علی خرم، در گفت‌وگو با رویداد۲۴:
تعامل با جهان سرمایه‌های کشور را بجای جنگ، صرف صلح و توسعه می‌کند
نماينده پيشين ايران در مقر اروپايي سازمان ملل متحد معتقد است در حال حاضر وضعیت کشور ما به صورتی است که باید دوران رکود و سختی گذشته را پشت سر بگذاریم و با جهان در تعامل باشیم تا بتوانیم حتی یک تومان خود را صرفه‌جویی کنیم تا بجای اینکه سرمایه‌های کشور صرف جنگ شود، صرف صلح و توسعه شود.
رویداد۲۴-نماينده پيشين ايران در مقر اروپايي سازمان ملل متحد معتقد است در حال حاضر وضعیت کشور ما به صورتی است که باید دوران رکود و سختی گذشته را پشت سر بگذاریم و با جهان در تعامل باشیم تا بتوانیم حتی یک تومان خود را صرفه‌جویی کنیم تا بجای اینکه سرمایه‌های کشور صرف جنگ شود، صرف صلح و توسعه شود.
علی خرم در گفت‌وگو با رویداد۲۴ با اشاره به اینکه مسئله تعامل با جهان هم در قانون اساسی و هم در سند چشم‌انداز 1404 آمده، گفت: ایران می‌بایست با تمام کشورهای منطقه به تعامل بپردازد تا بتواند از این طریق رشد و توسعه در کشور را به وجود بیاورد و در منطقه مقام اول را کسب کند.
آقای روحانی از زمان آغاز به کار خود بارها بر تعامل با تمام کشورهای جهان تأکید داشته و آن را یکی از نیازهای جدی برای حل هرچه سریع‌تر مشکلات مردم عنوان می‌کنند، با توجه به این مسئله ضرورت‌های تعامل ایران با جهان را در چه مواردی می‌بینید؟
نخست اینکه قانون اساسی مسئله تعامل با کشورهای جهان را مطرح می‌کند، پس‌ازآن نیز سند چشم‌انداز 1404 شرط می‌کند که جمهوری اسلامی ایران می‌بایست با تمام کشورهای منطقه به تعامل بپردازد تا بتواند از این طریق رشد و توسعه در کشور را به وجود بیاورد و در منطقه مقام اول را کسب کند. بنابراین دلیل تأکید آقای روحانی کاملاً مشخص است، ازنظر سیاسی نیز زمانی که کشوری بخواهد توسعه و رشد داشته باشد نیازمند محیط آرام است و سرمایه‌گذار در محیط پرتشنج وارد کشوری نمی‌شود.
تکنولوژی‌های پیشرفته و مدرن هم تا زمانی که محیط آرام نباشد خود را در اختیار کشورها نمی‌گذارند. به همین خاطر مجموعه تکنولوژی، مدیریت نوین و سرمایه‌گذاری خارجی موضوعی است که حتماً در محیط آرام که در سایه تعامل آن کشور با جهان به دست می‌آید، فراهم می‌شود. آقای روحانی نیز از این زاویه به مسئله می‌پردازند چراکه در حال حاضر وضعیت کشور ما به صورتی است که باید دوران رکود و سختی گذشته را پشت سر بگذاریم و با جهان در تعامل باشیم تا بتوانیم حتی یک تومان خود را صرفه‌جویی کنیم تا بجای اینکه سرمایه‌های کشور صرف جنگ شود، صرف صلح و توسعه شود.
با توجه به صحبت‌های شما شاهد هستیم که با این سطح از تعامل هم مخالف هستند و هم پس از توافق هسته‌ای و هم پس از هر توافق تجاری که با کشورها و شرکت‌های خارجی منعقد می‌شود، موج انتقادات و مخالفت‌ها آغاز می‌شود؟
اغلب این مخالفان جناحی برخورد می‌کنند و نه به منافع و امنیت ملی پایبند هستند و اگر بتوانند کسانی را که می‌خواهند بر سر قدرت بیاورند، برایشان کفایت می‌کند، حتی اگر کشور پیشرفت نکند. از این زاویه است که متأسفانه کسانی بی‌توجه به اینکه مخالفت‌هایشان چه تأثیری دارد، با هر چیزی مخالفت می‌کنند بدون آنکه بدانند دقیقاً با چه چیزی مخالفت می‌کنند. برای مثال توافق هسته‌ای؛ هر چه از این توافق می‌گذرد حتی تندروها هم متوجه می‌شوند که این توافق تا چه اندازه برای ایران مفید بود. ترامپ تمام قدرت خود را جمع کرد تا شاید بتواند خدشه‌ای به آن وارد کند و استحکام برجام اجازه نداد وگرنه حال توافق هم برهم خورده بود و تحریم‌های اقتصادی و سیاسی تازه‌ای دامن‌گیر ایران شده بود.
چه عواملی باعث شد از فرصتی که در دوره نخست ریاست جمهوری حسن روحانی منجر به توافق هسته‌ای شد، استفاده بیشتری نشود.
کسانی که در داخل چوب لای چرخ فعالیت‌های دولت گذاشتند، حتی باعث شد همین توافق هسته‌ای هم زیر سؤال برود یعنی اگر همراهی بیشتری می‌کردند، نتایج بهتری حاصل می‌شد. تمام جهان ایران را تحسین می‌کردند که مسئله‌ای که می‌توانست مشکل‌ساز شود را با صلح و مذاکره حل‌وفصل کرد ولی در ایران واکنش‌ها برعکس بود و اکثریت در مخالفت با آن حرف زدند. تنها این مورد نبوده؛ گفت‌وگوی بین تمدن‌ها که مورد تحسین جهانیان قرار گرفت و همه به ایران تبریک گفتند که مبتکر آن بودند، در ایران تلاش بسیاری صورت گرفت تا آن را منفی جلوه دهند.
با توجه به مخالفت‌هایی که با شرایط تعاملی ایران با جهان می‌شود، بازگشت به تقابل با جهان چه پیامدهایی برای کشور خواهد داشت؟
این اقدام تأثیرات منفی بسیاری خواهد داشت. و این تأثیرات منفی شامل بازگشت تحریم‌های سیاسی، اقتصادی، توقف اقتصاد و صنعت ایران و مشکلات بسیار دیگری می‌شود. تا همین چند سال گذشته شاهد بودیم که مقامات کشورهای اروپایی یا کشورهایی که دارای تکنولوژی هستند، به ایران سفر نمی‌کردند، حتی چین و روسیه هم خودداری می‌کردند تا اینکه بعد از توافق هسته‌ای چینی‌ها به ایران سفر کردند و این در حالی است که بیشترین تجارت ایران –نزدیک به 40 میلیارد دلار تجارت ایران- با چین بود اما آن‌ها از سفر به ایران خودداری می‌کردند. تحریم‌های سیاسی عامل اصلی آن شرایط بود که در حال حاضر برطرف شده، اگر ما دوباره اشتباه گذشته را تکرار کنیم، آن شرایط شکننده دوباره برمی‌گردد.
با توجه به تغییر گفتمانی که آقای روحانی ایجاد کردند، مهم‌ترین دستاورد دولت وی چه بوده است؟
زمانی که مذاکرات هسته‌ای را آغاز کردند و توانستند از طریق دیپلماسی به توافقی با شش قدرت جهانی برسند، این یک موفقیت بزرگی بود، درحالی‌که نمونه‌های دیگری صورت گرفته بود خسارت‌های سنگینی را متوجه کشور مذاکره‌کننده کرده بود؛ عراقی‌ها، لیبیایی ها و دیگرانی که پای چنین توافقی رفتند، یا برای برداشته شدن تحریم‌های شورای امنیت اقدام کردند، خسارت‌های سنگینی را پرداخت کردند اما ایران خسارتی نپرداختیم و روند معمول خودمان را طی کردیم بدون آنکه مشکلی برای کشور به وجود بیاید. ما صنعت هسته‌ای خود را حفظ کردیم و تمام سازوکارهای سیاسی در داخل کشور را رعایت کردیم.
این‌ها دستاوردهای بسیار بزرگی است. نباید این توافق را ساده انگاشت چراکه صدها راز پشت سر این توافق وجود دارد که اگر همه آن‌ها را بشکافیم و تشخیص دهیم ارزش و اهمیت آن را درمی‌یابیم. این توافق به مدلی تبدیل شد که نشان می‌دهد که اگر ایران اختلافات خود با دیگر کشورهای جهان را از طریق دیپلماتیک برطرف کند، می‌تواند دستاوردهای بسیاری داشته باشد. رئیس‌جمهور با اشاره به همین مسئله بود که گفت برجام های دیگری در منطقه باید اجرا شود که باز هم عده‌ای در داخل کشور با آن مخالفت کردند و اجازه ندادند که رئیس‌جمهور و وزیر خارجه در این راستا گامی بردارند.
