گزارش رویداد۲۴ از مشکلات فرهنگیان و دانش‌آموزان به مناسبت آغاز سال تحصیلی؛
وقتی مدرسه رفتن آرزو می‌شود
بوی ماه مهر، دیگر فقط بوی دفتر و لوازم تحریر جدید نیست. بوی ماه مهر گاهی بوی حسرت می شود برای کودکانی که به جای مدرسه رفتن در چهار راها دستفروشی می کنند و بوی شرمندگی می شود برای معلم هایی که حقوقشان برای گذران زندگی در شرایط فعلی کافی نیست.
رویداد۲۴- شیدا ملکی- بوی ماه مهر، دیگر فقط بوی دفتر و لوازم تحریر جدید نیست. بوی ماه مهر گاهی بوی حسرت می‌شود برای کودکانی که به جای مدرسه رفتن در چهار راهها دستفروشی میکنند و بوی شرمندگی می‌شود برای معلمهایی که حقوقشان کفاف گذران زندگی را نمیدهد.
اما در چنین شرایطی کودکان و خانوادههایی هم هستند که از شکستن نوک مداد و نداشتن دفتر و کیف نو خبری ندارند. چه برسد از کودکانی که تاکنون شانس حضور در مدرسه را نداشتهاند. شکاف و فاصله طبقاتی حالا در بهرهمندی از آموزش هم رخنه کرده است و معلم‌ها هم در این میان تبدیل به "قشر مردم دار" شدهاند.
مهدی بهلولی، کارشناس مسائل آموزش و پرورش و فعال کانون صنفی معلم‌ها درباره وضعیت معیشتی معلم‌ها به رویداد۲۴می‌گوید: «معلم‌ها و نهادهای مدنی مربوط به آنها مثل کانون صنفی معلم‌ها به دنبال افزایش حقوق و همچنین افزایش مزایای خود هستند. مشکل فرهنگیان در شرایط فعلی این است که در مقایسه اولیه بین حقوق معلم‌ها در حکم کارگزینی با حقوق مشاغل دولتی دیگر تقریبا برابر هست اما مشکل ازجایی شروع می‌شود که مزایای فرهنگیان آموزش و پرورش با مزایای مشاغل دیگر برابر نیست. همچنین این موضوع باعث می‌شود که حقوق دریافتی معلم‌ها نسبت به دیگر مشاغل کمتر باشد.»
به گفته بهلولی این اما در حالیست که در دوره دولت یازدهم با وجود همه مشکلاتی که در مورد حقوق و مزایای معلم‌ها وجود داشت اما در سال گذشته شاهد افزایش حقوق معلم ها بودیم.
وی همچنین با اشاره به اینکه گمانهزنیهایی هم درمورد اجرای مرحله دوم افزایش حقوق معلم‌ها انجام شده می‌گوید: کانون صنفی معلم‌ها ابراز امیدواری می‌کند که هرچه زودتر افزایش مزایای فرهنگیان هم انجام شود تا بخشی از خواسته های این صنف اجرایی شود.
همچنین در صورتی که افزایش حقوق و افزایش مزایای معلم ها در یک سال باقی مانده دولت یازدهم اجرایی شود، میتوان امیدوار بود که موقعیت معیشتی معلم‌ها بهبود پیدا کند و معلم‌ها رضایت نسبی از شرایط پیدا کنند.
اصل سی‌ام قانون اساسی و آموزش رایگان
مشکلات آموزش‌و‌پروش اما فقط محدود به وضعیت معیشتی معلم‌ها نمی‌شود و آموزش رایگان و برابر برای همه کودکان هنوز هم نیازمند بررسی و توجه بسیار ویژه است. این اما در حالی است که با توجه به اصل سی‌ام قانون‌اساسی جمهوری اسلامی ایران دولت موظف است وسایل آموزش وپرورش رايگان را براي همه ملت تا پايان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصيلات عالي را تا سرحد خودكفایي كشور به طور رايگان گسترش دهد.
اما سوال آنجاست که آیا این اصل قانون اساسی در حال حاضر برای همه دانش‌آموزان به طور یکسان و برابر اجرا می‌شود؟ آیا امکان بهرهمندی از امکانات آموزشی برای همه اقشار جامعه به طور یکسان فراهم شده است؟ با توجه به تفسیر شورای نگهبان در سال62 از اصل سی ام قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، چنین آمده است؛ «دولت امكاناتي را كه در اختيار دارد، در كل رشته‌هايي كه در قانون اساسي پيشنهاد شده، به‌طور متعادل طبق قانون توزيع نمايد، بنابراين آموزش رايگان در حد امكان كلاً يابعضاً بايد فراهم شود.»
کمک های مردمی اجباری به مدارس
این امکان اما سال هاست که برای همه دانش آموزان به طور یکسان و برابر فراهم نمی‌شود. بسیار شاهد آن هستیم که والدین مدعی میشوند، هنگام ثبت نام در مدارس دولتی، مدیران مدارس آنها تحت فشار میگذارند که مبلغی را با عنوان "کمک به مدرسه" پرداخت کنند تا مراحل ثبت نام فرزندشان انجام شود.
در این بین علاوه بر دانش آموزانی که تحت سرپرستی والدینشان هستند و قبل از پرداخت "کمک به مدرسه" از آموزش "رایگان" بهرهمند نمیشوند، موقعیت کودکانی که در خیابانهای شهر دستفروشی میکنند و در چهار راهها اسفند دود میکنند بسیار بسیار دشوارتر و پیچیدهتر است.
این در حالی است که زهرا زاهدی نیاکی، مدیر دفتر حمایت از حقوق زنان و کودکان دادگستری تهران به رویداد۲۴ می‌گوید: « آمار دقیق کودکان بازمانده از تحصیل در اختیار این دفتر نیست و آموزش و پرورش نسبت به این موضوع اطلاعات دارد و نه دفتر حمایت از حقوق زنان و کودکان دادگستری.»
زاهدی نیاکی در ادامه با توضیح اینکه، در حال حاضر هر کودکی که بنا به شرایط مختلف از تحصیل باز میماند، در صورتی که توسط این دفتر شناسایی شود، به آموزش و پرورش معرفی می‌شود و در نهایت به چرخه تحصیل بازخواهد گشت.
آموزش و پرورش رایگان کیفی
مهدی بهلولی در ادامه با اشاره به دیگر خواستههای کانون صنفی معلم‌ها می‌گوید: «از دیگر مبحثی که مدتی است در حال پیگیری و بررسی آن هستیم، "آموزش و پرورش کیفی رایگان" برای همه اقشار جامعه است.
به گفته وی، با وجود تاکید بر رایگان بودن آموزش و پرورش در قانون اساسی جمهوری اسلامی، این اصل در همه نقاط کشور اجرا نمی‌شود. در حقیقت دانش آموزان به طور یکسان از خدمات آموزشی بهرهمند نمیشوند. از سویی دیگر آموزش و پرورش شکل طبقاتی به خود گرفته است و دانش آموزان با توجه به بهره مندی مالی خود می توانند از حق آموزش بهره مند شوند.
به اعتقاد بهلولی میزان بهره مندی دانش آموزی که در منطقه محروم و دور از مرکز در حال تحصیل است با بهرمندی دانش آموزانی که در مناطق مرکزی تحصیل می کنند برابر نیست. این نابرابری آموزشی تا جایی گسترش پیدا کرده است که دانش آموزان پایتخت نشین هم از منطقه ای به منطقه دیگر میزان بهره مندی شان از امکانات آموزشی یکسان نیست. این در حلیست که کانون صنفی معلم ها مدت هاست که در حال پیگیری این مسئله است.
