راه‌های جلوگیری از خشونت خانگی

رویداد۲۴ نازنین فرزان‌جو: خشونت خانگی یکی از مشکلات اساسی و مهمیست که امروز در دنیا بسیار رایج است و باوجود پیشرفت جوامع و گسترش فضای مجازی این روند روبه‌افزایش است و هر روز افراد بیش‌تری با این موضوع درگیر می‌شوند.

به نظر می‌رسد با پیشرفته‌تر شدن جوامع باید شاهد بافرهنگ‌ترشدن افراد هم بشویم، اما این موضوع گویا با فرهنگ هیچ ارتباطی ندارد و حتی روی آن اثر وارونه و عکس هم دارد چنان‌که هر روز شاهد افزایش خشونت‌های خانگی در جوامع گوناگون هستیم.

خشونت خانگی چیست؟

خشونت خانگی به معنای رفتار خشونت‌آمیز و سلطه گرانه یک عضو خانواده علیه عضو یا اعضای دیگر همان خانواده است. برخی به اشتباه گمان می‌کنند تنها کودکان خردسال و زنان قربانی خشونت خانگی هستند، اما باید بدانید که این درست نیست. اگرچه در میان این قشر خشونت بیش‌تر دیده می‌شود و این قشر در معرض خطر و خشونت بیش‌تری قرار دارند، اما مردان هم گاه قربانی خشونت خانگی می‌شوند، اما به دلایل روانی و شخصیتی کم‌تر از زنان این موضوع را بیان می‌کنند.

بر اساس مطالعات جامعه‌شناسی، هدف اصلی خشونت خانگی کودکان خردسال هستند. دومین نوع خشونت معمول در خانواده، خشونت علیه زنان است. همان‌گونه‌که بیان کردیم مردان هم قربانی خشونت‌های خانگی می‌شوند چنان‌که بر اساس آماری که در بریتانیا ارائه شده است از هر سه قربانی خشونت خانگی، دو تن زن و یک تن مرد هستند که بسیاری از آن‌ها و هر یک به دلایلی سکوت می‌کنند و به‌اصطلاح تاب می‌آورند و تحمل می‌کنند و افرادی انگشت‌شمار به مقابله با آن می‌پردازند.

دکتر جواد شادی، روانشناس و مشاور خانواده و عضو انجمن روانشناسی ایران درباره تعریف خشونت خانگی اظهار می‌کند: خشونت خانگی به معنی رفتار خشونت‌آمیز و سلطه‌گرایانه یکی از اعضای خانواده علیه عضو یا اعضای همان خانواده است، این خشونت‌های خانگی می‌تواند علیه تمامی اعضای خانواده باشد؛ مثلا مرد علیه زن یا برعکس و یا از طرف والدین علیه فرزندان و یا می‌شود گفت از طرف یکی از والدین علیه دختر خانواده است.

به گزارش رویداد۲۴ امروز یکی از دلایل اصلی فرار دختران و زنان از خانه خشونت‌های خانگیست که باید عوامل به‌وجودآورنده چنین خشونت‌هایی را بدانیم تا بتوانیم به درستی با آن مقابله کنیم.

باید توجه داشته باشیم رفتار و واکنش درست با چنین خشونت‌هایی از ضروریات است چرا که چه بسا واکنش‌های ناشیانه و نادرست در مقابل خشونت سبب بروز رخداد‌های بسیار بد و ناگواری شود

انواع خشونت خانگی

براساس تعریف سازمان ملل خشونت خانگی علیه زنان به معنی «هر نوع عمل خشونت‌آمیز مبتنی بر جنسیت که منجر به آسیب جسمی، جنسی و روانی به زنان شود.» همان‌گونه‌که توضیح دادیم خشونت خانگی تنها مربوط به زنان نیست برهمین اساس خشونت خانگی را می‌توان به اشکال زیر معرفی کرد:

خشونت جسمی

خشونت جنسی

خشونت عاطفی و روانی

خشونت کلامی

افزون‌بر این موارد مواردی مانند ازدواج اجباری و ازدواج و بارداری دختران زیر ۱۸ سال نیز از مصادیق خشونت خانگی علیه زنان محسوب می‌شوند.

عوامل تشدید خشونت‌های خانگی

همه می‌دانیم که عوامل گوناگونی در تشدید خشونت خانگی در استان‌های گوناگون و افراد مختلف وجود دارد که با کم و زیاد شدن هر یک خشونت بیش‌تر یا کم‌تر می‌شود.
دکتر شادی درباره عوامل تشدیدکننده و به‌وجودآورنده خشونت خانگی می‌گوید: عوامل مستعدکننده خشونت در خانواده از طرف زنان معمولاً به دلیل چشم و هم چشمی، حاضر جوابی یا تمکین‌نکردن در روابط جنسی با شوهر، غرغر کردن و ایرادگیری است.

او ادامه می‌دهد: خشونت از طرف مردان معمولاً به دلیل بیکاری، اعتیاد، دخالت اطرافیان، پیروی از الگو‌های مردسالارانه، غرور و لجبازی و تعدد زوجات است.
او می‌افزاید: این عوامل از شهری به شهر دیگر متفاوت است. در بعضی شهر‌ها اعتیاد بسیار بارز است و در برخی شهر‌های دیگر تعدد زوجات غالب است و به این ترتیب در هر منطقه و شهری عاملی غالب‌تر است.

بیشتر بخوانید:  نشانه‌های افراد دروغ‌گو

خلا قانونی برای منع خشونت خانگی

شوربختانه در کشور ما خشونت خانگی چندان که باید جدی گرفته نمی‌شوند و در این زمینه با خلا قانونی روبه‌رو هستیم. راهکار‌های قانونی موجود در قانون کنونی کشور به‌هیچ‌عنوان نه برای پیش‌گیری از وقوع خشونت خانگی کافیست و نه برای حمایت‌های بعدی از آسیب‌دیدگان و مجازات خاطیان.

براساس اعلام سازمان بهزیستی، ۲۷ درصد زنان ۱۹ تا ۴۹ ساله در فاصله سال‌های ۹۶ تا ۹۷ مورد خشونت همسر قرار گرفته اند. همچنین، براساس گزارش پزشکی قانونی، ۹۰ درصد خشونت‌های خانگی علیه زنان است. فراموش نکنید در این زمینه مردان کم‌تر در مورد این‌که در معرض خشونت خانگی قرار گرفته‌اند صحبت می‌کنند و از آن سخن می‌گویند بنابراین در مورد آمار درستی وجود ندارد. این مسئله باتوجه به فرهنگ کشورما بیش‌تر است.

راه‌کار‌هایی برای جلوگیری از خشونت خانگی

برای جلوگیری از بروز خشونت‌های خانگی راه‌کار‌هایی معمولی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها کمک گرفت البته حتما می‌دانید سازمان‌ها و کمپین‌های مرتبط به خشونت خانگی هم وجود دارند که می‌توانند به افراد آسیب‌دیده کمک کنند و راه‌کار‌هایی به آن‌ها ارائه دهند.

افزایش آگاهی عمومی از عوامل کاهش خشونت خانگی

به گزارش رویداد۲۴، یکی از مهم‌ترین کار‌هایی که باید در این زمینه انجام داد افزایش آگاهی عمومیست چراکه افراد باید مصادیق خشونت خانگی را بدانند تا متوجه شوند آیا مورد آسیب و خشونت قرار گرفته‌اند یا خیر. افراد تا ندانند خشونت خانگی شامل چه مواردیست نمی‌توانند در راستای آن کار مثبتی انجام دهند و برای کاهش آن بکوشند. امروز بسیاری گمان می‌کنند خشونت خانگی تنها شامل خشونت جسمانیست بنابراین اگر مورد خشونت روانی قرار گیرند نمی‌دانند باید چه واکنشی نشان دهند.

ارتباط آموزش با کاهش خشونت خانگی

یکی از بهترین راه‌کار‌هایی که برای همه چیز موثر است گفت‌وگوست که البته از راه آموزش می‌گذرد. افراد باید پیش از ازدواج جلسات زیادی را با مشاوران پیش از ازدواج و روان‌شناسان ماهر بگذرانند و نسبت به موضوع خشونت خانگی و راه‌های پیش‌گیری و مقابله با آن آموزش ببینند.

افراد باید بیاموزند به هنگام خشم آن را کنترل کنند و از راه گفتگو به مشکلات خود پایان دهند و آن را حل کنند.

همان‌گونه‌که بیان شد کودکان یکی دیگر از قربانیان خشونت خانگی هستند به همین دلیل نقش خانواده و آموزش به آن‌ها بسیار مهم است. پدر و مادر باید با فرزندان خود درباره خشونت و مصادیق آن به روشی کودکانه سخن بگویند و حتی می‌توانند آن را در قالب بازی به فرزندانشان آموزش دهند.