رویداد۲۴ حسین فلاحی: موشک‌های کروز 3M-54 و 3M-14 کالیبر خانواده‌ای از موشک‌های کروز استراتژیک و تاکتیکی راهبردی و تاکتیکی ساخت روسیه هستند که برای حمله به اهداف مختلف در خشکی و دریا طراحی شده‌اند. انواع مختلفی از موشک های کروز کالیبر وجود دارد که هر کدام بسته به عملکرد و مدل خود نام های مختلفی دارند. این موشک ها در دو نسخه "داخلی" برای استفاده در ارتش روسیه و "صادراتی" برای فروش به کشورهای دیگر تولید می شوند.
برخی از نسخه ها دارای راکت پیشران ثانویه برای دستیابی به سرعت اولتراسونیک در مرحله نهایی شکار هدف هستند. این ویژگی زمان واکنش سامانه‌های پدافند هوایی را کاهش می‌دهد. اجزای نسخه‌ی زیردریایی پرتاب شده و نمونه‌ای که از کشتی‌های سطحی پرتاب می‌شود، به گونه‌ای طراحی شده است که تا حد امکان بین قطعات این موشک‌ها مشترک باشد. البته، تفاوت های عمده ای بین برخی از اجزای اصلی وجود دارد. به عنوان مثال، در نسخه کشتی سطحی، تقویت کننده موشک به دلیل پرتاب عمودی باید بردار رانش را کنترل کند، اما نسخه پرتاب شده از زیردریایی به این سیستم نیاز ندارد.
واقعیت این است که شلیک موشک کالیبر از لوله های عمودی انجام می شود که بدین معنی است که می توان از آن بر روی طیف وسیعی از کشتی های جنگی کوچک و بزرگ استفاده کرد. بنابراین نیروی دریایی هر کشوری که چنین سلاحی داشته باشد از قدرت شلیک بسیار دقیق و راهبردی دوربرد بهره خواهد برد. برد همه موشک های کالیبر در خدمت ارتش روسیه دقیقا مشخص نیست اما با توجه به عملیات های گذشته و استفاده عملیاتی از این موشک، برآوردهای محافظه کارانه حداکثر برد 2500 کیلومتری را برای دوربردترین نسخه موشک نشان می دهد.
برای مطالعه بیشتر:
مشخصات فنی سیستم موشکی ام ۱۴۲ هیمارس
مشخصات موشک ضد تانک ایرانی طوفان
بنابراین موشک کروز کالیبر می تواند اهداف را با دقت بسیار بالا با احتمال خطای دایره ای (CEP) 3 متر در برد 2500 کیلومتری با کلاهک های معمولی یا سرجنگی هسته ای مورد اصابت قرار دهد. سقف پروازی این موشک 1000 متر است اما پس از شلیک با ارتفاع پروازی بین 50 تا 150 از سطح زمین و یا با ارتفاع پروازی 20 از سطح دریا به سمت هدف پرواز می کند. سامانه ناوبری موشک کروز کالیبر ترکیبی از سامانه ناوبری اینرسی (INS) و هدایت ماهواره ای است.
نسخه های داخلی مورد استفاده در نیروی دریایی روسیه به دو دسته کلی 3M-54 و 3M-14 با پسوند K و هستند که K به معنی توانایی شلیک از زیردریایی ها و T به معنای توانایی شلیک از کشتی های سطحی است.
موشک 3M54 دارای دو نسخه عمومی 3M54K و 3M54T می باشد.
موشک 3M54K: نوع ضد کشتی پرتاب از زیردریایی و طول آن 8.22 متر و دارای کلاهک 200 کیلوگرمی است. برد آن بین 375 تا 500 کیلومتر است.
موشک 3M54T: نوعی ضد کشتی که به صورت عمودی (VLS) از کشتی های سطحی پرتاب می شود و طول آن 8.9 متر است و دارای سرجنگی 200 کیلوگرمی است. برد آن بین 375 تا 500 کیلومتر است.
موشک 3M14 دارای دو نسخه عمومی 3M14K و 3M14T است.
موشک 3M14K: نوع حمله زمینی پرتاب شده از زیردریایی با طول 6.2 متر و کلاهک 450 کیلوگرمی. برد آن 2500 کیلومتر است.
موشک 3M14T: نوع حمله زمینی که به صورت عمودی (VLS) از کشتی های سطحی به طول 8.9 متر و کلاهک 450 کیلوگرمی پرتاب می شود. برد آن 2500 کیلومتر است. ارتش روسیه انواع دیگری از موشک های کروز پرتاب شده از هوا و زمین پرتاب را نیز دارد، اما مشخصات دقیق آن در دسترس نیست. شایان ذکر است که اکثر موشک های کروز کالیبر ارتش روسیه از نوع شناور دریا هستند و تاکنون ارتش روسیه از نسخه های دریایی کالیبر بیشتر استفاده کرده است. همچنین نسخه جدیدی از موشک کالیبر-ام در حال طراحی است. که دارای کلاهک بزرگتر و بردی در حدود 4500 کیلومتر است. انتظار می رود این موشک بین سال های 2022 تا 2025 به نیروی دریایی روسیه بپیوندد.
نسخه های صادراتی و ضعیف شده (از نظر برد و دقت) موشک های کروز کالیبر در چهار دسته اصلی کلاب-اس، کلاب-ن، کلاب-تی و کلاب-آ قرار می گیرند. نسخه‌های Club-S از زیردریایی پرتاب می‌شوند، نسخه‌های Club-N از کشتی‌های سطحی، نسخه‌های Club-T از خشکی و نسخه‌های Club-A پرتاب هوایی هستند.
نسخه Club-S چهار نوع دارد: 3M-54E Club-S، 3M-54E1، 3M-14E، 91RE1.
3M-54E Club-S: نوع ضد کشتی پرتاب زیردریایی و طول آن 8.2 متر و دارای سرجنگی 200 کیلوگرمی است. برد آن 220 کیلومتر است.
3M-54E1: نوع ضد کشتی پرتاب شده از زیردریایی و طول آن 6.2 متر با کلاهک 200 کیلوگرمی است. برد آن 300 کیلومتر است.
3M-14E: نوع حمله زمینی است که از زیردریایی شلیک می شود و طول آن 6.2 متر است و دارای سرجنگی 450 کیلوگرمی است. برد آن 300 کیلومتر است.
91RE1: نوع ضد زیردریایی پرتاب شده از زیردریایی و طول آن 7.65 متر و دارای سرجنگی 76 کیلوگرمی است. برد آن 50 کیلومتر است.
نسخه Club-N چهار نوع دارد: 3M-54TE Club-N، 3M-54TE1، 3M-54TE، 91RTE2.
3M-54TE Club-N: شناور سطحی با نوع ضد کشتی پرتاب VLS با طول 8.9 متر و سرجنگی 200 کیلوگرم است. برد آن 220 کیلومتر است.
3M-54TE1: شناور سطحی با نوع ضد کشتی با VLS راه اندازی شده و طول آن 6.2 متر و دارای سرجنگی 200 کیلوگرمی است. برد آن 300 کیلومتر است.
3M-14TE: شناور سطحی با نوع حمله زمینی پرتاب VLS با طول 8.9 متر و کلاهک 450 کیلوگرمی است. برد آن 300 کیلومتر است.
91RTE2: شناور سطحی با نوع ضد زیردریایی پرتاب VLS و طول آن 8.9 متر و دارای سرجنگی 76 کیلوگرمی است. برد آن 40 کیلومتر است.
نسخه Club-T دو نوع دارد: 3M-54E2 برای هدف قرار دادن کشتی های جنگی و 3M-14E1 حمله زمینی. این موشک ها به عنوان سامانه های موشکی متحرک برای دفاع ساحلی استفاده می شوند. این موشک ها کلاهک 450 کیلوگرمی دارند و احتمالا بردی در حدود 300 کیلومتر دارند.
نسخه Club-A سه نوع دارد: 3M-54AE، 3M-54AE1 و 3M-14AE.
نسخه های 3M-54AE1 و 3M-54AE موشک های ضد کشتی هستند که از هواپیماهای جنگی شلیک می شوند. موشک 3M-54AE 1950 کیلوگرم وزن و 200 کیلوگرم کلاهک و برد 300 کیلومتر دارد.
3M-14AE یک نوع حمله زمینی پرتاب هوایی است که از هواپیماهای جنگی شلیک می شود. طول آن 6.2 متر، وزن آن 1400 کیلوگرم و سرجنگی آن 450 کیلوگرم است. برد آن 300 کیلومتر است.
طول: 8.9 متر
قطر: 0.533 متر
طول بالها: 3.080 متر
وزن: 2300 کیلوگرم
کلاهک: 450 کیلوگرم HE
برد: 2500 کیلومتر
سرعت: 2.9 ماخ
سقف پرواز: 1000 متر
ارتفاع پرواز: 50 تا 150 متر
راهنما: اینرسی + ماهواره
دقت: 3 متر CEP
منبع: روسیه