«پهپاد اسباب بازی» یا «جنگ قدرت شاهزادگان» سعودی، مساله این است!

در حالی که عربستان سعودی شیب تند اصلاحات اجتماعی را در پیش گرفته بود و در این بین جشن بازگشایی سینماها در این کشور پس از 35 سال را بر پا کرده بود و «ام‌ بی‌ اس» پیش از هر زمان دیگری خود را در راس قدرت بزرگترین صادر کننده نفت جهان به نظاره نشسته بود، انتشار خبری از تیراندازی در منطقه الخزامی ریاض، جایی که محل استقرار پادشاه عربستان است بار دیگر این سوال را مطرح کرد که در این کشور چه خبر است؟

رسانه‌ها از ساعتی پس از انتشار این خبر به گمانه‌زنی درباره آن پرداخته و سناریوهایی را درباره آنچه می‌تواند رویای پادشاه‌سعودی و اطرافیانش را یک شبه برهم بریزد، مطرح کردند.

اگرچه وزارت کشور عربستان‌سعودی و خبرگزاری رسمی این کشور با صدور بیانیه و اطلاعیه‌هایی اقدام به اطلاع‌رسانی در این زمینه کرده و عنوان کردند پهپادی اسباب‌بازی کوچک بدون مجوز در حال پرواز در منطقه الخزامی بوده است و نیروهای امنیتی بر اساس دستوراتی که دریافت کردند اقدام به تیراندازی و اسقاط آن کردند، اما این به چند دلیل دور از ذهن است و با واقعیت‌های موجود تطابق ندارد.

حمله با خودروهای حامل توپ‌های 50 میلی‌متری، ساختگی بودن داستان پهپاد اسباب‌بازی با هدف جلوگیری از بروز دردسر، هدف حمله سوء قصد به جان محمدبن‌سلمان ولیعهدسعودی و یا پدرش بوده است، تلاش برای کودتا از سوی افسران وابسته به شاهزاده معزول، اختلاف میان فرزندان ملک سلمان و... همه و همه سناریوها و گمانه‌زنی‌ها و اخباری است که در این باره تاکنون از سوی رسانه‌های مختلف منتشر شده و هر چه که بوده منجر به تیراندازی گسترده در ریاض شده است، تا این کشور بار دیگر و این بار نه بخاطر اصلاحات، جنگ یمن و سوریه و یا دشمنی با ایران بلکه به خاطر آنچه در پشت پرده قدرت‌طلبی در این کشور در جریان است به صدر اخبار و تحلیل‌های رسانه‌های جهان تبدیل شود.

«الرای‌الیوم» در تحلیلی خواندنی از این واقعه می‌نویسد:«روایت رسمی ریاض درباره هدف قرار دادن پهپاد اسباب‌بازی، برای بسیاری از فعالان و مخالفان قابل باور نیست زیرا یک هواپیمای تفریحی به این همه تیراندازی نیاز ندارد. صدای تیراندازی و پاسخ به آن شنیده شد؛ پس بنابراین این روایت هواپیما صحت ندارد و علامت سئوال درباره واقعیت ماجرا ایجاد می‌کند و درگیری میان طرفین را مورد تاکید قرار می‌دهد، خواه برای حمایت بوده یا برای حمله.»

در این بین مخالفان حکومت سعودی نیز حضور فعالانه‌ای پس از این حادثه در شبکه‌های اجتماعی داشتند و سناریوهای محتمل خود از این واقعه را مطرح کردند، مجتهد که یکی از افشاگران مشهور خاندان‌سعودی است در این باره نوشت که اطلاعات موجود درباره تیراندازی نشان می‌دهد که این حمله با خودورهای حامل توپ‌های ۵۰ میلی‌متری صورت گرفته و پاسخ به آن کورکورانه بوده است، یا «الدوسری» از فعالان سعودی مقیم انگلیس که در زمینه حقوق‌بشری فعال بوده نوشته بود تیراندازی در یکی از کاخ‌های پادشاهی در ریاض، خبرها از انتقال پادشاه به پناهگاهی در پایگاه هوایی حکایت می‌کند.

در شب مبهم الخزامی چه گذشت؟

در یکی از فیلم‌های منتشر شده از حادثه تیراندازی در منطقه الخزامی ریاض، که به نظر می‌رسد از سوی یکی از شهروندان سعودی که خانه‌اش در نزدیکی این منطقه و وقوع این حادثه قرار داشت گرفته شده بود، دیده می‌شود که چندین خودرو  پلیس در حال تردد هستند و صدای تبادل آتش  و تیراندازی به گوش می‌رسد. نکته قابل توجه‌تر، فضای رعب و وحشتی است که در این فیلم به خوبی احساس می‌شود و این شهروند سعودی خطاب به فردی که در کنارش قرار دارد تاکید می‌کند که دورشو دورشو و در نهایت می‌گوید در را ببند و ادامه فیلم‌برداری از درون خانه انجام می‌شود.

اما در پایان این فیلم، دوربین تلفن هوشمند این شهروند سعودی آسمان را نشان می‌دهد که شی‌ای در آن دیده می‌شود و به نظر می‌رسد یک پهپاد است.

اینکه این پهپاد یک اسباب‌بازی بی‌خطر بوده است یا پهپادی که حوثی‌های یمن برای جاسوسی و یا انجام عملیات دیگری به این منطقه ارسال کرده‌اند قطعا یکی از سناریوهای اصلی روی میز است، اما چرا سمت و سوی تیراندازی‌ها به سمت آسمان نبوده است؟ موضوع دیگر آن است که به خوبی صدای تبادل آتش در این فیلم به وضوح مشخص است و شنیده می‌شود که همین موضوع به گمانه‌زنی تمرد برخی شاهزادگان و یا افسران نظامی عربستان که از مخالفان سرسخت محمد بن سلمان هستند قوت می‌بخشد. چراکه محمد بن سلمان با برهم زدن ساختار قدرت در این کشور به ولیعهدی پدرش رسید و از آن زمان تاکنون تابوهای بسیاری را در عربستان شکسته است که به نظر می‌رسد به مذاق بخشی از جامعه محافظه کار سعودی خوش نیامده است.

رانندگی زنان، حضور آن‌ها در ورزشگاه‌ها برای مشاهده فوتبال، حضور زنان در بازار کار و بازگشت فعالیت سالن‌های سینما در این کشور و همچنین خوانندگی زنان در کنار راه اندازی جنگ یمن و شکست در سوریه از محمد بن سلمان که در غرب به «ام بی اس» معروف است، شاهزاده‌ای ساخته که مورد خشم و غضب بسیاری از حلقه‌های قدرت در این کشور قرار گرفته است.

قصه شب خزامی ریاض، پهپاد بوده است یا جنگ قدرت شاهزادگان، هرچه که بود بار دیگر نشان داد که ساختار قدرت در عربستان سعودی بسیار شکننده و در لبه پرتگاه قرار دارد و بار دیگر یادآوری بر این موضوع است که اصلاحات در دیکتاتوری‌ها اگرچه امری مهم و حیاتی است اما نه از پوسته که از عمق باید آغاز شود.