استقلال کردستان عراق تهدیدی علیه ایران است؟

رویداد۲۴- سفیر اسبق ایران در سازمان همکاری‌های اسلامی درباره تهدیدهایی احتمالی همه‌پرسی و استقلال کردستان عراق بیان کرد: تهدیدها در درجه اول متوجه عراق می‌شود و درجه دوم ترکیه بسیار آسیب خواهد دید و درنهایت بر ایران تأثیر خواهد گذاشت.

همه‌پرسی جدایی منطقه کردستان، از عراق قرار است در سایه حجم وسیع مخالفت‌های داخلی و خارجی در سوم مهر پیش رو برگزار شود.

ایران نیز به‌صورت تلویحی با آن مخالفت کرده است و بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه در این رابطه گفته است: «حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و یکپارچگی عراق برای جمهوری اسلامی ایران بسیار مهم و جدی است و موضوعی نیست که قابل‌مذاکره باشد. حاکمیت ملی و تمامیت ارضی و یکپارچگی سرزمینی عراق به نفع همه همسایگان و تمام مردم ساکن این سرزمین اعم از شیعه، سنی و کرد است و هر اقدامی در مقطع کنونی می‌تواند عراق را با بحران‌های شدید و هرج‌ومرج مواجه کند.»

علاوه براین سرلشکر پاسدار محمدباقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان که به ترکیه سفرکرده بود، درباره دیدار خود با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور گفته است: «دو طرف ایرانی و ترکیه‌ای تأکید و اعلام کردند که برگزاری همه‌پرسی اگر اتفاق بیفتد مبنایی برای آغاز یک سری تنش و درگیری در داخل کشور عراق خواهد بود که تبعات آن دامن‌گیر کشورهای همجوارهم می‌شود. به همین علت مقامات دو کشور تأکیددارند که چنین کاری امکان‌پذیر نیست و نباید صورت گیرد.»

مسعود بارزانی، رئیس حکومت کردستان عراق نیز باوجودآنکه در سخنانی سعی کرده نگرانی‌های ایران و ترکیه درباره حفظ وحدت و یکپارچگی در عراق را زیر سؤال ببرد و درحالی‌که تأکید کرد اربیل در پی مشکل‌آفرینی با همسایگان خود نیست، مدعی شد که «علاقه‌مندی همسایگان کردستان (ایران و ترکیه) به حفظ اتحاد عراق برای او تعجب‌آور است.»

صباح زنگنه، سفیر اسبق ایران در سازمان همکاری‌های اسلامی در گفت‎وگو با رویداد۲۴ در رابطه با تغییر رویکرد بارزانی درباره ایران نسبت گذشته گفت: آقای بارزانی سال‌های طولانی و زمانی که با صدام مشکل داشت در ایران زندگی کرده است که پس از فراهم شدن مقدماتی به کردستان بازگشت و با همکاری نیروهای شیعه، حکومت ایران و سایر دولت‌ها وضعیت منطقه کردستان عراق زیر نظر سازمان ملل تبدیل به منطقه امن شد.

وی در ادامه اضافه کرد: رابطه بارزانی همیشه با ایران خوب بوده و همکاری‌ها ادامه داشته است. ایران در زمان حمله داعش به عراق و اشغال موصل که نزدیک اربیل بود، بلافاصله درخواست کمک را اجابت کرد و کارهای لازم را به عمل آورد؛ بنابراین ایران همواره یار کردهای عراق بوده و هنوز هم رفت‌وآمد مسئولان و مقامات ایران به اربیل و برعکس انجام می‌شود و طبعا نظر خود را در مورد دعوت به انجام همه‌پرسی را به‌صورت دوستانه و مستقیم به بارزانی اعلام کرده است.

سفیر اسبق ایران در سازمان همکاری‌های اسلامی در این رابطه اظهار داشت: اظهارنظر به خصوصی از سوی آقای بارزانی درباره مخالفت ایران و ترکیه با همه‌پرسی اعلام‌نشده است. مصلحت مردم کردستان عراق و کل کشور عراق در این است که وحدت آن و سلامت و امنیتش حفظ شود. ناامنی و هر نوع اختلاف با گرایش به تجزیه طبعاً مورد تائید ایران نخواهد بود.

زنگنه دراین‌باره توضیح داد: به نظر نمی‌رسد رابطه بین ایران و کردستان با اظهارنظرها از بین برود زیرا طبعاً منطقه‌ای که راهی به آب‌های آزاد ندارد امکان حیات و آرامش هم نخواهد داشت. سابقه این اقدامات را در سودان جنوبی شاهد بودیم که پس از کلی جنگ و درگیری و اعمال فشار و حضور اسرائیل در آنجا در حمایت از تشکیل سودان جنوبی پس از سال‌های سال غیر از فقر و بدبختی و ادامه درگیری‌های داخلی نتیجه‌ای به دنبال نداشت.

وی در ادامه اضافه کرد: این مسئله هم به خاطر شرایط داخلی منطقه و مشکلات اقلیمی خواهد بود. علاوه بر مرکز عراق مسائل پیچیده‌ای به وجود می‌آید که بهتر است وارد آن فاز نشوم.

زنگنه در خصوص نتیجه همه‌پرسی عراق تأکید کرد: پس از اظهارات گوناگون از سوی مقامات مختلف عراقی و کردی و پیچیدگی ترکیب جمعیتی این کشور به دلیل حضور کردها در جاهای مختلف و ازدواج‌هایی که رخ داد و سبب ایجاد تنوع بین مردم کردستان عراق با مرکز، جنوب و غرب آن شد، با رفراندوم و یا یک گردش قلم عراق قابل‌تجزیه نیست. این موارد مسائلی است که از طریق مذاکره و با رجوع به قانون اساسی و با تعدیل آن و اجرایش قابل‌حل است.

وی درباره پایان راه بارزانی یادآور شد: تمام مقامات کشورهای منطقه، اروپایی و آمریکا با اجرا رفراندوم مخالف هستند، تنها جایی که با آن اعلام موافقت کرده، رژیم اسرائیل است، درحالی‌که این رژیم درصورتی‌که نیت صادقانه‌ای دارد و واقعاً نسبت به حقوق ملت‌ها نگران است، ابتدا باید این مطلب را در مورد فلسطینیان اجرا کند زیرا اولویت و ضرورت بر این است که حقوق مردم فلسطین را به اجرا گذارد و دولت آنان را تشکیل دهد نه اینکه در یک منطقه دیگری درصدد اخلال برآید و از فرهنگ کردها سوءاستفاده کند و منطقه‌ای را به آشوب کشاند. به‌هرحال در کل بعید می‌دانم که حرکت آقای بارزانی به سرانجام برسد و به‌احتمال‌زیاد مذاکراتی فشرده انجام خواهد شد.

سفیر اسبق ایران در سازمان همکاری‌های اسلامی درباره تهدیدهایی احتمالی همه‌پرسی و استقلال کردستان عراق بیان کرد: تهدیدها در درجه اول متوجه عراق می‌شود و درجه دوم ترکیه بسیار آسیب خواهد دید و درنهایت بر ایران تأثیر خواهد گذاشت.