۶۰ درصد بیکاری در برخی مناطق کشور اصلا عجیب نیست/توسعه در ایران متوازن نیست

«بیکاری» مدت‌هاست که به‌عنوان یک معضل بزرگ برای کشور تبدیل‌شده است؛ معضلی که مسئولان همواره برای حل آن راه‌کار و برنامه ارائه می‌کنند اما تاکنون وضعیت بیکاری نه‌تنها حل‌نشده، بلکه حادتر هم شده است. تا جایی که وزیر کشور، در سخنانی اعلام می‌کند که علیرغم اعلام رقم 12 درصد بیکاری در کل کشور به‌صورت میانگین، در برخی از شهرها میزان بیکاری به 60 درصد رسیده است. موضوعی که جای بسی تأمل و البته نگرانی دارد.

هرساله حدود یک‌میلیون و 200 هزار نیروی تازه‌نفس آماده برای ورود به بازار کار می‌شوند، اما فقط درصد کمی از آن‌ها می‌توانند مشغول به کار شوند. جوانانِ تحصیل‌کرده‌ای که با هزار امید و آرزو پس از اتمام دوران تحصیل خود با بازار کاری مواجه می‌شوند که نه‌تنها شغلی متناسب با رشته‌ی تحصیلی آنان وجود ندارد بلکه اساساً کاری غیر مرتبط با رشته‌ی تحصیلی و درآمد مناسب هم برای آنان وجود ندارد.

مطابق آمار رسمی در حال حاضر 4 میلیون نفر بیکار در کشور وجود دارد. آمارهای غیررسمی این عدد را تا 8 میلیون نفر تخمین می‌زند؛ اما واقعیت این است که این عدد هرچه که باشد ثابت نخواهد ماند و روزبه‌روز هم بر تعداد آن افزوده می‌شود.

اقتصادی مبتنی بر نفت، نبود امکانات صنعتی، نبود ساختارِ صحیح اقتصادی و عدم توسعه متوازن مهم‌ترین عوامل گسترش بیکاری در کشور، خصوصاً در شهرهای کوچک و حاشیه‌ای است. به طبع نبود شغل علاوه بر بالا بردن آمار بیکاری در کشور، معضلات و پیامدهای منفی بسیاری را با خود به همراه دارد. درصد بالایی از آسیب‌های اجتماعی که در کشور رخ می‌دهد نیز به دلیل نداشتن شغل است.

کمالی ادامه داد: در بخشی از ایران امکانات صنعتی و کشاورزی بسیاری وجود دارد اما برعکس در بخشی از مناطق دیگر شاهد هیچ‌گونه امکانات صنعتی نیستیم، در این شرایط طبیعی است که نرخ بیکاری بیش‌ازحد میانگین باشد. البته اطلاع ندارم که مبنای این آمار و ارقام از چه طریقی به‌دست‌آمده اما به هر صورت 60 درصد بیکاری رقم عجیبی نیست.

وزیر اسبق کار بابیان اینکه مهم‌ترین عامل وجود نرخ بالای بیکاری عدم توسعه متوازن و سرمایه‌گذاری است، تصریح کرد: طبیعتاً بیکاری ام‌الفساد است. اگر به آمار و منابع نگاهی بی اندازیم می‌بینیم که درصد بالایی از فساد، طلاق، اعتیاد و سایر جرائم به دلیل نبود شغل است. فردی که شغل ندارد طبیعتاً درآمدی هم ندارد و کسی که هزینه‌های جاری خود را نمی‌تواند تأمین کند ممکن است دست به هر کاری بزند.

دبیر کل حزب اسلامی کار، با تأکید بر اینکه سیاست‌های اتخاذی ما در سال‌های گذشته هیچ‌گاه درست نبوده؛ خاطرنشان کرد: سیاست اقتصادی ما طبیعتاً باید بر اساس «مزیت» و «رقابت» تنظیم شود که متأسفانه این‌گونه نبوده است. اقتصاد ما همواره متکی بر نفت بوده و زمانی که نقش نفت وارد اقتصاد می‌شود ما درآمدهای نفتی را بدون اینکه صنعتی را برای اشتغال ایجاد کرده باشیم به بخش‌های اشتغال می‌بریم. این مشکلات و معضلات مربوط به یک یا دو سال اخیر نیست، بلکه به 100 سال قبل و دوران استخراج نفت است.

این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: اگر بخواهیم سریعاً از این وضعیت عبور کنیم و مشکل بیکاری را حل کنیم در گام نخست باید یک اراده محکم و راسخ وجود داشته باشد و پس‌ازآن اصلاح‌ ساختار اقتصادی! اگر اصلاح ساختاری صورت بگیرد می‌توانیم به عبور از وضعیت در آینده‌ای نزدیک امیدوار باشیم.