نعمت الله فاضلی: در مدل فرهنگی علم جامعه، تربیت شهروند به حاشیه رانده شده است
رویداد۲۴-مدل فرهنگی علم در ایران معاصر مدلی انسان زدا و انسان ستیز است و دانشگاه های ما دانشگاه توزیعی بوده اند نه دانشگاه های مبتنی بر خلاقیت و خلق دانشگروه اندیشه:
دکتر نعمت الله فاضلی، دانشیار انسان شناسی و فرهنگ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، اخیرا در همایش «پانزدهمین همایش سالانه انجمن مطالعات برنامه درسی ایران » بحثی را با عنوان «مساله شهروندی و آموزش عالی در ایران معاصر» در زنجان ایراد کرده است که در ادامه گزیده ای از آن ارائه می شود:
فاضلی در این سخنرانی به تحلیل مساله شهروندی در نظام آموزش عالی ایران میپردازد و معتقد است بحران ساختاری دانشگاه در ایران، ناتوانی آن در پرورش انسان است.
به زعم او، شهروندی از منظر فرهنگی یک ظرفیت وجودی و مجموعه ای از قابلیت ها و توانایی ها برای زیستن در جهان معاصر است که از درون موقعیت های زندگی بدست می آید. یک هویت سیاسی است که از زیستن انسان در جهان شهری و کلانشهری امروز بر می خیزد.
وی همچنین تاکید کرد که شهروندی به معنای مشارکت، فعالیت و تفکر مستقل، به رسمیت شناخته شدن خویشتن های تاریخی و امکان دیده شدن برای همگان است. در موقعیت شهروندی، تک تک مردم از طریق فعالیت ها، خلاقیت و عاملیت هایشان قدرت را تولید می کنند.
قاضلی معتقد است که در دوران مدرن همه نهادهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برای تغییر وضعیت مردم از رعیت به تابعیت و سپس به شهروندی شکل گرفته اند و مهمترین این نهادها، نظام آموزشی است اما به باور او، نظام آموزش عالی ما توانایی پرورش شهروند را ندارد و تاکید کرد که در دوران معاصر، دانشگاه و علم جدید برای ما مبتنی بر نوعی توسعه ذهنی بوده است نه توسعه اجتماعی، اخلاقی و عاطفی. هدف دانشگاه های ما توسعه شناختی، افزایش اطلاعات، تکنیک ها و مهارت ها بوده است، نه پرورش انسان دانشگاهی. در حالی که آموزش لیبرال آموزشی مدنی و مبتنی بر آزادی، استقلال و تفکر انتقادی بود.
به زعم او، مدل فرهنگی علم در ایران معاصر مدلی انسان زدا و انسان ستیز است و دانشگاه های ما دانشگاه توزیعی بوده اند نه دانشگاه های مبتنی بر خلاقیت و خلق دانش. در ایران معاصر، سیاست گذاری فرهنگی به نحو عامدانه ای تربیت شهروند را به حاشیه رانده است.
