رویداد۲۴| فاطمه گلی- تغذیه نوزاد با شیرخشک میتواند یک راهکار ایمن، راحت و ضروری برای بسیاری از والدین باشد؛ بهویژه در شرایطی که شیردهی مستقیم ممکن نیست یا بهدلایلی ترجیح داده نمیشود. در این مطلب، با نحوه استفاده درست از شیرخشک برای نوزاد آشنا میشوید و نکاتی کلیدی برای حفظ سلامت و آرامش کودک خواهید آموخت.
برای استفاده از شیرخشک، ابتدا باید نوع مناسبی را انتخاب کنید که با نیازهای نوزادتان مطابقت داشته باشد. شیرخشکها در انواع مختلفی عرضه میشوند؛ از جمله شیر خشکهای بر پایه شیر گاو، شیر خشک مخصوص نوزادان دارای حساسیت به لاکتوز، شیر خشکهای ضد رفلاکس، شیر خشکهای تقویتی و انواع مخصوص زودرسها. پیش از انتخاب، حتما با پزشک متخصص کودکان مشورت کنید تا مطمئن شوید ترکیبات شیر خشک با شرایط جسمی و گوارشی نوزاد سازگار است.
بیشتر بخوانید: توصیههای مهم به مادران باردار در شرایط بحران
نحوه درست آمادهسازی شیرخشک از اهمیت زیادی برخوردار است. همیشه دستهای خود را پیش از تهیه شیر خشک با آب و صابون بشویید. شیشه شیر و سرپستانک نیز باید بهطور کامل شسته و استریل شده باشند. برای آمادهسازی، ابتدا آب جوشیدهشده را در دمای مناسب (حدود ۷۰ درجه سانتیگراد) در شیشه بریزید و سپس پودر شیر را با دقت طبق دستورالعمل درجشده روی قوطی شیر خشک، به آب اضافه کنید. مقدار پودر باید دقیقاً مطابق با راهنمای کارخانه سازنده باشد، نه کمتر و نه بیشتر. تکان دادن کامل شیشه برای حل شدن پودر نیز ضروری است.
دمای شیرخشک آمادهشده باید پیش از تغذیه نوزاد کنترل شود تا بیش از حد گرم نباشد. چند قطره از آن را روی مچ دست بریزید؛ اگر دمای آن خنثی یا کمی گرم بود، میتوان به نوزاد داد. شیر آمادهشده نباید بیش از یک ساعت در دمای اتاق باقی بماند و مابقی آن باید دور ریخته شود. اگر قصد دارید شیر را بعداً استفاده کنید، میتوانید آن را در یخچال و در ظرف دربسته برای مدت حداکثر ۲۴ ساعت نگهداری کنید.
تعداد دفعات استفاده از شیرخشک برای نوزاد به سن او و نیازهای تغذیهایاش بستگی دارد. در هفتههای اول تولد، نوزاد معمولاً هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار به شیر نیاز دارد. این فاصله ممکن است در ماههای بعد افزایش یابد. با بزرگتر شدن کودک، میزان شیر در هر وعده بیشتر و تعداد وعدهها کمتر میشود. لازم است والدین با دقت به علائم گرسنگی یا سیری نوزاد توجه کنند و تغذیه را مطابق با این نشانهها تنظیم نمایند.
اگر قصد دارید خارج از خانه یا در سفر به نوزاد شیرخشک بدهید، بهتر است آب جوشیدهشده را در یک فلاسک تمیز حمل کنید و مقدار لازم پودر شیر را در ظروف جداگانه به همراه داشته باشید. همچنین شیشه شیر استریلشده باید در کیسه مخصوص نگهداری شود. در این شرایط نیز، درست مانند خانه، بهداشت و دمای شیر اهمیت دارد و نباید شیر آمادهشده بیش از یک ساعت باقی بماند.
گاهی ممکن است نوزاد به نوع خاصی از شیرخشک واکنش نشان دهد؛ مانند دلدرد، نفخ، استفراغ یا یبوست. در چنین مواردی باید موضوع را با پزشک درمیان گذاشت تا در صورت نیاز، نوع شیرخشک تغییر یابد. همچنین در صورت مشاهده بثورات پوستی، بیقراری شدید یا کاهش اشتها، احتمال حساسیت غذایی وجود دارد و باید بررسی شود. دقت در رعایت دستورالعملها و نظارت بر نشانههای نوزاد، از بروز بسیاری از این مشکلات جلوگیری میکند.
استفاده از شیرخشک به این معنا نیست که لحظات شیرین تماس و ارتباط عاطفی با کودک از بین میرود. هنگام شیر دادن با شیشه، نوزاد را در آغوش بگیرید، تماس چشمی برقرار کنید و با او صحبت کنید. این کار به احساس امنیت کودک و شکلگیری پیوند عاطفی بین والدین و نوزاد کمک شایانی میکند. پدران نیز میتوانند از این فرصت استفاده کنند تا رابطه عاطفی نزدیکی با فرزند خود بسازند.
اگرچه شیر مادر همچنان بهترین تغذیه برای نوزاد محسوب میشود، اما شیرخشک نیز یک گزینه مطمئن و علمی برای رشد کودک است، بهویژه در شرایطی که شیردهی با موانعی روبهروست. رعایت اصول بهداشتی، توجه به نیازهای تغذیهای نوزاد، و ایجاد فضای عاطفی مناسب هنگام شیر دادن، مهمترین عواملی هستند که باید هنگام استفاده از شیرخشک مد نظر قرار گیرند.