تضمین برجام در لوکزامبورگ/ بانک سرمایه گذاری اروپا چگونه برای همکاری با ایران انتخاب شد؟

رویداد۲۴ این روزها بیش از هر چیز نام بانک «سرمایه‌گذاری اروپا» در کنار تلاش‌ها برای زنده زنگه داشتن برجام به چشم می‌خورد، بانکی که قرار است با وجود تهدیدهای آمریکا، با چراغ سبز اتحادیه اروپا روابطش را با ایران حفظ کند تا اقدامی در راستای ادامه حیات روابط بانکی بین‌المللی ایران و غلبه بر موانع توافق هسته‌ای انجام شود.

پارلمان اروپا روز چهارشنبه گذشته طرحی را تایید کرد که بر اساس آن «بانک سرمایه گذاری اروپا» می‌تواند با ایران تجارت کند، همزمان با این تصمیم، پارلمان اروپا طرح دیگری را که از سوی قانونگذاران راست‌گرا برای محدود کردن معامله این بانک با ایران مطرح شده بود را با قطعیت رد کردند.

زیگفرید مورسنا از حامیان این طرح در پارلمان اروپا در این‌باره گفت: «ما این قابلیت را به بانک سرمایه‌گذاری اروپا می‌دهیم که در صورتی که پروژه‌های مناسب در کار باشد در ایران سرمایه‌گذاری کند. توافق هسته‌ای ایران برای امنیت اروپا خوب است.»

چرا بانک سرمایه‌گذاری اروپا؟

بانک «سرمایه‌گذاری اروپا» (EIB) بانک اتحادیه اروپا است که ۲۸ کشور عضو این اتحادیه مالکان آن را تشکیل می‌دهند و در لوکزامبورگ قرار دارد. این نهاد همزمان هم یک بانک است و یک موسسه اروپایی که از پروژه‌هایی که به رشد اقتصادی،‌ استخدام نیروی کار، و همزیستی‌ اجتماعی و همچنین تقویت ثبات محیط زیست کمک می‌کنند، پشتیبانی می‌کند.

در توضیح فعالیت‌های این بانک در وبسایت آن آمده است که بیش از 90 درصد فعالیت‌های این بانک که بزرگترین نهاد عمومی اعطاکننده وام در جهان به شمار می‌آید، در کشورهای عضو اتحادیه اروپا انجام می‌شود و سرمایه‌گذاری‌هایی نیز در سطح جهانی دارد. اغلب فعالیت اقتصادی این نهاد اعطای وام و اعتبار، تضمین سرمایه‌گذاری و تأمین حقوق صاحبان سهام است.

بانک سرمایه‌گذاری اروپا، برجام را حفظ می‌کند؟

اکنون  به نظر می‌رسد یکی از شاهراه‌هایی حفظ برجام و غلبه بر موانع بانکی برای حفظ ارتباط میان اتحادیه اروپا و ایران،  بانک سرمایه‌گذاری اروپا در لوکزامبورگ است. کما آنکه پس از خروج آمریکا از برجام، اتحادیه اروپا تلاش دارد با ارائه راه‌حل‌هایی تعهدات خود در این توافقنامه را ادامه دهد.

بر همین اساس، اروپا در نظر دارد سه اقدام کلیدی و مهم در این زمینه انجام دهد تا نظر ایران را جلب کند شامل اعطای وام و تسهیلات بانکی از طریق بانک سرمایه‌گذاری اروپا به ایران، اقداماتی ویژه برای ایجاد یک سپر حفاظتی برای شرکت‌های اروپایی حاضر در ایران و انتقال مستقیم پول از دولت‌های اروپایی به بانک مرکزی ایران برای پرهیز از تحریم‌های ایالات متحده است.

این در حالی است که آنطور که یورنیوز گزارش داده «بانک سرمایه‌گذاری اروپا» نگران تجارت با ایران است و  تصمیم قانونگذاران اروپا این نهاد را ملزم به همکاری با ایران نمی‌کند چرا که همکاری این بانک با ایران، سرمایه‌گذاری آن در بازارهای آمریکا را به خطر می اندازد.

«برتراند دو مازیِز» رئیس کل این بانک حدود یک ماه پیش به کمیته بودجه پارلمان اروپا گفت حفظ دسترسی این بانک به سرمایه‌گذاری در بازارهای بورس ایالات‌ متحده برای این نهاد حکم مرگ و زندگی را دارد.

خبرگزاری رویترز نیز در اینباره نوشت: بخشی از راهبرد اتحادیه اروپا شامل اعطای وام توسط بانک سرمایه‌گذاری اروپا است. این اقدامی ویژه برای حفاظت از شرکت‌های اتحادیه اروپا در مقابل تحریم‌های ثانویه آمریکا به شمار می‌رود. همچنین کمیسیون اروپا پیشنهاد داده دولت‌های این اتحادیه به طور مستقیم به بانک مرکزی ایران پول منتقل کنند تا از مجازات‌های آمریکا در امان باشند.

اکنون باید منتظر ماند و دید که بانک سرمایه‌گذاری اروپا میان تصمیم قانونگذاران مالکان خود برای حفظ ارتباط با ایران یا بازارهای مالی و ریسک مواجه با واشنگتن کدام گزینه را برای آینده نقش‌آفرینی خود انتخاب می‌کند.