سرمایه‎هایی که دولت روحانی از دست می‌دهد

دولتی که با حمایت جریانی خاص و پشتیبانی اکثریتی همراه از مردم که مشی و رفتار و شعار کاندیدای موردپسند را با ایده‌ها و خواسته‌های خود هماهنگ‌تر دیده‌اند بر سرکار آمده است باید بکوشد در جهت حفظ حمایت‌ها و افزایش پشتیبانی‌ها، به عهد خود با مردم پایبند بوده و در همان مسیر وعده داده‌شده حرکت کند.

اگر مسئولان حکومتی و صاحبان مناصب دولتی با خود بیندیشند که پس از انتخاب و حمایت مردم از آنان در کارزار انتخاباتی، دیگر به حمایت و همراهی آنان احتیاجی ندارند و می‌توانند در مسیری که خود تشخیص می‌دهند؛ ولو آنکه برخلاف شعارهای اعلام‌شده باشد، حرکت کنند، آنگاه پس از مدتی درخواهند یافت که مرتکب اشتباه بزرگی شده‌اند و علاوه بر عدم کسب موفقیت در پایان دوران خدمت، سرمایه اجتماعی خویش را نیز ازدست‌داده‌اند.

پس‌ازآنکه اصلاح‌طلبان در دوران هشت‌ساله دولت اصولگرایان، به آسیب‌شناسی اقدامات اشتباه خود در دوران زمامداری پرداختند به این نتیجه رسیدند که اصلی‌ترین اشتباه آنان در دوران اصلاحات که منجر به روی کار آمدن دولت عدالت محور و اصولگرای احمدی‌نژاد شد، بی‌توجهی به سرمایه‌های خویش و درنتیجه؛ «تشتت» و تفرقه و عدم اجماع بر روی کاندیدای واحد بود. این تشتت و تفرقه به آن دلیل، حاصل شد که اصلاح‌طلبان، مردم را که اصلی‌ترین سرمایه اجتماعی آنان بودند و رهبران و نیروهای کارآمد و خدوم خویش را نادیده انگاشته و به دعوای قدرت، روی آوردند و به همین دلیل، علاوه بر تخریب یکدیگر، مردم را نیز از گِرد خویش، دور نموده و دچار «تفرّق» کردند.

دعوای قدرت و نادیده انگاشتن مردم، باعث شد که در انتخابات سال 84، اصلاح‌طلبان با چند کاندیدا وارد گود رقابت شوند و هرچند مجموع آرای آنان، بر مجموع آرای اصولگرایان غلبه داشت ولی مجبور به پذیرش شکست شدند.

با لحاظ تجربه سال 84، اصلاح‌طلبان به این نتیجه رسیدند که باید با اتحاد و همدلی، قدردان سرمایه‌های خویش باشند. اولین سرمایه آنان، مردم فهیم کشورمان هستند که در ادوار گوناگون، باوجود نارضایتی‌ها و نا ملایمت‌های باقی‌مانده و باوجود رد صلاحیت‌ها و مداخله‌های از بالا به پایین در انتخاب آزاد آنان، بازهم به اصلاح‌طلبان اعتماد نموده و آرای خود را به آنان اختصاص داده‌اند. زمانی قدردانی از این سرمایه، عینیت می‌یابد که با پایبندی به شعارها و وعده‌ها، خواسته‌های آنان محقق شده و امور کشور در مسیر اراده آنان قرار گیرد و «گردش‌به‌راست»، اتفاق نیفتد.

سرمایه دیگر اصلاح‌طلبان، نیروهای کاردان و مخلص و فعالی هستند که زندگی سیاسی و اجتماعی خویش را وقف تعالی آرمان‌های اصلاح‌طلبی در کشور کرده‌اند و باوجود برخوردهای سلبی فراوان، عرصه را به حریف قدرتمند خویش واگذار نکرده‌اند. نیروهای مذکور، کوشیده‌اند در فرصت‌های گوناگون، مسیر حرکت انقلاب را به ریل اصلی خویش بازگردانده و ایران اسلامی را در جهان، سرافراز کنند. قدردانی از این سرمایه، با همکاری و تعاون و دوری از تخریب و جنگ قدرت، امکان‌پذیر است.

سرمایه بزرگ اصلاح‌طلبان که جایگاه آن در دوران حکومت دوقبضه اصولگرایان، نمایان شد جایگاه رهبری و مدیریت جامع و دوراندیشانه اصلاحات بود. هنگامی‌که شعارهایی از قبیل «عبور از خاتمی» سر داده می‌شد نشان از آن بود که جایگاه رهبری به‌خوبی برای برخی افراد، شناخته‌شده نیست و لذا دوران سخت و فاجعه باری باید برای کشور پیش می‌آمد تا قدردانی از سرمایه رهبری برای اصلاح‌طلبان، حاصل شود.

دولت تدبیر و امید، حاصل قدردانی اصلاح‌طلبان از سرمایه‌های خود بود. سرمایه‌هایی که بسیج شدند تا نزدیک‌ترین افراد به تفکر اصلاح‌طلبی، بر مسند قدرت تکیه زنند و بر ارتقای سرمایه‌های مذکور بیفزایند. عمده‌ترین جریان حامی حسن روحانی را اصلاح‌طلبان تشکیل دادند تا سرمایه‌های اجتماعی و انسانی آنان در دولت تدبیر و امید، ارج نهاده شده و زمینه‌ساز تداوم دولت آنان شود.

اینک و پس از انتخابات شکوهمند ریاست جمهوری دوازدهم و در ابتدای دوره دوم دولت حسن روحانی، باید بار دیگر بر جایگاه رفیع و مؤثر سرمایه‌های اصلاح‌طلبان تأکید کرد و به رئیس‌جمهور محترم که قطعاً قدردان اصلاح‌طلبان و سرمایه‌های آنان است یادآوری نمود که موفقیت دولت وی و تداوم اقدامات موفقیت‌آمیز سال‌های اخیر، درگرو ارزش قائل شدن به سرمایه‌های اصلاحات است.

قدردانی از سرمایه اجتماعی اصلاح‌طلبان با پایبندی به وعده‌های انتخاباتی، امکان‌پذیر خواهد بود و قدردانی از سرمایه انسانی آنان، با به‌کارگیری مناسب و عزت‌مندانه نیروهای لایق و کارآمد در مناصب تأثیرگذار و مهم.

برخی اتفاقات از قبیل جدایی مجید انصاری‌ها و صالحی امیری‌ها از دولت، قطعاً تأثیرات خوبی بر سرمایه اجتماعی حسن روحانی نخواهد گذاشت و تکرار این اقدامات، موجب دلسردی و درنتیجه؛ آغاز دومینوی اتفاقات تلخ سال 84 خواهد شد.