من کو؟